Poezje i przekłady / Antoni Korwin Kossakowski

Bibliotheca Litteraria ma na celu upowszechnienie w zintegrowanej formie dokonań edytorskich łódzkiego środowiska naukowego, zwłaszcza polonistycznego. Służy uprzystępnieniu możliwie szerokiemu gronu czytelników dzieł ważnych z punktu widzenia dziejów literatury polskiej. Edycje ukazują się w czterech podseriach: Staropolska, Oświecenie, Wiek XIX oraz Wieki XX i XXI.

*

Tom zawiera zarówno wyrosłe z tradycji barokowej rymowania, jak i utrzymane w innych estetykach utwory autora: oryginalne, tłumaczone oraz parafrazowane, wśród których szczególne miejsce zajmuje przekład komedii Katarzyny II Obmanszczik (Oszukaniec). Obecne […] wydanie krytyczne utworów Kossakowskiego wzbogaca naszą wiedzę o kulturze literackiej, zwłaszcza czasów stanisławowskich.

Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Maksimowicz

To jedyna edycja naukowa poświęcona utworom poetyckim i przekładom dokonanym przez Antoniego Korwina Kossakowskiego. Publikacja wprowadza teksty źródłowe do szerokiego obiegu czytelniczego, łączy bowiem walory naukowe z popularnonaukowym podejściem. Zgromadzony materiał i sposób jego krytycznego opracowania należy postrzegać jako przedsięwzięcie, które nie tylko wzbogaca wiedzę o epoce, lecz także stanowi inspirację do dalszych badań nad twórczością Moliwdy zarówno dla historyków literatury, jak i badaczy zajmujących się ogólnie pojętym piśmiennictwem epoki oświecenia. Książka stanowi podstawę źródłową dla przekładoznawców czy historyków teatru.

Z recenzji dr hab. Aleksandry Norkowskiej

Wstęp 5

Poezje i przekłady 21

I. Na przesłane wiersze w dobieraniu składów 23

II. Sen J[aśnie] P[ana] Ledochowskiego, kasztelanica wołyńskiego, wierszem przez niego opisany 24 Juni 1761 roku 26

III. Do Jaśnie Wielmożnego Jegomości Księdza Andrzeja Młodziejowskiego gnieźnieńskiego kanclerza, krakowskiego kanonika, pszczewskiego archidiakona, opactwa hebdowskiego koadiutora, czerwińskiego administratora w dzień Ś[więtego] Andrzeja 29

IV. Wiersz w dzień dożywotniego złączenia się Wielmożnego J[ego]M[oś]ci Pana Michała Koszyca starosty zarzyckiego z Wielmożną Jejmość Panną Marianną Piotrowiczówną ciwunówną pojurską Księstwa Żmudzkiego ofiarowany wielkich imion parze od Antoniego Korwina Kossakowskiego majora wojsk koronnych J[ego] K[rólewskiej] M[oś]ci Rzeczypospolitej roku 1765 30 czerwca 30

V. Wiersz na sprawiedliwą pochwałę Heroiny W[ielkiego] K[sięstwa] L[itewskiego] Jaśnie Wielmożnej Jejm[oś]ci Pani Anny z Pociejów Tyszkiewiczowej mścisławskiej kasztelanowej, raduńskiej, dubickiej etc. etc. starościny 1765 34

VI. Jaśnie Wielmożnemu Jegomości Panu Hiacyntowi Ogrodzkiemu pisarzowi w[ielkiemu] k[oronnemu], regentowi Kancelarii Zadwornej J[ego] K[rólewskiej] M[oś]ci, staroście lubczańskiemiu kawalerowi Orderu Ś[więtego] Stanisława. Wiersz pasterski przez Antoniego Korwina Kossakowskiego majora wojsk i sekretarza J[ego] K[rólewskiej] M[oś]ci dnia 16 Augusta 37 roku 1767 ofiarowany 37

VII. J[aśnie] W[ielmożnym] I[ch] M[oś]ci P[anom] Kazimierzowi Karasiowi kasztelanowi wiskiemu, staroście rykskiemu, marszałkowi dworu J[ego] K[rólewskiej] M[ości] etc. Jackowi Ogrodzkiemu piszarzowi w[ielkiemu] koronnemu, regentowi Kancelarii Gabinetu J[ego] K[rólewskiej] M[ości] staroście lubczańskiemu etc., kawalerowi Orderu Ś[więtego] Stanisława. Na początku stycznia 1771 roku 1 stycznia prośba pasterska oddana 50

VIII. Oda. Kto mądry? 55

IX. Do narodu i potomności o okropnym przypadku przez Jego Królewską Mość, P[ana] N[aszego] M[iłościwego] w roku 1771 dnia 3 listopada doświadczonym A[ntoni] K[orwin] K[ossakowski] s[ekretarz] J[ego] K[rólewskiej] M[ości] 59

X. Paraphrasis z Kwintyliana Przypadek. Sprawa 67

XI. Mateuszowi Czarnkowi s[ekretarzowi] J[ego] K[rólewskiej] M[ości] wytrwania w cnocie 80

1. Demofila filozofa Podobieństwa albo poprawa życia z Pitagorasa 81

2. Tegoż samego Mniemania Pitagoresowe 86

3. Demokratesa filozofa Złote wyroki 90

4. *** 95

XIII. Do Jaśnie Oświeconego Księcia J[ego] M[oś]ci Adama Czartoryskiego, generała ziem podolskich A[ntoni] Kos[sakowski], s[ekretarz] J[ego] K[rólewskiej] M[ości] ułomek wierszów… opisujących obraz życia wiejskiego oddaje 96

XIII. Na portret J[aśnie] O[świeconej] Księżnej J[ej] M[oś]ci, generałowej ziem podolskich 117

XIV. Bogu Jednemu, Niewidomemu, Stworzycielowi ufność swą, wiarę, miłość, statek i pokorę 118

XV. Co jest szczęśliwego, błogosławionego, pomyślnego, niech Bóg zdarza prawemu królowi i kochanej ojczyźnie na ten MDCCLXXV rok po narodzeniu na świat wielkiego Boga, w którego ręku losy świata; i w następne A[ntoni] K[orwin] Kos[sakowski] s[ekretarz] J[ego] K[rólewskiej] M[ości] od serca życzy 123

XVI. Smutek nad Dafnisem pól północnych pasterzem chorującym. Sielanka 135

XVII. Epigrammata 144

1. Na Wenerę spartańską uzbrojoną 144

2. Z greckiego poety Bassa 145

3. Na zwycięstwo Russów nad Turkami 145

4. Na zwycięstwo Rosji nad Turczynem 146

5. Pożegnanie 147

6. Na hardego 147

7. Na ludzkie języki 147

XVIII. Ułomki z różnych autorów starych wyjęte 147

1. Z Agatiasa. O złym człowieku wyniesionym 147

2. O tymże nietłumaczone 147

3. Z Antypatra. O Ariasie Tarseńskim w biegu szybkim 148

4. Z Antypatra z Tesaloniki. O szczupłym, lecz bardzo szczęśliwym okręcie 148

5. O tymże nietłumaczone 148

6. Z Antyfila. O Medei obrazie przez Timochara 149

7. O tymże nietłumaczone 149

8. Z Kalimacha. Grób Tymona 149

9. Z tegoż o Tymże. Podróżny, Tymon 150

10. Z Lucyna. O dostatkach i ich używaniu 150

11. O tymże nietłumaczone 150

12. Z Pallady. Życie różne grób jednaki 150

13. Z Parmeniona. O Kserksesie i Spartanach 151

14. Z Posidippa czyli też Krateta. Przykrości życia ludzkiego 151

15. Z Metrodora. Przyjemności życia ludzkiego 152

16. Z Sabina. Bogom leśnym 152

17. Z Simonidy. Nadgrobek Archedicy 153

18. Niobe Praksytela. Z autora niewiadomego 153

19. O tejże nietłumaczone 153

20. Autora także niewiadomego o ludzkim życiu 154

21. O tymże nietłumaczone 155

XIX. Do autora Słowika 155

XX. Dnia 4 listopada 1777 159

XXI. Potomność! 160

XXII. Wiersz w dzień dorocznej elekcji Najjaśniejszego Pana przeczytany w garderobie przed J[ego] K[rólewską] Mością przez J[ego] M[oś]ci Pana Antoniego Korwina Kossakowskiego sekretarza gabinetu J[ego] K[rólewskiej] M[oś]ci dnia 7 września roku 1779 161

XXIII. Na śmierć IM[ć] Pana Szwykowskiego z rany w pojedynku 21 Janu[ari] 1783 r. odniesionej 162

XXIV. [Katarzyna II] Komedia Oszukaniec 165

Komentarz edytorski 217

Wykaz znaków i skrótów przyjętych w edycji 217

Opis źródeł 218

Aparat krytyczny 224

Zasady transkrypcji 213

Słownik 237

Bibliografia 247

Indeks osób 253

Spis rycin 257