Niniejszy tom, otwierający serię wydawniczą Studia i Analizy Sądu Najwyższego ma na celu prezentację opracowań przygotowanych w ramach działalności Biura Studiów i Analiz Sądu Najwyższego, które wykonuje zadania związane ze sprawowaniem przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego oraz przez Sąd Najwyższy pieczy nad zgodnością z prawem i jednolitością orzecznictwa sądów powszechnych i wojskowych oraz oceną spójności i jednolitości prawa stosowanego przez sądy.
Wykaz skrótów 9
Wprowadzenie 11
Ocena aktualności koncepcji wyłączającego zasiedzenie władztwa Skarbu Państwa, jako podmiotu publicznego, wyrażonej w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1993 r., III CZP 72/93 (prof. Elżbieta Holewińska-Łapińska) 15
Uwagi wprowadzające 15 I. Przemożna, władcza ingerencja państwa, jako podmiotu publicznego, w stosunki cywilnoprawne w świetle wybranych orzeczeń Sądu Najwyższego 20 1. Pojęcie "imperium" 20 2. Przykłady realizowania przez państwo jego "imperium", rzutujące na stosunki własnościowe, w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego 21 2.1. Wyłączenie działania rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych odnośnie do nieruchomości nabytych przez państwo realizujące swoje uprawnienia władcze 21 2.2. Przymusowy zarząd państwowy 22 2.2.1. Przymusowy zarząd państwowy w okresie międzywojennym 22 2.2.2. Przymusowy zarząd państwowy po II wojnie światowej 22 2.2.3. Sytuacja majątków opuszczonych 25 2.2.4. Budynki w zarządzie państwowym 26 2.3. Objęcie przez państwo terytorium na podstawie umowy międzynarodowej 27 3. Działania Państwa, jako podmiotu publicznego, które w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego nie wyłączają stosowania cywilnoprawnej instytucji nabycia własności nieruchomości wskutek zasiedzenia 27 4. Połączenie "imperium" i "dominium" przy wykonywaniu własności państwowej 30 II. Interpretacja przesłanek nabycia wskutek zasiedzenia prawa własności nieruchomości objętej we władanie przez Państwo, jako podmiot publiczny, w orzeczeniach Sądu Najwyższego 32 1. Posiadanie samoistne 33 1.1. Wykładnia tradycyjna 33 1.2. Władanie nieruchomością objętą wskutek władczych działań Państwa nie jest posiadaniem 34 2. Upływ czasu 36 III. Próba oceny uchwały Sądu Najwyższego III CZP 72/93 39 1. Władcze uprawnienia państwa ("imperium") 40 2. Kryteria oceny czy władanie rzeczą jest posiadaniem 42 2.1. Reguła podstawowa 42 2.2. Przekształcenie "imperialnego" władania rzeczą w posiadanie 45 2.3. Konkluzja 46 3. Inne koncepcje ochrony interesu właściciela bezprawnie pozbawionego przez państwo władania nieruchomością 47 3.1. Nadużycie prawa podmiotowego 47 3.2. Niemożność skutecznego dochodzenia zwrotu rzeczy spowodowana uwarunkowaniami politycznymi, jako stan siły wyższej (ewentualnie, jako stan porównywalny z siłą wyższą) 50 Podsumowanie 53
Konsekwencje sprzeczności z prawem uchwał zgromadzeń wspólników spółek kapitałowych ze szczególnym uwzględnieniem legitymacji byłych członków organów spółek do zaskarżania tych uchwał (prof. Monika Czajkowska-Dąbrowska) 55
Wprowadzenie 55 1. Stan prawny 58 2. Wzruszalność uchwał zgromadzeń wspólników pod rządami kodeksu handlowego 61 3. Charakter prawny wadliwości sprzecznych z ustawą uchwał zgromadzeń wspólników spółek kapitałowych w świetle kodeksu spółek handlowych 63 3.1. Nieważność bezwzględna czy względna? 64 3.2. Nieważność ex lege? 66 3.3. Charakter wyroku stwierdzającego nieważność 68 3.4. Dopuszczalność uwzględniania wadliwości przez sąd z urzędu 69 3.5. Uchwały "nieistniejące" 70 4. Problem legitymacji byłych członków organów spółek 72 4.1. Uwagi ogólne 72 4.2. Legitymacja byłych członków organów spółek kapitałowych do zaskarżania sprzecznym z prawem uchwał walnych zgromadzeń tych spółek w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego 74 4.3. Stanowisko doktryny w kwestii legitymacji byłych członków organów spółek do zaskarżania wadliwych uchwał zgromadzeń wspólników 82 Podsumowanie 87
Uwagi o egzekucji wyroku uwzględniającego roszczenie o złożenie oświadczenia w razie dokonanego naruszenia dobra osobistego (dr Paweł Grzegorczyk) 90
I. Obowiązek złożenia oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie 90 II. Świadczenie niepieniężne jako przedmiot egzekucji sądowej 92 III. Złożenie oświadczenia odpowiedniej treści jako czynność zastępowalna w rozumieniu art. 1049 k.p.c. 97 IV. Orzekanie w przedmiocie umocowania do wykonania czynności na koszt dłużnika 105 V. Realizacja uprawnienia do wykonania czynności na koszt dłużnika. Koszty postępowania egzekucyjnego 109
Zasada domniemania niewinności - wybrane zagadnienia na marginesie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2006 r. (I KZP 8/06) (prof. Włodzimierz Wróbel) 112
Przekazanie sprawy z sądu miejscowo właściwego do innego sądu równorzędnego (art. 37 k.p.k.) w orzecznictwie Sądu Najwyższego (Sędzia Tomasz Artymiuk) 130
Określenie granic przejętej do wykonania kary pozbawienia wolności - problematyka umów dwustronnych (próba syntezy) (mgr Michał Hudzik) 145
Zbieg obowiązku ubezpieczenia na podstawieart. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznychi art. 5a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników w orzecznictwie Sądu Najwyższego (prof. Inetta Jędrasik-Jankowska) 152
Wprowadzenie 152 I. Stan prawny do 1 stycznia 1999 r. 154 II. Stan prawny po 1 stycznia 1999 r. 155 III. Stan prawny po 1 stycznia 2003 r. 157 IV. Technika legislacyjna, a relacja art. 5a i art. 8 ust. 6 158 Podsumowanie 161
Niektóre aspekty przyjmowania do obliczeń określonej wysokości kwoty bazowej (dr Krzysztof Ślebzak) 163
1. Wprowadzenie 163 2. Prawo do emerytury dla osoby pobierającej wcześniej rentę 165 3. Emerytura dla osoby pobierającej świadczenie przedemerytalne 176 4. Ponowne ustalanie podstawy wymiaru emerytury na podstawie art. 111 ustawy emerytalnej 180 5. Podsumowanie 185