Koszty postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika sądowego / Katarzyna Kamińska-Krawczyk

Katarzyna Kamińska-Krawczyk doktor nauk prawnych; sędzia z kilkunastoletnim
stażem, orzeka w Sądzie Okręgowym w Łodzi; autorka publikacji na temat kosztów
egzekucji.

Książka zawiera kompleksową analizę wielokrotnie nowelizowanych i budzących liczne
wątpliwości przepisów o kosztach egzekucji prowadzonej przez komornika.
W opracowaniu omówiono takie zagadnienia jak m.in.:
pojęcie i rodzaje koszów egzekucji,
rozstrzygnięcia komornika i sądu w przedmiocie kosztów egzekucji,
zwolnienie od kosztów egzekucji oraz zasady ich zwrotu.
Dla lepszego zrozumienia omawianych kwestii autorka przedstawia przykładowe wzory
rozstrzygnięć komorników dotyczące kosztów egzekucji świadczeń pieniężnych w za-
leżności od sposobu zakończenia postępowania. Książka ma zatem wymiar zarówno
teoretyczny, jak i praktyczny.
W opracowaniu zaprezentowano bogate orzecznictwo Sądu Najwyższego i Trybunału
Konstytucyjnego oraz poglądy doktryny na temat kosztów egzekucji zawartej w ustawie
o komornikach sądowych i egzekucji, a także zaproponowano konkretne rozwiązania
najbardziej spornych zagadnień.
Publikacja przeznaczona jest dla komorników sądowych, sędziów, referendarzy sądowych,
adwokatów, radców prawnych, a także dla innych osób stosujących przepisy o kosztach
egzekucji.

Wykaz skrótów 11
Wstęp 15
Rozdział 1 Koszty postępowania egzekucyjnego w rozwoju historycznym oraz ich związek z pozycją ustrojową komornika 19 1.1. Okres zaborów oraz okres międzywojenny 19 1.2. Okres powojenny 30 1.3. Początki gospodarki rynkowej 33 1.4. Rozwiązania dotyczące statusu komornika i kosztów egzekucji przyjęte w ustawie o komornikach sądowych i egzekucji 39 1.5. Status komornika oraz system finansowania egzekucji sądowej po nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 18 września 2001 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz o zmianie niektórych innych ustaw 45 1.6. Analiza modyfikacji konstrukcji opłaty stosunkowej w kolejnych nowelizacjach ustawy o komornikach sądowych i egzekucji 51 1.6.1. Zmiana opłaty stosunkowej dokonana ustawą z dnia 18 września 2001 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz o zmianie niektórych innych ustaw 51 1.6.2. Zmiana opłaty stosunkowej dokonana ustawą z dnia 24 września 2004 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego 53 1.6.3. Zmiana opłaty stosunkowej dokonana ustawą z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz niektórych innych ustaw 59 1.6.4. Zmiana opłaty stosunkowej dokonana ustawą z dnia 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji 66 1.7. Podsumowanie 68
Rozdział 2 Pojęcie i rodzaje kosztów egzekucji 72 2.1. Koszty egzekucji a koszty postępowania egzekucyjnego 72 2.2. Opłaty stosunkowe 75 2.2.1. Uwagi ogólne 75 2.2.2. Opłata stosunkowa pobierana na podstawie art. 49 ust. 1 u.k.s.e. 76 2.2.3. Opłata stosunkowa pobierana na podstawie art. 49 ust. 2 u.k.s.e. 85 2.2.4. Opłata stosunkowa pobierana na podstawie art. 49 ust. 4 u.k.s.e. 92 2.3. Opłaty stałe 97 2.3.1. Uwagi ogólne 97 2.3.2. Opłata stała od wniosku o egzekucję wydania rzeczy ruchomej 98 2.3.3. Opłata stała za wprowadzenie w posiadanie nieruchomości i opróżnienie lokalu 102 2.3.4. Opłata za poszukiwanie majątku dłużnika 110 2.3.5. Opłata za wprowadzenie w posiadanie 113 2.3.6. Opłata za opieczętowanie 115 2.3.7. Opłata za inną egzekucję 115 2.3.8. Opłata za czynności z udziałem Policji, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej i Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego 117 2.3.9. Opłata za usunięcie oporu, osadzenie w areszcie dłużnika 120 2.3.10. Opłaty za czynności niebędące czynnościami egzekucyjnymi 122 2.3.11. Opłata za dokonanie spisu inwentarza albo innego spisu majątku 124 2.4. Wydatki w toku egzekucji 127 2.4.1. Uwagi ogólne 127 2.4.2. Należności biegłego i koszty ogłoszeń w pismach 130 2.4.3. Koszty transportu specjalistycznego, przejazdu poza miejscowość, która jest siedzibą komornika, przechowywania i ubezpieczania zajętych ruchomości 131 2.4.4. Należności osób powołanych na podstawie odrębnych przepisów do udziału w czynnościach 133 2.4.5. Koszty działania komornika, o których mowa w art. 8 ust. 11 u.k.s.e., poza terenem rewiru komorniczego 137 2.4.6. Koszty doręczenia środków pieniężnych, uzyskiwania informacji niezbędnych do prowadzenia postępowania egzekucyjnego lub wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia oraz doręczenia korespondencji 138 2.4.7. Zaliczka na wydatki oraz zwrot wydatków gotówkowych komornikowi 139 2.4.8. Zaliczka na wydatki związane z innymi czynnościami komornika 144 2.5. Koszty egzekucji według przepisów przejściowych 146 2.6. Podsumowanie 151
Rozdział 3 Status komornika i koszty egzekucji w innych systemach prawnych 153 3.1. Uwagi ogólne 153 3.2. System austriacki 154 3.3. System niemiecki 156 3.4. System francuski 159 3.5. Koszty postępowania prowadzonego przez komornika sądowego we Francji 161 3.6. Podsumowanie 171
Rozdział 4 Funkcje kosztów egzekucji 176 4.1. Uwagi ogólne 176 4.2. Cel egzekucji a funkcje kosztów egzekucji 180 4.3. Funkcje kosztów egzekucji w orzecznictwie Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego 184 4.4. Podsumowanie 188
Rozdział 5 Miejsce zasad zwrotu kosztów egzekucji wśród zasad prawa oraz zasad postępowania cywilnego 193 5.1. Uwagi ogólne 193 5.2. Zasada przyzwoitej legislacji 196 5.3. Zasady postępowania egzekucyjnego a zasady postępowania cywilnego 198 5.4. Zasady zwrotu kosztów procesu 204 5.4.1. Zasada odpowiedzialności za wynik procesu 205 5.4.2. Zasada kosztów niezbędnych i celowych 206 5.4.3. Zasada kompensaty kosztów procesu 207 5.4.4. Zasada zawinienia 208 5.4.5. Zasada słuszności 209 5.4.6. Zasada koncentracji i unifikacji kosztów 210 5.5. Zastosowanie zasad zwrotu kosztów procesu w postępowaniu egzekucyjnym 211 5.6. Zasady zwrotu kosztów egzekucji 213 5.6.1. Zasada odpowiedzialności dłużnika za koszty egzekucji 215 5.6.2. Zasada kosztów niezbędnych i celowych 215 5.6.3. Zasada ściągania kosztów wraz z egzekwowanym roszczeniem 218 5.6.4. Zasada unifikacji 219 5.6.5. Zasada powiązania opłaty stosunkowej z efektywnością egzekucji w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego 221
Rozdział 6 Zwolnienie od kosztów w postępowaniu egzekucyjnym 226 6.1. Uwagi ogólne 226 6.2. Zwolnienie od kosztów egzekucji w ujęciu historycznym 232 6.2.1. Wpływ zwolnienia Skarbu Państwa od opłat sądowych na koszty postępowania egzekucyjnego pod rządami ustawy o komornikach sądowych i egzekucji 237 6.3. Zwolnienie wierzyciela od kosztów egzekucji 247 6.4. Wpływ zwolnienia dłużnika od kosztów sądowych na obowiązek ponoszenia przez niego kosztów egzekucji 251 6.5. Wpływ zwolnienia od kosztów sądowych na koszty w postępowaniu zabezpieczającym 254 6.6. Podsumowanie 257
Rozdział 7 Rozstrzygnięcia komornika i sądu w przedmiocie kosztów egzekucji prowadzonej przez komornika 259 7.1. Uwagi ogólne 259 7.2. Rozstrzygnięcia komornika w przedmiocie kosztów egzekucji 260 7.2.1. Rozstrzygnięcie komornika wydawane na podstawie art. 770 k.p.c. 260 7.2.2. Sposób wykonania postanowienia komornika o kosztach egzekucji 268 7.2.3. Ustalanie przez komornika kosztów poszukiwania majątku dłużnika 283 7.2.4. Ustalanie przez komornika wysokości opłaty stosunkowej w egzekucji z nieruchomości w razie przyłączenia się kolejnego wierzyciela oraz ostateczne rozliczenie kosztów egzekucji z nieruchomości 295 7.2.5. Rozstrzygnięcie komornika w przedmiocie wynagrodzenia biegłych 305 7.2.6. Rozstrzygnięcie komornika w przedmiocie kosztów dozoru 307 7.3. Rozstrzygnięcia sądu w przedmiocie kosztów egzekucji prowadzonej przez komornika 311 7.3.1. Rozstrzygnięcie sądu wydawane na skutek skargi na postanowienie komornika o kosztach egzekucji 311 7.3.2. Prawomocność rozstrzygnięcia komornika o kosztach egzekucji a nadzór judykacyjny sądu 318 7.3.3. Pozycja procesowa komornika jako podmiotu uprawnionego do zaskarżenia postanowienia sądu 322 7.3.4. Rozstrzygnięcie sądu wydane na skutek wniosku dłużnika o obniżenie opłaty 326 7.4. Podsumowanie 335
Rozdział 8 Wnioski końcowe i postulaty de lege ferenda 340 8.1. Opłata stosunkowa 343 8.2. Opłaty stałe i wydatki w toku egzekucji 349 8.3. Zwolnienie od kosztów egzekucji 350 8.4. Wykonywanie postanowienia o kosztach egzekucji 351
Bibliografia 353