Kapitalizm, socjalizm i prawa własności / Mateusz Machaj

Praca Mateusza Machaja to próba uchwycenia, na czym w istocie polega różnica między kapitalizmem a socjalizmem. Autor dokonuje przeglądu różnych stanowisk wobec takich zagadnień jak funkcja wiedzy w gospodarce, geneza i rola pieniądza, znaczenie przedsiębiorcy w gospodarce, a przede wszystkim prawo własności. Analizuje niuanse debaty kalkulacyjnej, dochodząc do wniosku, że krytyka gospodarki socjalistycznej, jaką sformułował Ludwig von Mises, wymaga doprecyzowania, a mianowicie silniejszego zaakcentowania znaczenia własności prywatnej. „Socjalizm jest nieefektywnym systemem gospodarczym, ponieważ likwiduje własność prywatną, a nie ceny” – konkluduje Machaj. w końcowych akapitach przedstawia zwięzłą, błyskotliwą interpretację najnowszych wydarzeń w gospodarce Polski i świata.

Książka napisana z rozmachem i polotem godnymi wielkich poprzedników tradycji austriackiej szkoły ekonomii – Misesa, Hayeka, Rothbarda. Dzięki przystępnemu językowi i klarowności wywodu jej lektura będzie ucztą duchową nie tylko dla ekonomistów, lecz także wszystkich, którzy interesują się naukami społecznymi.

Podziękowania

Wstęp

1. Prawne podstawy systemów gospodarczych

Pojęcie własności a analiza ekonomiczna

Problem „ekonomicznej analizy prawa” oraz związków ekonomii i prawa

Prawo naturalne i prawo pozytywne

2. Najważniejsze stanowiska w debacie kalkulacyjnej na temat możliwości funkcjonowania socjalizmu

Mises, czyli postawienie problemu i zarazem największe wyzwanie

Projekt Taylora

Próba rozwiązania problemu przez Hayeka

Matematyczna propozycja rozwiązania problemu

Konkurencyjny model Langego (II)

Mechanistyczne podejście Schumpetera

Walter Eucken, najbardziej niedoceniony uczestnik debaty

3. Własnościowe aspekty rynku

Własność a podstawy społeczeństwa i gospodarki

Własność i powstanie pieniądza

Własność i wycena heterogenicznych zasobów

Teorie wyceny: własnościowa i matematyczna

Kalkulacja, intelektualny podział pracy i rozproszenie wiedzy

Własnościowa analiza zysków i strat

Własność czynników produkcji i suwerenność konsumenta

Przedsiębiorczy podział pracy a podział pracy

Giełda i nadzór korporacyjny

Dlaczego na wolnym rynku nie powstaje jedna wielka firma?

4. Socjalizm jako skrajna forma imperializmu, biurokracji

i monopolizacji

Biurokratyzacja a rynek

Uwagi o imperializmie i walce klasowej

Monopolizacja a konkurencja

Natura socjalizmu

Zakończenie

Literatura