Mija właśnie 200 lat, od kiedy Łódź przeistoczyła się z zapomnianego miasteczka w osadę przemysłową, która miała z czasem wyrosnąć na największy ośrodek włókiennictwa w tej części Europy. Jubileusz ten stał się podstawą do zorganizowania debaty naukowej nad historią przemysłową i przyszłością naszego miasta, a pokłosiem cyklu spotkań zorganizowanych przez Interdyscyplinarne Centrum Studiów Miejskich w roku jubileuszowym jest niniejsza publikacja.
W podtekście debaty postawiliśmy sobie kilka pytań. Jak przemysłowa przeszłość determinuje przyszłość? W jaki sposób jest ona przenoszona do przyszłości? Jak wygląda pamięć społeczna i pisana? Jaką rolę odgrywa stereotyp i co z tego wynika dla przyszłości miasta?
Nie jest to całkiem spójna narracja, ale nie jest to także celem publikacji, bowiem spoglądając na miasto z różnych perspektyw chcieliśmy, aby każde spojrzenie odbywało się poprzez pryzmat dyscypliny naukowej autora. Dzięki temu uważamy, że prezentujemy – tak potrzebne – nowe, interdyscyplinarne podejście do studiów miejskich i przekazujemy bogatszą wiedzę mieszkańcom Łodzi i wszystkim zainteresowanym jej rozwojem.
Tadeusz Markowski, Kamil Śmiechowski - Słowo wstępne 7
Rozdział 1. Historie 13
Przemysław Żurawski vel Grajewski - Geneza łódzkiego okręgu przemysłowego 15
Jarosław Kita - Uwarunkowania gospodarcze i społeczne rozwoju Łodzi w XIX–XX wieku (do 1945 r.) 41
Krzysztof Lesiakowski - Uwarunkowania społeczno-polityczne i gospodarcze modernizacji przemysłu Łodzi w okresie PRL 83
Marta Sikorska - Miasto włókniarek. Historia Łodzi z perspektywy kobiet 105
Rozdział 2. Narracje wielokulturowej Łodzi 123
Monika Kucner - Obraz Łodzi w niemieckim felietonie w XIX i na początku XX wieku 125
Anna Warda - Obraz Łodzi w felietonach rosyjskojęzycznej gazety „Łodzinskij Listok” 135
Dariusz Dekiert - „I tęskny mych pieśni byt!”. Żydowska literatura religijna w Łodzi w okresie międzywojennym 149
Krystyna Radziszewska - Łódzka awangarda jidysz 163
Rozdział 3. Tożsamości 177
Elżbieta Umińska-Tytoń - O tożsamości Łodzi w świetle języka mieszkańców 179
Julia Sowińska-Heim - Rola oddolnych inicjatyw artystycznych w procesie zachowania miejskiej tożsamości oraz rewitalizacji łódzkiego poprzemysłowego dziedzictwa architektonicznego 193
Paulina Bunio-Mroczek - Nowi mieszkańcy nowego centrum. Gentryfikatorzy w Łodzi 205
Jolanta Wojciechowska - Historyczno-geograficzne czynniki kształtujące lokalną tożsamość – na przykładzie osiedla Andrzejów położonego na peryferiach Łodzi 227
Kamil Śmiechowski - Historyczne dziedzictwo a tożsamość współczesnej Łodzi. Wyzwania w procesie regeneracji miasta 247