Regulacja kościelnych spraw majątkowych na przykładzie Kościoła prawosławnego w Polsce / Włodzimierz Bendza

"(...) Monografia stanowi pierwszą, (...) wielce udaną próbę kompleksowej prezentacji spraw majątkowych tego Kościoła w ich aspekcie prawnym od 1991 r. po dzień dzisiejszy. (...) Baza dokumentacyjna pracy przedstawia się wprost imponująco (...). Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt przeprowadzenia kwerendy zespołu akt zdeponowanych w Departamencie Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych MSWiA. Skrupulatna analiza tych dokumentów pozwoliła Autorowi wprowadzić do obiegu naukowego wiele nieznanych dotąd faktów. (...)". z recenzji prof. dr. hab. Krzysztofa Krasowskiego (WPiA UAM w Poznaniu, prorektor UAM w Poznaniu)

Wykaz skrótów 9
Wstęp 13
Rozdział 1 Sytuacja prawna majątku Kościoła prawosławnego w Polsce w latach 1918-1991 19 1.1. Osobowość prawna Kościoła prawosławnego w Polsce w 1918 r. 19 1.2. Prawa majątkowe Kościoła prawosławnego w kontekście aktów normatywnych z lat 1918-1925 22 1.3. Położenie prawne Kościoła prawosławnego w świetle Konstytucji marcowej 25 1.4. Sprawy majątkowe Kościoła prawosławnego a Tymczasowe przepisy 27 1.5. Podstawy prawne akcji rewindykacyjnej w stosunku do nieruchomości Kościoła prawosławnego w okresie II RP 30 1.6. Przepisy majątkowe dekretu Prezydenta RP z dnia 18 listopada 1938 r. 34 1.7. Analiza ustawy z dnia 23 czerwca 1939 r. o uregulowaniu stanu prawnego majątków Kościoła prawosławnego 37 1.8. Ustawodawstwo PRL wobec kwestii majątkowych PAKP 41
Rozdział 2 Geneza projektu ustawy o stosunku państwa do PAKP 50
2.1. Powstanie i skład Państwowo-Kościelnego Zespołu Redakcyjnego 50 2.2. Prawosławny projekt ustawy jako podstawa prac uzgodnieniowych 51 2.3. Przebieg państwowo-kościelnych negocjacji 55 Rozdział 3 Prace parlamentarne nad ustawą o stosunku państwa do PAKP 65
3.1. Wszczęcie procedury legislacyjnej 65 3.2. Etap prac sejmowych nad regulacją prawosławną 68 3.3. Wpływ Senatu na kształt ustawy o stosunku państwa do PAKP 85 3.4. Finalizacja procesu ustawodawczego 108
Rozdział 4 Tryb regulacyjny porządkowania spraw majątkowych PAKP 111
4.1. Wprowadzenie trybu regulacyjnego nowelizacją ustawy o stosunku państwa do PAKP z dnia 26 czerwca 1997 r. 111 4.2. Przywrócenie terminu do składania nowych wniosków rewindykacyjnych 123 4.3. Kwestia konstytucyjności art. 2 noweli z dnia 30 kwietnia 2004 r. 136
Rozdział 5 Działalność Komisji Regulacyjnej do Spraw PAKP 145
5.1. Uwarunkowania procesu tworzenia komisji 145 5.2. Dyskusje parlamentarne wokół zagadnienia legalności postępowania regulacyjnego 150 5.3. Podstawy prawne funkcjonowania Komisji Regulacyjnej ds. PAKP 161 5.4. Analiza przepisów regulacyjnych 166 5.5. Ugody regulacyjne zawierane przed komisją 175 5.6. Orzeczenia Komisji Regulacyjnej ds. PAKP 207 5.7. Zaskarżalność orzeczeń komisji regulacyjnej 215 5.8. Tryb regulacyjny a postępowanie mediacyjne i polubowne 225
Rozdział 6 Geneza i stosowanie art. 49 ustawy z dnia 4 lipca 1991 r. 246
6.1. Próby porozumienia między PAKP a obrządkiem greckokatolickim w sprawie interpretacji art. 49 246 6.2. Postulaty modyfi kacji treści art. 49 w świetle noweli z dnia 26 czerwca 1997 r. 250 6.3. Działalność Komisji Wspólnej Kościoła Prawosławnego i Kościoła Katolickiego obrządku bizantyjskiego 254 6.4. Analiza poselskiego projektu ustawy o uregulowaniu stanu prawnego niektórych nieruchomości pozostających we władaniu PAKP 261 6.5. Rządowa inicjatywa ustawodawcza z zakresu uregulowania stanu prawnego niektórych nieruchomości pozostających we władaniu PAKP 284 6.6. Odpowiedzialność Skarbu Państwa za zaniechania legislacyjne w kontekście art. 49 ust. 1 in fine 288 6.7. Treść ustawy zapowiadanej w art. 49 ust. 1 wobec konstytucyjnej ochrony praw nabytych 299 6.8. Dopuszczalność zasiedzenia prawa własności nieruchomości określonych w art. 49 ust. 1 303 6.9. Sfera możności współużytkowania nieruchomości w odniesieniu do art. 49 ust. 2 319
Zakończenie 323
Załącznik nr 1 329
Załącznik nr 2 335
Wykaz orzeczeń 343
Wykaz źródeł prawa 348
Bibliografia 355