Retoryka i jej zastosowania. Podręcznik dla studentów dziennikarstwa i innych kierunków humanistycznych / Barbara Bogołębska, Monika Worsowicz

Podręcznik zawiera podstawy wiedzy o retoryce i jej zastosowaniach zwłaszcza w medioznawstwie i dziennikarstwie. Składa się on z czterech części, z których pierwsza obejmuje przegląd systemu retorycznego, zaś pozostałe - omówienie najnowszych nurtów badawczych w retoryce, pojęcia z zakresu retoryki dziennikarskiej oraz retoryki tekstualnej. Takie powiązanie tematów pokazuje, że retoryka zarówno dostarcza narzędzi badawczych dla analiz medialnych, jak i organizuje dyskurs w mediach i o mediach.

Publikacja ma charakter dydaktyczny i jest oparta na aktualnej literaturze z zakresu retoryki i nauk o mediach. Może stanowić jedną z podstawowych lektur na studiach dziennikarskich, polonistycznych, kulturoznawczych i neofilologicznych oraz na kierunkach związanych z dyskursem medialnym i publicznym (politologia, socjologia). Jej hasłowy układ pozwala na szybką orientację w treści, a wskazana literatura umożliwia dalsze, samodzielne pogłębianie wiedzy. Podręcznik może być również wykorzystywany przez nauczycieli na lekcjach języka polskiego w szkołach ponadpodstawowych.

Uwagi wstępne   9

I. System retoryczny – podstawowe pojęcia   13

Powstanie i znaczenie retoryki   15

Wybrane definicje retoryki   21

Szkoły retoryczne i ich najważniejsi przedstawiciele   25

Retoryka Arystotelesa   31

Terminologia retoryczna   35

Etapy kształtowania tekstu   39

Triady retoryczne – zasady, funkcje, rodzaje retoryki   47

Logiczny, etyczny i patetyczny wymiar retoryki   51

Progymnasmata   55

Retoryka toposów   59

Mimesis   65

Retoryka sporu   69

Erystyka – wybrane chwyty i strategie   71

Uczucia-afekty   77

Podmiot retoryczny (homo rhetoricus)   83

II. Współczesne tendencje w badaniach retorycznych XX i XXI wieku   87

Neoretoryka   89

Retoryka a inne dyscypliny (retoryka jako dziedzina interdyscyplinarna)   93

Retoryka komunikacyjna (komunikacja retoryczna)   107

Perswazja i językowe środki nakłaniania   111

Argumenty i argumentacja   121

Manipulacja   125

Propaganda, agitacja i demagogia   129

Negocjacje i sztuka prezentacji   133

Retoryka dominacji   135

Retoryka kultury   139

Retoryka języka kobiet i mężczyzn   143

III. Pojęcie i zakres retoryki dziennikarskiej (werbalno-wizualnej)   147

Retoryka dziennikarska   149

Retoryka werbalno-wizualna   153

Retoryczny aspekt edytorstwa prasowego   155

Stosowność w dziennikarstwie   159

Retoryczne zabiegi w tematycznych odmianach dziennikarstwa   163

IV. Retoryka tekstualna   165

Tematy, tytuły   167

Retoryka jako teoria konstrukcji tekstu   169

Retoryka czasopism i sposoby oddziaływania na czytelnika w tekście prasowym   173

Tworzenie i odtwarzanie w gatunkach prasowych   177

Retoryczność wybranych gatunków dziennikarskich i użytkowych (okołodziennikarskich)   181

Nurt creative writing   187

Stylistyka retoryczna, interakcyjna i dziennikarska   191

Bibliografia   195

Summary   197