Postępowanie administracyjne / Agata Cebera, Jakub Grzegorz Firlus, Anna Golęba, Kamil Klonowski, Hanna Knysiak-Sudyka

W podręczniku kompleksowo przedstawiono zagadnienia dotyczące problematyki postępowania administracyjnego jurysdykcyjnego ogólnego, m.in.:
• katalog podmiotów biorących udział w postępowaniu w zróżnicowanych rolach procesowych;
• problematykę doręczeń, w tym doręczeń elektronicznych;
• poszczególne etapy postępowania administracyjnego jurysdykcyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem postępowania dowodowego;
• rozstrzygnięcia, które mogą zapaść w jego toku, oraz przysługujące od nich środki zaskarżenia.

Zaprezentowano ponadto problematykę postępowania w trybie skarg i wniosków, postępowania w sprawie wydawania zaświadczeń, zagadnienia związane z europejską współpracą administracyjną oraz zagadnienia nakładania i wymierzania administracyjnych kar pieniężnych.

Publikacja zawiera liczne odniesienia do aktualnego orzecznictwa sądowego oraz przejrzyste rozwiązania graficzne ułatwiające zapamiętywanie informacji – tabele, schematy, wykresy i diagramy.

Książka przeznaczona jest dla studentów prawa i administracji, a także przyszłych pracowników administracji publicznej (rządowej i samorządowej). Może także stanowić cenną pomoc dla praktyków: adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych, pracowników administracji rządowej i samorządowej.

Wykaz skrótów
Wstęp

Rozdział I
Zagadnienia ogólne

1. Uwagi wstępne
2. Kategorie postępowań administracyjnych
3. Zakres obowiązywania Kodeksu postępowania administracyjnego
   3.1. Jurysdykcyjne postępowanie administracyjne
   3.2. Postępowania uproszczone pozajurysdykcyjne
   3.3. Postępowania wyłączone

Rozdział II
Zasady postępowania administracyjnego jurysdykcyjnego

1. Pojęcie, charakter i funkcje zasad postępowania administracyjnego
2. Kodeksowe zasady ogólne postępowania administracyjnego
   2.1. Zasada praworządności
   2.2. Zasada prawdy obiektywnej
   2.3. Zasada współdziałania organów dla dobra postępowania
   2.4. Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu
   2.5. Zasada uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli
   2.6. Zasada informowania
   2.7. Zasada budzenia zaufania uczestników postępowania do władzy publicznej
   2.8. Zasada przyjaznej interpretacji przepisów
   2.9. Zasada przekonywania
   2.10. Zasada szybkości i prostoty postępowania
   2.11. Zasada polubownego załatwiania kwestii spornych
   2.12. Zasada pisemności postępowania
   2.13. Zasada umożliwiania stronom dokonywania oceny działań urzędów kierowanych przez organy administracji publicznej
   2.14. Zasada dwuinstancyjności
   2.15. Zasada trwałości decyzji ostatecznych
   2.16. Zasada sądowej kontroli decyzji ostatecznych
3. Pozakodeksowe zasady ogólne postępowania administracyjnego

Rozdział III
Podmioty postępowania administracyjnego

1. Organ prowadzący postępowanie administracyjne
   1.1. Pojęcie i rodzaje organów administracji publicznej
   1.2. Właściwość organów i jej rodzaje
   1.3. Pozytywne i negatywne przesłanki właściwości organu. Instytucja wyłączenia ze sprawy
   1.4. Rozstrzyganie sporów o właściwość i sporów kompetencyjnych
   1.5. Współkompetencja a współdziałanie organów w postępowaniu administracyjnym
2. Strona postępowania administracyjnego
   2.1. Pojęcia strony postępowania administracyjnego i legitymacji procesowej
   2.2. Koncepcje teoretyczne pojęcia strony a koncepcja normatywna
   2.3. Wielopodmiotowość i współuczestnictwo w postępowaniu administracyjnym
   2.4. Zdolność administracyjnoprawna i zdolność administracyjnoprocesowa
   2.5. Następstwo prawne stron w postępowaniu administracyjnym
   2.6. Reprezentacja stron w postępowaniu administracyjnym
3. Podmioty na prawach strony i inni uczestnicy postępowania administracyjnego
   3.1. Organizacja społeczna
   3.2. Prokurator
   3.3. Rzecznik Praw Obywatelskich
   3.4. Rzecznik Praw Dziecka
   3.5. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców
   3.6. Podmioty na prawach strony przewidziane w przepisach szczególnych
   3.7. Inni uczestnicy postępowania administracyjnego

Rozdział IV
Jawność postępowania, czynności procesowych i akt sprawy administracyjnej

1. Jawność postępowania i czynności procesowych
2. Jawność akt sprawy administracyjnej i jej ograniczenia

Rozdział V
Przepisy porządkowe i instytucje wpływające na przebieg postępowania

1. Doręczenia
   1.1. Pojęcie i skutki prawne doręczenia
   1.2. Sposoby doręczeń
   1.3. Ogłoszenie publiczne, ustne i przy użyciu środków łączności
2. Wezwania
3. Procesowe środki przymusu
4. Utrwalanie czynności procesowych
   4.1. Protokoły
   4.2. Adnotacje
   4.3. Metryki
5. Terminy procesowe
   5.1. Rodzaje terminów procesowych
   5.2. Zasady obliczania terminów procesowych
   5.3. Instytucja przywrócenia terminu
   5.4. Terminy załatwiania spraw administracyjnych
6. Bezczynność organów i przewlekłe prowadzenie postępowania
   6.1. Pojęcia bezczynności i przewlekłości
   6.2. Sposoby przeciwdziałania bezczynności i przewlekłości w postępowaniu administracyjnym

Rozdział VI
Przebieg postępowania przed organem pierwszej instancji

1. Wszczęcie postępowania administracyjnego
   1.1. Tryby wszczęcia postępowania
   1.2. Wymagania formalne podania
   1.3. Zmiana treści żądania
   1.4. Odmowa wszczęcia postępowania
2. Postępowanie wyjaśniające
   2.1. Faza rozpoznawcza postępowania na tle etapów stosowania prawa materialnego w sprawie administracyjnej
   2.2. Postępowanie wyjaśniające a postępowanie dowodowe
   2.3. Pojęcie i przedmiot dowodu a pojęcia pokrewne
   2.4. Katalog środków dowodowych
   2.5. Zasady i przebieg postępowania dowodowego
   2.6. Formy postępowania wyjaśniającego
   2.6.1. Postępowanie gabinetowe (kameralne)
   2.6.2. Rozprawa administracyjna
   2.7. Postępowanie wyjaśniające a współdziałanie organów w postępowaniu administracyjnym
   2.8. Postępowanie uproszczone
   2.9. Postępowanie mediacyjne
3. Zawieszenie postępowania administracyjnego
   3.1. Charakter prawny, istota i skutki procesowe zawieszenia postępowania
   3.2. Obligatoryjne zawieszenie postępowania z urzędu
   3.2.1. Przesłanki podmiotowe
   3.2.2. Przesłanka przedmiotowa
   3.3. Obligatoryjne zawieszenie postępowania na wniosek Bankowego Funduszu Gwarancyjnego
   3.4. Fakultatywne zawieszenie postępowania na wniosek strony
   3.5. Podjęcie zawieszonego postępowania

Rozdział VII
Zakończenie postępowania administracyjnego

1. Decyzja administracyjna
   1.1. Informacje ogólne
   1.2. Decyzja administracyjna – charakterystyka
   1.3. Określenia stosowane przez ustawodawcę na oznaczanie decyzji administracyjnej jako aktu indywidualno-konkretnego
   1.4. Teoretyczny model stosowania abstrakcyjno-generalnych norm prawa administracyjnego w postępowaniu administracyjnym jurysdykcyjnym
   1.5. Przedmiot decyzji administracyjnej
   1.5.1. Decyzja rozstrzygająca sprawę co do jej istoty w całości
   1.5.2. Decyzja w inny sposób kończąca sprawę w danej instancji
   1.5.3. Decyzja częściowa
   1.6. Elementy decyzji administracyjnej
   1.6.1. Elementy konstytutywne (konstrukcyjne) decyzji administracyjnej
   1.6.2. Pozostałe elementy obligatoryjne decyzji administracyjnej
   1.6.3. Elementy dodatkowe decyzji administracyjnej
   1.7. Związanie decyzją administracyjną i wejście decyzji administracyjnej do obrotu prawnego
   1.8. Przymioty decyzji administracyjnej
   1.9. Rygor natychmiastowej wykonalności
2. Postanowienie administracyjne
   2.1. Informacje ogólne
   2.2. Charakterystyka postanowienia
   2.2.1. Przedmiot rozstrzygnięcia
   2.2.2. Charakter i zakres wywoływanych skutków prawnych
   2.2.3. Podmioty uprawnione do wydania postanowienia
   2.2.4. Podmioty, do których skierowane jest postanowienie
   2.2.5. Podstawa prawna wydania postanowienia
   2.2.6. Ramy czasowe wydania postanowienia
   2.2.7. Elementy postanowienia
   2.2.8. Wejście postanowienia do obrotu prawnego
   2.2.9. Zakres związania postanowieniem
   2.2.10. Środki zaskarżenia postanowień
3. Ugoda administracyjna
   3.1. Pojęcie ugody administracyjnej
   3.2. Przesłanki dopuszczalności ugody
   3.3. Procedura zawierania i zatwierdzania ugody
   3.4. Forma i elementy ugody
   3.5. Wykonalność i skutki prawne zatwierdzonej ugody
4. Milczące załatwienie sprawy
   4.1. Uwagi ogólne
   4.2. Zakres stosowania milczącego załatwienia sprawy
   4.3. Przesłanki milczącego załatwienia sprawy
   4.4. Przebieg postępowania administracyjnego z opcją milczącego załatwienia sprawy
   4.5. Skutki milczącego załatwienia sprawy
5. Rektyfikacja orzeczeń administracyjnych
   5.1. Pojęcie rektyfikacji orzeczeń w postępowaniu administracyjnym
   5.2. Uzupełnienie treści decyzji i sprostowanie pouczenia o środkach zaskarżenia
   5.3. Sprostowanie treści decyzji
   5.4. Wyjaśnienie treści decyzji

Rozdział VIII
Przebieg postępowania przed organem drugiej instancji

1. Odwołanie
   1.1. Charakterystyka (cechy) odwołania
   1.2. Legitymacja do wniesienia odwołania
   1.3. Zrzeczenie się przez stronę prawa do wniesienia odwołania
   1.4. Wymogi formalne odwołania
   1.5. Postępowanie odwoławcze
   1.5.1. Postępowanie odwoławcze przed organem pierwszej instancji
   1.5.2. Postępowanie odwoławcze przed organem drugiej instancji
2. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy
   2.1. Charakter prawny wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy
   2.2. Odmienności postępowania w przedmiocie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy
3. Zażalenie
   3.1. Zażaleniowy tok instancji
   3.2. Charakterystyka zażalenia
   3.3. Przedmiot zażalenia
   3.4. Postępowanie zażaleniowe

Rozdział IX
Wewnątrzadministracyjne tryby nadzwyczajne weryfikacji ostatecznych rozstrzygnięć

1. Uwagi ogólne
2. Stwierdzenie nieważności
   2.1. Informacje ogólne
   2.2. Przedmiot weryfikacji
   2.3. Etapy postępowania
   2.3.1. Wszczęcie postępowania
   2.3.2. Postępowanie wyjaśniające w przedmiocie stwierdzenia nieważności
   2.3.3. Zakończenie postępowania w przedmiocie stwierdzenia nieważności
3. Wznowienie postępowania
   3.1. Informacje ogólne
   3.2. Przedmiot weryfikacji
   3.3. Etapy postępowania
   3.3.1. Wszczęcie postępowania
   3.3.2. Rozstrzygnięcie w przedmiocie wznowienia postępowania
   3.3.3. Wstrzymanie wykonania dotychczasowej decyzji
   3.3.4. Postępowanie co do przyczyn wznowienia
   3.3.5. Postępowanie co do rozstrzygnięcia istoty sprawy
4. Uchylenie lub zmiana decyzji (art. 154 i 155 k.p.a.)
   4.1. Uwagi ogólne
   4.2. Nabycie prawa z decyzji
   4.3. Tryb uchylenia lub zmiany decyzji, na mocy której strona nie nabyła prawa (art. 154 k.p.a.)
   4.4. Tryb uchylenia lub zmiany decyzji, na mocy której strona nabyła prawo (art. 155 k.p.a.)
5. Stwierdzenie wygaśnięcia i uchylenie decyzji (art. 162 i 163 k.p.a.)
   5.1. Uwagi ogólne
   5.2. Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji
   5.3. Uchylenie decyzji ostatecznej na podstawie art. 162 § 2 k.p.a.
   5.4. Uchylenie decyzji ostatecznej na podstawie przepisów szczególnych

Rozdział X
Administracyjne kary pieniężne

Rozdział XI
Europejska współpraca administracyjna

Rozdział XII
Niejurysdykcyjne postępowania uproszczone

1. Postępowanie w sprawach wydawania zaświadczeń
2. Postępowanie w sprawach skarg i wniosków
   2.1. Prawo wnoszenia petycji, skarg i wniosków
   2.2. Pojęcie i przedmiot skargi oraz wniosku
   2.3. Organy właściwe do rozpoznawania skarg i wniosków
   2.4. Organizacja przyjmowania skarg i wniosków
   2.5. Przebieg postępowania w sprawach skarg i wniosków
   2.6. Nadzór i kontrola nad przyjmowaniem i załatwianiem skarg i wniosków
   2.7. Związki postępowania w sprawach skarg i wniosków z postępowaniem jurysdykcyjnym

O autorach