Kobieta i rodzina w Egipcie i Sudanie. O kobiecości, seksualności i płodności / Małgorzata Malińska

Strefa intymna, dotycząca najbardziej osobistych obszarów życia człowieka, jest trudna do zbadania – stanowi kłopot zarówno dla badacza, jak i członków badanej społeczności. Tylko wejście w bliskie relacje z kobietami badanych wsi, budowane latami zaufanie, umożliwiło autorce opisanie sfery często skrywanej nawet przed najbliższymi. Ta unikalna książka wprowadza czytelnika prosto do domów kobiet, z którymi rozmawiała autorka. Wciąga go wręcz w realia życia codziennego, uroczystości, tradycji i obrzędów.

W Esz-Szagarze i El-Wardzie mieszkałam wraz z miejscowymi rodzinami i uczestniczyłam w ich codziennym życiu. Razem z kobietami gotowałam, prałam i sprzątałam. Brałam też udział w uroczystościach weselnych, obrzezaniu dziewczynek i obrzędach zār. Uważam, że tylko dzięki temu, iż mieszkałam w domu Amal, Zeinab i Hody, jak również w domach innych kobiet z ich rodziny, mogłam nie tylko stale uczestniczyć w ich życiu, ale też wielokrotnie rozmawiać z tymi samymi kobietami o sprawach ich dotyczących. Dzięki temu, że kobiety te obdarzyły mnie zaufaniem, mówiły o tym co dla nich – w kontekście życia rodzinnego –najważniejsze, czyli o ich seksualności i płodności. A wszystko to, o czym mówiły, mogły powiedzieć tylko kobiecie. Tak więc moja książka napisana jest z kobiecej perspektywy.

od Autorki

Małgorzata Malińska – doktor nauk społecznych w dyscyplinie nauk socjologicznych. Naukowo zajmuje się socjologią i antropologią społeczną Afryki – zarówno krajów muzułmańskich, jak i Czarnej Afryki. Jej zainteresowania badawcze obejmują małżeństwo i życie rodzinne tradycyjnych społeczności. W swych badaniach terenowych koncentruje się na zagadnieniach związanych z kobiecą seksualnością, płodnością i żeńskim obrzezaniem w Afryce.

Wprowadzenie
I. Społeczny i metodologiczny aspekt badań terenowych
I.1. Wsie Esz-Szagara i El-Warda oraz ich mieszkańcy
I.2. Stan badań nad współczesnymi Nubijczykami
I.3. Badania we wsiach Esz-Szagara i El-Warda
Wyjazd w teren
Realizacja badań terenowych
II. Kobiety i mężczyźni w obszarze małżeństwa
II.1. Kobieca strategia matrymonialna
Zakazy matrymonialne
System kobiet
Małżeństwo jako kontrakt cywilnoprawny
II.2. Małżeńskie preferencje kobiet a prawo mężczyzn
do krewnej
Relacje synowej z teściową
Obca synowa
Swoja synowa
Prawo krewnego
II.3. Kobieca czystość i męska majętność czynnikami
determinującymi wiek małżonków
Oczekiwanie od zaręczyn do małżeństwa
Preferencja poślubienia starszego mężczyzny
II.4. Dziewictwo i płodność kobiet jako wyznaczniki
wysokości daru małżeńskiego
Mahr a prawomocność kontraktu małżeńskiego
Mahr a prawo mężczyzny do małżeństwa z krewną
Mahr a dziewictwo kobiety
Prawo kobiety do dysponowania darem małżeńskim
a realia codziennego życia
Wysokość mahru a ryzyko rozwodu
III. Intymność życia rodzinnego
III.1. Kreowanie kobiecości poprzez obrzezanie żeńskich
narządów płciowych
Praktyka obrzezania żeńskich narządów płciowych
Uwarunkowanie obrzezania w nubijskich wsiach
Obrzezanie Mahy
Kreowanie kobiecości
Ukryta jawność obrzezania i jego społeczne znaczenie
Obrzezanie warunkiem zamążpójścia
Islam wobec obrzezania żeńskich narządów
płciowych
Status prawny żeńskiego obrzezania
III.2. Seksualność w relacjach małżeńskich
Seksualna satysfakcja kobiety jako kategoria
pragmatyczna
Kobiecość źródłem męskiej przyjemności
III.3. Płodność jako sposób budowania pozycji kobiety
w małżeństwie
Dzieci gwarantem trwałości małżeństwa
Rodzicielskie preferencje płci dzieci
Reprodukcyjne postawy kobiet
Planowane rodzicielstwo
III.4. Obrzęd zār a seksualność kobiet i ich zdolności
prokreacyjne
Szejcha zār
Diagnozowanie opętania
Dzień pierwszy
Hafla zār
Analiza procesu zachorowania i leczenia zār
Zakończenie
Bibliografia