Autorka dokonuje porównania i analizy wybranych utworów podejmujących problem mitu Medei w literaturze niemieckojęzycznej. W kulturze niemieckiej motyw Medei cieszy się szczególną popularnością od połowy lat 70. XX wieku, zostały mu poświęcone liczne inscenizacje teatralne, operowe, opowiadania i powieści. Autorka stawia tezę, że wielki potencjał mitu polega na jego wieloznaczności oraz aktualności. Twórcy umieszczali tragiczną postać dzieciobójczyni w różnych kontekstach, przedstawiając bohaterkę jako opuszczoną kochankę, cudzoziemkę pozbawioną ojczyzny, a nawet ofiarę prześladowań na tle politycznym czy rasowym.
*
Jaka jest prawdziwa twarz Medei? Czy prawdziwa Medea w ogóle istnieje? Czy ta, którą przedstawił Eurypides, odpowiada jednej mitycznej postaci? Nawet w przypadku mitu nie można mówić o homogenicznej koncepcji tej figury. A może rację ma Christa Wolf, twierdząc, że bohaterka stała się przedmiotem politycznej manipulacji? W prezentowanej publikacji pytania te pozostaną bez odpowiedzi, gdyż znacznie bardziej istotna wydaje się sama recepcja mitu i próba adaptacji mitologicznej materii we współczesnym świecie. Można tu zaobserwować dwie odmienne tendencje: próbę archaizacji i osadzenia w mitycznych realiach, a także akcentowanie boskiego pochodzenia bohaterki; druga to próba uwspółcześnienia przy pomocy umiejscowienia historii dzieciobójczyni we współczesności danego pisarza. Można ewentualnie wymienić jeszcze trzecią grupę lub raczej podgrupę: utwory, które mimo umiejscowienia akcji w czasach antycznych, cechują się zdecydowaną aktualizacją poruszanych problemów. Mit stanowi w nich pewien rodzaj kamuflażu. We wszystkich przypadkach mit traktowano zatem jako kompleks reguł i modeli ludzkich zachowań, które z upływem czasu nie uległy zmianie.
Z Podsumuwania
Wprowadzenie 7
Postać Medei w mitologii greckiej i w literaturze antycznej 7
Stan badań 19
Teoria mitu 23
Rozdział I. Friedrich Maximilian Klinger: Medea in Korinth 31
1. Mit Medei w literaturze niemieckojęzycznej XVIII wieku. Pomiędzy oświeceniowym humanizmem i erupcją uczuć 31
2. Wprowadzenie: Friedrich Maximilian Klinger Medea in Korinth 40
3. Medea: samotna półbogini 44
4. Dzieciobójstwo 61
5. Medea auf dem Kaukasos 69
Rozdział II. Franz Grillparzer: Das Goldene Vlies 79
1. Wprowadzenie: Franz Grillparzer Das Goldene Vlies 79
2. Medea: Charyta i Menada 83
3. Dzieciobójstwo 105
4. Kolonializm 110
5. XIX wiek: mit Medei w dobie kolonializmu 120
Rozdział III. Hans Henny Jahnn: Medea 127
1. Wprowadzenie: Hans Henny Jahnn Medea 127
2. Transformacja mitu 129
3. Stara Medea 144
4. Czarna Medea 152
5. XX wiek: rozwój mitu Medei 162
Rozdział IV. Heiner Müller: Verkommenes Ufer Medeamaterial Landschaft mit Argonauten 177
1. Wprowadzenie 177
2. Gnijący brzeg. Materiały do Medei. Krajobraz z Argonautami – chaos i zagłada 181
3. Funkcjonalizacja mitu 186
4. Wizja katastrofy 199
Rozdział V. Christa Wolf: Medea. Stimmen 207
1. Wprowadzenie 207
2. Medea: „Postać z pogranicza epok” 216
3. Struktury władzy 229
4. Niewinna Medea? 243
Ekskurs: Mit Medei w literaturze polskiej 251
Podsumowanie 271
Załącznik. Wykaz dzieł literatury niemieckojęzycznej na temat mitu Medei 273
Bibliografia 275