Kodeks Karny Skarbowy. Komentarz / Jacek Błachut, Grzegorz Keler, Agnieszka Soja

Komentarz szczegółowo omawia przepisy Kodeksu karnego skarbowego, ze szczególnym uwzględnieniem praktycznych aspektów związanych z ich wykładnią i stosowaniem. Zawarto w nim najnowsze orzecznictwo, zarówno sądów powszechnych, jak i administracyjnych oraz wskazano sporne kwestie w stosowaniu przepisów tej ustawy.
Szczególny nacisk położono na związki prawa karnego skarbowego z prawem podatkowym materialnym i proceduralnym, co ułatwia zrozumienie poszczególnych instytucji kodeksowych oraz ich znaczenia dla praktyki. Przedstawiono również relacje pomiędzy prawem karnym skarbowym a prawem karnym powszechnym.

Publikacja prezentuje ponadto znaczenie prawa karnego skarbowego z punktu widzenia wykonywania obowiązków publicznoprawnych, w tym w szczególności podatkowych. Będzie zatem stanowić wsparcie w zabezpieczeniu przed odpowiedzialnością karnoskarbową związaną ze stosowaniem przepisów z zakresu zobowiązań publicznoprawnych, szczególnie podatkowych.

Książka przeznaczona jest dla praktyków stosujących prawo karne skarbowe w swej codziennej pracy zawodowej – sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych, prawników aplikujących w tych zawodach, pracowników administracji skarbowej, a także doradców podatkowych, ekonomistów i księgowych. Będzie cennym źródłem wiedzy dla przedsiębiorców, kontrolerów finansowych, dyrektorów finansowych i głównych księgowych, jak również członków zarządów spółek. Zainteresuje też pracowników naukowych i dydaktycznych, a także studentów prawa, administracji, zarządzania i finansów.

Wykaz skrótów ....................................................................................................... 13

Ustawa z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy ............................. 19

TYTUŁ I. Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe ................................... 21

DZIAŁ I. Część ogólna ............................................................................................... 21

Rozdział 1. Przepisy wstępne .................................................................................... 21

Art. 1. [Warunki odpowiedzialności] ............................................................ 21

Art. 2. [Czas popełnienia czynu zabronionego] ............................................ 27

Art. 3. [Miejsce popełnienia czynu zabronionego] ....................................... 30

Art. 4. [Umyślność i nieumyślność] .............................................................. 34

Art. 5. [Wiek nieletniego a kara] .................................................................. 36

Art. 6. [Jedność czynu] ................................................................................. 37

Art. 7. [Kumulatywny zbieg przepisów] ....................................................... 40

Art. 8. [Idealny zbieg czynów] ..................................................................... 42

Art. 9. [Sprawstwo] ...................................................................................... 44

Art. 10. [Błąd] ................................................................................................ 51

Art. 11. [Niepoczytalność] .............................................................................. 55

Art. 12. [Zasada humanitaryzmu; dyrektywy sądowego wymiaru kary] ......... 58

Art. 13. [Okoliczności wpływające na wymiar kary] ....................................... 60

Art. 14. [Termin uiszczenia należności publicznoprawnej] ............................. 63

Art. 15. [Obowiązek uiszczenia należności publicznoprawnej] ....................... 64

Rozdział 2. Zaniechanie ukarania sprawcy ................................................................ 66

Art. 16. [Czynny żal] ...................................................................................... 66

Art. 16a. [Korekta deklaracji] ........................................................................... 80

Art. 16b. [Błędy w zeznaniu podatkowym z winy organu podatkowego lub płatnika] ........................................................................................... 95

Art. 17. [Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności] ................................. 97

Art. 18. [Warunki dobrowolnego poddania się odpowiedzialności] ............... 107

Art. 19. [Odstąpienie od wymierzenia kary i środka karnego] ........................ 112

Rozdział 3. Przestępstwa skarbowe .......................................................................... 116

Art. 20. [Zastosowanie przepisów] ................................................................. 116

Art. 21. [Karalność usiłowania] ...................................................................... 121

Art. 22. [Kary oraz środki karne i zabezpieczające] ........................................ 124

Art. 23. [Grzywna w stawkach dziennych] ..................................................... 126

Art. 24. [Odpowiedzialność posiłkowa] ......................................................... 128

Art. 25. [Zakres odpowiedzialności posiłkowej] ............................................. 136

Art. 26. [Dopuszczalność zamiany kary i środka karnego] .............................. 137

Art. 27. [Granice kary pozbawienia wolności] ................................................ 139

Art. 28. [Obniżenie albo nadzwyczajne obostrzenie kar] ............................... 140

Art. 29. [Przepadek przedmiotów] ................................................................. 141

Art. 30. [Przesłanki orzekania przepadku przedmiotów] ................................ 143

Art. 31. [Zakres stosowania przepadku przedmiotów] ................................... 146

Art. 32. [Równowartość pieniężna] ................................................................ 149

Art. 33. [Przepadek korzyści majątkowych] .................................................... 152

Art. 34. [Zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej oraz pozbawienie praw publicznych] ........................................................ 160

Art. 35. [Podanie wyroku do publicznej wiadomości] .................................... 161

Art. 36. [Nadzwyczajne złagodzenie kary] ..................................................... 161

Art. 37. [Nadzwyczajne obostrzenie kary] ...................................................... 165

Art. 38. [Sposoby nadzwyczajnego obostrzenia kary] .................................... 169

Art. 39. [Kara łączna] ..................................................................................... 171

Art. 40. [Kara łączna] ..................................................................................... 173

Art. 41. [Warunkowe umorzenie] .................................................................. 173

Art. 41a. [Warunkowe zawieszenie] ................................................................ 183

Art. 42. [Warunkowe zwolnienie] .................................................................. 184

Art. 43. [Środki zabezpieczające] ................................................................... 186

Art. 43a. [Orzeczenie przepadku w razie śmierci sprawcy, umorzenia lub zawieszenia postępowania] .............................................................. 189

Art. 44. [Przedawnienie karalności wykroczenia skarbowego] ....................... 191

Art. 45. [Przedawnienie wykonania środków karnych] ................................... 196

Rozdział 4. Wykroczenia skarbowe ........................................................................... 197

Art. 46. [Autonomiczność regulacji] ............................................................... 197

Art. 47. [Kary oraz środki karne i zabezpieczające] ........................................ 198

Art. 48. [Grzywna] ......................................................................................... 200

Art. 49. [Przepadek przedmiotów] ................................................................. 202

Art. 50. [Zbieg wykroczeń] ............................................................................. 204

Art. 51. [Przedawnienie karalności wykroczenia skarbowego] ....................... 205

Art. 52. [Zatarcie skazania] ............................................................................ 207

Rozdział 5. Objaśnienie wyrażeń ustawowych .......................................................... 208

Art. 53. [Słowniczek] ...................................................................................... 208

DZIAŁ II. Część szczególna ........................................................................................ 227

Rozdział 6. Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko obowiązkom podatkowym i rozliczeniom z tytułu dotacji lub subwencji ................. 227

Art. 54. [Nieujawnienie przedmiotu lub podstawy opodatkowania] .............. 227

Art. 55. [Firmanctwo] .................................................................................... 242

Art. 56. [Oszustwo podatkowe] ..................................................................... 249

Art. 56a. [Niezłożenie właściwemu organowi podatkowemu informacji o pojazdach] ..................................................................................... 263

Art. 56b. [Naruszenie przepisów o rejestracji podmiotów w zakresie podatku akcyzowego] ..................................................................................... 266

Art. 56c. [Naruszenie przepisów dotyczących składania oświadczeń o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych] ............... 272

Art. 56d. [Podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w wybranych oświadczeniach związanych z podatkami dochodowymi] ................. 276

Art. 56e. [Niezłożenie wymaganego oświadczenia przez udziałowca lub akcjonariusza podatnika opodatkowanego ryczałtem od dochodów spółek, złożenie go po terminie lub podanie w nim nieprawdy] ....... 282

Art. 57. [Uporczywe niewpłacanie podatku] .................................................. 283

Art. 57a. [Nieprzekazywanie opłat egzekucyjnych na rachunek urzędu skarbowego] ..................................................................................... 289

Art. 57b. [Niezłożenie przez komornika informacji o opłatach egzekucyjnych] ................................................................................. 290

Art. 57c. [Dokonanie płatności z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności] .......................................................................................... 291

Art. 58–59. (uchylone). ......................................................................................... 294

Art. 60. [Nieprowadzenie ksiąg] ..................................................................... 294

Art. 61. [Nierzetelne i wadliwe prowadzenie ksiąg] ....................................... 298

Art. 61a. [Nieprawidłowości związane z przesyłaniem ksiąg] .......................... 300

Art. 62. [Niewystawienie faktury lub rachunku] ............................................. 302

Art. 63. [Wydanie wyrobów akcyzowych bez znaków akcyzy] ....................... 309

Art. 63a. [Sprzedaż wyrobów akcyzowych bez znaków akcyzy] ....................... 314

Art. 64. [Wywóz wyrobów akcyzowych] ........................................................ 316

Art. 65. [Paserstwo akcyzowe] ....................................................................... 320

Art. 66. [Nieprawidłowe oznaczenie znakami akcyzy] .................................... 323

Art. 67. [Fałszowanie znaków akcyzy] ............................................................ 324

Art. 67a. [Obrót sfałszowanymi znakami akcyzy] ............................................. 327

Art. 68. [Niedopełnienie obowiązku sporządzenia spisu wyrobów akcyzowych] ..................................................................................... 328

Art. 69. [Niedopełnienie obowiązków związanych z produkcją, importem i obrotem wyrobami akcyzowymi] .................................................... 330

Art. 69a. [Produkowanie, magazynowanie i przeładowywanie wyrobów akcyzowych poza składem podatkowym] ......................................... 332

Art. 69b. [Dokonywanie transakcji wewnątrzwspólnotowych wbrew przepisom ustawy] ............................................................................ 334

Art. 69c. [Przemieszczanie wyrobów akcyzowych bez e-SAD lub e-AD] ........... 336

Art. 70. [Bezprawny obrót znakami akcyzy] ................................................... 338

Art. 71. [Narażenie znaków akcyzy na niebezpieczeństwo] ............................ 340

Art. 72. [Nierozliczanie się ze stanu zużycia znaków akcyzy] .......................... 341

Art. 73. [Niedochowanie warunku zwolnienia z obowiązku oznaczania znakami akcyzy] ................................................................................ 343

Art. 73a. [Zmiana przeznaczenia wyrobu akcyzowego] ................................... 345

Art. 74. (uchylony). ........................................................................................ 347

Art. 75. [Niedopełnienie obowiązku uzyskania rozliczenia z przekazanych znaków akcyzy] ................................................................................. 347

Art. 75a. [Niedokonywanie pomiarów] ............................................................ 348

Art. 75b. [Nieprowadzenie ewidencji pomiarów] ............................................. 349

Art. 75c. [Wydobywanie kopalin bez przeprowadzenia urzędowego sprawdzenia] .................................................................................... 351

Art. 76. [Bezpodstawny zwrot podatku] ........................................................ 352

Art. 76a. [Podanie fałszywych danych lub zatajenie stanu rzeczy] ................... 368

Art. 76b. [Podanie fałszywych danych lub zatajenie stanu rzeczy] ................... 370

Art. 77. [Niewpłacenie pobranego podatku] .................................................. 373

Art. 78. [Niepobranie podatku] ...................................................................... 377

Art. 79. [Niewyznaczenie osoby wykonującej obowiązku płatnika lub inkasenta] ......................................................................................... 379

Art. 80. [Niezłożenie informacji podatkowej] ................................................. 382

Art. 80a. [Informacja podsumowująca] ........................................................... 385

Art. 80b. [Sprawozdanie finansowe] ................................................................ 388

Art. 80c. [Niedopełnienie obowiązków w zakresie wymiany informacji podatkowych] ................................................................................... 391

Art. 80d. [Złożenie nieprawdziwej informacji o jednostkach wchodzących w skład grupy podmiotów] ............................................................... 393 

Art. 80e. [Informacja o cenach transferowych] ................................................ 395

Art. 80f. [Informacje o schematach podatkowych] ......................................... 397

Art. 80g. [Naruszenie obowiązków związanych z zawiadomienie o prowadzenie magazyny call-off stock] ........................................... 404

Art. 81. [Naruszenie obowiązków związanych z identyfikacją podatników i płatników] ...................................................................................... 406

Art. 82. [Nieprawidłowości związane z dotacjami i subwencjami] ................. 407

Art. 83. [Utrudnianie prowadzenia czynności przez organ podatkowy] ......... 410

Art. 84. [Niedopełnienie nadzoru] ................................................................. 414

Rozdział 7. Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko obowiązkom celnym oraz zasadom obrotu z zagranicą towarami i usługami .......... 417

Art. 85. [Wyłudzenie pozwolenia celnego] .................................................... 417

Art. 86. [Przemyt celny] ................................................................................. 420

Art. 87. [Oszustwo celne] ............................................................................... 425

Art. 88. [Naruszenie procedury odprawy czasowej] ....................................... 429

Art. 89. [Zmiana przeznaczenia towaru] ........................................................ 432

Art. 90. [Usunięcie towaru spod dozoru celnego] .......................................... 434

Art. 91. [Paserstwo celne] .............................................................................. 437

Art. 92. [Bezpodstawny zwrot należności celnej] ........................................... 441

Art. 93. [Naruszenie przepisów celnych] ........................................................ 443

Art. 94. [Utrudnianie dozoru celnego] ........................................................... 446

Art. 95. [Brak dokumentów celnych] ............................................................. 449

Art. 96. [Brak dozoru] .................................................................................... 451

Rozdział 8. Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko obrotowi dewizowemu ............................................................................................................ 453

Art. 97. [Wyłudzenie zezwolenia dewizowego] ............................................. 453

Art. 98–99. (uchylone). ......................................................................................... 456

Art. 100. [Wysyłanie dewiz na cele związane z działalnością gospodarczą bez zezwolenia] ....................................................................................... 456

Art. 101. [Zbywanie papierów dłużnych przez nierezydenta bez zezwolenia] ....................................................................................... 457

Art. 102. [Zbywanie papierów dłużnych przez nierezydenta bez zezwolenia] ....................................................................................... 459

Art. 103. [Zbywanie papierów dłużnych przez rezydenta w kraju trzecim bez zezwolenia] ....................................................................................... 461

Art. 104. [Otwarcie rachunku w kraju trzecim bez zezwolenia dewizowego] .................................................................................... 463

Art. 105–106b. (uchylone). ................................................................................... 465

Art. 106c. [Dokonywanie rozliczeń pieniężnych w obrocie dewizowym z zagranicą bez zezwolenia] .............................................................. 465

Art. 106d. [Prowadzenie działalności kantorowej bez zezwolenia] .................... 467

Art. 106e. [Odmowa udzielenia wyjaśnień i udostępnienia dokumentów w ramach kontroli] ........................................................................... 471

Art. 106f. [Niezgłoszenie przywozu lub wywozu wartości dewizowych] ........... 472

Art. 106g. (uchylony). ........................................................................................ 473

Art. 106h. [Nieprzedstawienie organom przywożonych lub wywożonych wartości dewizowych] ...................................................................... 473

Art. 106i. (uchylony). ........................................................................................ 474

Art. 106j. [Dokonanie przekazu pieniężnego lub rozliczenia w obrocie dewizowym bez pośrednictwa banku] .............................................. 474

Art. 106k. [Nieprzechowywanie dokumentów związanych z obrotem dewizowym lub działalnością kantorową] ........................................ 476

Art. 106l. [Niezgłaszanie danych o obrocie dewizowym lub działalności kantorowej do NBP] .......................................................................... 477

Art. 106ł. [Niedopełnienie nadzoru nad działalnością w zakresie obrotu dewizowego] .................................................................................... 478

Rozdział 9. Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko organizacji gier hazardowych ..................................................................................................... 480

Art. 107. [Nielegalne gry hazardowe] .............................................................. 480

Art. 107a. [Gry hazardowe bez urzędowego sprawdzenia lub urzędowego zamknięcia] ....................................................................................... 486

Art. 107b. [Niszczenie dowodów udziału w loterii lub grze bingo fantowe bez zawiadomienia] ................................................................................ 489

Art. 107c. [Niezawiadomienie o zniszczeniu lub kradzieży automatu lub urządzenia do gier] ........................................................................... 490

Art. 107d. [Nielegalne posiadanie automatu do gier] ........................................ 491

Art. 108. [Urządzanie i prowadzenie loterii wbrew przepisom] ....................... 492

Art. 109. [Uczestniczenie w nielegalnych grach hazardowych] ........................ 495

Art. 110. [Sprzedaż losów bez uprawnień] ...................................................... 496

Art. 110a. [Nielegalna reklama i promocja gier] ................................................ 499

Art. 110b. [Umożliwienie udziału w grze hazardowej osobie niepełnoletniej] ... 503

Art. 111. [Niedopełnienie nadzoru nad działalnością w zakresie gier hazardowych] ................................................................................... 506

Rozdział 10. (uchylony) ............................................................................................. 507

Art. 112. (uchylony). ........................................................................................ 507

TYTUŁ II. Postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe ................................................................................................................. 508

DZIAŁ I. Przepisy wstępne ......................................................................................... 508

Rozdział 11. Przepisy ogólne ..................................................................................... 508

Art. 113. [Odesłanie do przepisów Kodeksu postępowania karnego] .............. 508

Art. 114. [Cel postępowania] ........................................................................... 512

Art. 114a. [Zawieszenie postępowania] ............................................................. 515

Art. 114b. [Udostępnianie akt sprawy, wydawanie z nich odpisów lub kopii] ... 520

Art. 114c. [Wykorzystanie konta w e-Urzędzie Skarbowym w postępowaniu przygotowawczym] ........................................................................... 521

Art. 115. [Właściwość sądów] .......................................................................... 522

Art. 116. [Odpowiedzialność żołnierza] ........................................................... 524

Art. 116a. [Warunki przekazania sprawy] .......................................................... 528

Art. 117. [Tryby szczególne] ............................................................................. 531

Art. 118. [Organy postępowania przygotowawczego] ..................................... 534

Art. 118a. [Pomoc prawna] ............................................................................... 540

Art. 119. [Interwencja] ..................................................................................... 542

Rozdział 12. Strony i ich procesowi przedstawiciele ................................................. 544

Art. 120. [Strony postępowania] ...................................................................... 544

Art. 121. [Oskarżyciele publiczni] ..................................................................... 546

Art. 122. [Kompetencje finansowego organu postępowania przygotowawczego] ......................................................................... 547

Art. 122a. [Pomoc obrońcy] ............................................................................... 559

Art. 123. [Pełnomocnik] ................................................................................... 560

Art. 124. [Odpowiedzialność posiłkowa] ......................................................... 562

Art. 125. [Pociągnięcie do odpowiedzialności posiłkowej] ............................... 567

Art. 126. [Termin zgłoszenia interwencji] ......................................................... 577

Art. 127. [Zgłoszenie interwencji] .................................................................... 578