Przyszłość integracji europejskiej – konkurencyjność i rynki / Wojciech Bieńkowski, Sławomir I. Bukowski, Grażyna Olszewska

Pierwsze jedenaście lat XXI wieku było okresem bardzo burzliwym w historii gospodarki światowej, a w szczególności gospodarki europejskiej. Global­na recesja i kryzys finansowy postawiły pod znakiem zapytania przyszłość integracji europejskiej, w tym integracji monetarnej. Przewartościowaniu ule­gły teorie naukowe ekonomii, w tym dotyczące integracji gospodarczej w Europie, roli i zasad prowadzenia polityki gospodarczej. Rok 2012 wydaje się być dobrym okresem na dokonanie analiz, ocen i podsumowań, zarówno w zakresie teorii ekonomii, jak również w zakresie zasad i kształtu polityki go­spodarczej w Unii Europejskiej. Istotnym zagadnieniem są również skutki tego stanu rzeczy dla Polski. Jednocześnie w gospodarce kształtują się nowe konkurencyjne centra gospodarcze (kraje BRIC). Na tym tle, rodzą się pytania dotyczące determinant i pozycji konkurencyjnej Unii Europejskiej w gospo­darce światowej, obecnie i w przyszłości.

Prezentowana książka jest adresowana do szerokiego kręgu odbiorców, do pracowników nauki, polityków gospodarczych, przedstawicieli biznesu, dziennikarzy i studentów. Mamy nadzieję, że będzie pożyteczną lekturą, skłaniającą do refleksji nad przyszłością integracji europejskiej.

Słowo wstępne Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika 9

Wstęp 11

CZĘŚĆ I
DETERMINANTY POZYCJI I KONKURENCYJNOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ W GOSPODARCE ŚWIATOWEJ

Rozdział 1
Korzyści międzynarodowej integracji gospodarczej a osiągnięcia i problemy Unii Europejskiej - Bogumiła Mucha-Leszko 15
1.1. Korzyści międzynarodowej integracji gospodarczej w ujęciu teoretycznym 15
1.2. Koncepcje i plany integracji w Europie 25
1.3. Korzyści wspólnego rynku i unii walutowej a efekty integracji europejskiej 32
Wnioski 40
Bibliografia 41
Streszczenie 42

Rozdział 2
Wpływ kryzysu światowego na stosunki ekonomiczne Unii Europejskiej z Chińską Republiką Ludową - Zdzisław W. Puślecki 43
2.1. Przesłanki współpracy i jej intensyfikacja 44
2.2. Wzrost dynamiki wymiany handlowej 45
2.3. Zwiększanie bezpośrednich inwestycji zagranicznych 50
2.4. Pobudzanie gospodarek obu stron w warunkach kryzysu i nowe płaszczyzny współpracy 52
2.5. Tendencje rozwoju stosunków ekonomicznych Unii Europejskiej z Chińską Republiką Ludową w warunkach globalnego kryzysu finansowego i ekonomiczne­go 55
Zakończenie 57
Bibliografia 60
Streszczenie 61
Summary 62

Rozdział 3
Perspektywy rozwoju niemieckiej gospodarki i finansów a przyszłość Unii Europejskiej - Stanisław Flejterski, Lilianna Jodkowska 63
3.1. Niemcy jako gospodarczy lider Unii Europejskiej 64
3.2. Perspektywy rozwoju gospodarczego Niemiec 69
Podsumowanie 74
Bibliografia 74
Streszczenie 75
Summary 76

Rozdział 4
Skutki przystąpienia państw Europy Środkowo-Wschodniej do Unii Europejskiej - wymiar gospodarczy i handlowy - Edward Molendowski, Justyna Karkoszka 77
4.1. Państwa Europy Środkowo-Wschodniej w Unii Europejskiej - nowe otwarcie 78
4.2. Tempo wzrostu gospodarczego w krajach UE-10 w latach 2004-2010 80
4.3. Atrakcyjność inwestycyjna nowych państwach członkowskich UE 84
4.4. Eksport wewnątrzwspólnotowy jako stymulator wzrostu gospodarczego 86
4.5. Napływ funduszy unijnych do nowych państw członkowskich i ich wpływ na gospodarkę 91
Podsumowanie 94
Bibliografia 95
Streszczenie 95
Summary 96

Rozdział 5
Warunki rozwoju innowacyjności polskiej gospodarki - Witold Kasperkiewicz 97
5.1. Ocena innowacyjności polskiej gospodarki w świetle analiz statystycznych 98
5.2. Kluczowe warunki rozwoju innowacyjności w Polsce 102
Zakończenie 105
Bibliografia 106
Streszczenie 106
Summary 107

Rozdział 6
Działalność badawczo-rozwojowa Unii Europejskiej na tle trendów światowych - Anna Odrobina 109
6.1. Tendencje globalne w działalności badawczo-rozwojowej 110
6.2. Aktywność UE w działalności R&D 114
6.3. Potencjał R&D przedsiębiorstw europejskich 118
6.4. KTN a R&D Unii Europejskiej 122
Podsumowanie 125
Bibliografia 126
Streszczenie 127
Summary 127

Rozdział 7
Działalność innowacyjna polskich przedsiębiorstw przemysłowych w Polsce - analiza komparatywna - Renata Lisowska, Dorota Starzyńska 129
7.1. Determinanty działalności innowacyjnej przedsiębiorstw 130
7.2. Analiza i ocena działalności innowacyjnej przedsiębiorstw przemysłowych według województw w latach 2008-2010 134
Podsumowanie 143
Bibliografia 144
Streszczenie 144
Summary 145


CZĘŚĆ II
FUNKCJONOWANIE JEDNOLITEGO RYNKU W UNII EUROPEJSKIEJ

Rozdział 8
Prawna ochrona zatrudnienia a zatrudnienie i bezrobocie w krajach Grupy Wyszehradzkiej - Eugeniusz Kwiatkowski, Przemysław Włodarczyk 149
8.1. Istota, pomiar i tendencje prawnej ochrony zatrudnienia 150
8.2. Wpływ prawnej ochrony zatrudnienia na rynek pracy - hipotezy teoretyczne 156
8.3. Tendencje wielkości makroekonomicznych w krajach Grupy Wyszehradzkiej w latach 2005-2011 160
8.4. Badania empiryczne - przegląd literatury i próba analizy ekonometrycznej 164
Wnioski 168
Bibliografia 169
Streszczenie 170
Summary 170

Rozdział 9
Efekt histerezy bezrobocia - analiza na przykładzie Polski - Leszek Kucharski 173
9.1. Aspekty teoretyczne histerezy bezrobocia 173
9.2. Analiza empiryczna 181
9.2.1. Tendencje zmian bezrobocia ogółem i bezrobocia długookresowego 181
9.2.2. Ujęcie modelowe 183
Podsumowanie 184
Bibliografia 184
Streszczenie 185
Summary 185

Rozdział 10
Przepływ siły roboczej między Polską a krajami UE w latach 2004-2011 - Elżbieta J. Siek 187
10.1. Przepływy siły roboczej - aspekty teoretyczne 189
10.2. Migracje siły roboczej między Polską a krajami UE 193
10.2.1. Migracje bezpośrednie 193
10.2.2. Przepływy pośrednie 199
Podsumowanie i wnioski 202
Bibliografia 203
Streszczenie 204
Summary 205

Rozdział 11
Alienacja rynków finansowych a wzrost gospodarczy - Grażyna Agnieszka Olszewska 207
11.1. Alienacja rynków finansowych 208
11.2. Modele wzrostu gospodarczego 210
Wnioski 213
Bibliografia 214
Streszczenie 215
Summary 215

Rozdział 12
Niestabilność warunków gospodarowania a rynek transportowy - konsekwencje i wyzwania - Anna Mężyk, Stanisława Zamkowska 217
12.1. Współczesne uwarunkowania działalności gospodarczej wpływające na rynek transportowy 218
12.2. Wpływ uwarunkowań środowiskowych na sytuację w transporcie 222
12.3. Uwarunkowania społeczne rozwoju rynku transportowego 224
12.4. Sytuacje konfliktowe destabilizujące działalność transportową 226
12.5. Konsekwencje i wyzwania dla transportu wynikające z niestabilności warunków gospodarowania 229
Podsumowanie 232
Bibliografia 233
Streszczenie 234
Summary 234

Rozdział 13
Kryteria udzielania zamówień publicznych a realizacja strategicznej polityki Unii Europejskiej w zakresie innowacyjności zamówień publicznych - Wacława Sta­rzyńska 235
13.1. Nowe podejście do zamówień publicznych w Unii Europejskiej i w Polsce 236
13.2. Kryteria oceny ofert w ustawodawstwie polskim i dyrektywach Unii Europejskiej 238
13.3. Stosowane kryteria oceny ofert na polskim rynku zamówień publicznych 241
13.4. Ocena stanu i perspektyw rozwoju innowacyjności poprzez stosowanie kryteriów wyboru oferty w świetle badań ankietowych 242
Zakończenie 248
Bibliografia 249
Streszczenie 250
Summary 250

Rozdział 14
Źródła dominacji sektora publicznego w europejskim sektorze szkolnictwa uniwersyteckiego - Wojciech Bieńkowski, Adam Figurski 253
14.1. Szkolnictwo wyższe na całym świecie 254
14.2. Formalne uwarunkowania szkolnictwa prywatnego 256
14.3. Historyczne źródła uwarunkowań instytucjonalnych szkolnictwa wyższego 261
14.4. Wnioski końcowe oraz postulaty niezbędnych kierunków zmian w europejskim, w tym w polskim, systemie szkolnictwa wyższego, jeśli jakość tego szkol­nictwa ma ulec znaczącej poprawie 266
Bibliografia 266

Rozdział 15
Rynek unijnych produktów regionalnych (aspekty prawne) - Monika Żuchowska-Grzywacz 267
15.1. Wspólny Rynek 268
15.2. Produkt regionalny 270
15.3. Produkty regionalne na wspólnym rynku (aspekty prawne 271
Wnioski 276
Bibliografia 277
Streszczenie 278
Summary 278

Rozdział 16
Ubezpieczalność ryzyk katastroficznych - Kazimierz Ortyński 279
16.1. Pojęcie ryzyk katastroficznych 280
16.2. Tendencje rozwojowe zdarzeń katastroficznych 283
16.3. Kryteria ubezpieczalności ryzyk 286
16.4. Alternatywne metody transferu ryzyk 289
16.4.1. Uwagi ogólne 289
16.4.2. Alternatywny transfer ryzyka powiązany z rynkiem kapitałowym 289
16.5. Rozwój Cat Bonds 295
Zakończenie 297
Bibliografia 297
Streszczenie 299
Summary 299