Zasady zwrotu podatku akcyzowego producentom rolnym / Bogumił Pahl, Sławomir Presnarowicz

Publikacja zawiera omówienie problemów pojawiających się na etapie stosowania regulacji dotyczących zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej. Autorzy komentują przepisy normujące zwrot podatku akcyzowego producentom rolnym z uwzględnieniem orzecznictwa sądów administracyjnych, stanowisk wyrażanych w pismach wydawanych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz literaturze przedmiotu.

Zasadniczym celem ustawy było obniżenie kosztów ponoszonych przez rolników i w konsekwencji zwiększenie konkurencyjności polskich gospodarstw rolnych na rynku unijnym. Pomoc dla rolników w tej oraz podobnej formie funkcjonuje w innych krajach członkowskich Unii Europejskiej, co wpływa na rozwój rolnictwa tych krajów.

W opracowaniu przedstawiono m.in. zagadnienia dotyczące:
• limitu oraz kwoty zwrotu podatku akcyzowego,
• wydawania decyzji w sprawie zwrotu podatku,
• składania wniosku o zwrot podatku oraz dołączanych do niego załączników,
• terminów wypłat zwrotu podatku,
• zasad zwrotu dotacji celowej.

Książka przeznaczona jest dla pracowników gminnych organów administracji publicznej oraz producentów rolnych, a także sędziów sądów administracyjnych, pełnomocników procesowych, przedstawicieli nauki oraz studentów prawa, administracji, ekonomii i innych kierunków, na których realizowane są przedmioty związane z szeroko rozumianym prawem rolnym i rolnictwem.

Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Od Autorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Ustawa o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (Dz.U. z 2019 r. poz. 2188 ze zm.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Art. 1. [Zakres obowiązywania i cel ustawy] . . . . . . . . . . . . . . . . 17
1. Charakter prawny zwrotu podatku akcyzowego producentom rolnym . . . . . . . . . . . . . 17
2. Przedmiot zwrotu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
3. Przykładowe oznaczania oleju napędowego stosowane na wybranych stacjach paliw . . . . . . . . . 21
4. Pojęcie produkcji rolnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
5. Warunek wykorzystania oleju napędowego do produkcji rolnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
6. Zwrot podatku akcyzowego a pomoc publiczna . . . . . 24
Art. 1a. [Zmiany w Nomenklaturze Scalonej a stosowanie ustawy] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Art. 2. [Stosowanie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego do spraw zwrotu podatku akcyzowego] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Art. 3. [Podmioty uprawnione do otrzymania zwrotu podatku akcyzowego] . . . . . . . . . . . . . . . 29
1. Pojęcie producenta rolnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
2. Posiadanie samoistne i posiadanie zależne . . . . . . . . . 30
3. Osoby fizyczne jako producenci rolni . . . . . . . . . . . . . 34
4. Osoby prawne jako podmioty uprawnione
do otrzymania zwrotu podatku akcyzowego . . . . . . . 35
5. Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
6. Czy producentem rolnym jest spółka cywilna czy wspólnicy spółki cywilnej? . . . . . . . . . . . . . . . 37
7. Współwłaściciele (współposiadacze) użytków rolnych a prawo do zwrotu podatku . . . . . . . . . . 42
8. Czy wspólnota gruntowa może ubiegać się o zwrot podatku akcyzowego? . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
9. Zbieg posiadania samoistnego i posiadania zależnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
10. Czy możliwe jest zaakceptowanie wniosku, jeśli wnioskodawca będący współwłaścicielem (współposiadaczem) użytków rolnych wykazał powierzchnię użytków rolnych innego (współwłaściciela), który zmarł i nie można ustalić spadkobiercy, i nie zawarł na piśmie umowy dzierżawy ze zmarłym współwłaścicielem i jego spadkobiercami? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
11. Czy upoważniony przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta) pracownik urzędu gminy lub miasta może żądać oświadczenia o dzierżawionych użytkach rolnych lub przedłożenia umowy dzierżawy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
12. Czy wójt, burmistrz (prezydent miasta) może ubiegać się o zwrot podatku akcyzowego w gminie, w której jest urzędnikiem pełniącym funkcję organu wykonawczego? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
13. Czy możliwe jest złożenie wniosku o zwrot podatku akcyzowego przez podmiot, który w dniu złożenia wniosku nie posiada użytków rolnych, ale dysponuje fakturami potwierdzającymi zakup oleju napędowego z 6 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym składany jest wniosek i w którym to okresie posiadał użytki rolne? . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
14. Pojęcie gospodarstwa rolnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
Art. 3a. [Producenci rolni, którym nie przysługuje zwrot podatku akcyzowego] . . . . . . . . . . . . . . . . 61
Art. 4. [Limit oraz kwota zwrotu podatku] . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
1. Zasada ustalania kwoty zwrotu podatku . . . . . . . . . . 67
2. Zasady ustalania limitu zwrotu podatku . . . . . . . . . . . 69
3. Dopuszczalność zmiany limitu zwrotu podatku w trakcie roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
4. Aspekty proceduralne zmiany limitu zwrotu podatku w trakcie roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
5. Czy możliwe jest wykorzystanie całego limitu zwrotu podatku akcyzowego w pierwszym terminie składania przez producentów rolnych wniosków, tj. od 1 lutego do ostatniego dnia lutego danego roku? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
6. Problemy związane z ustalaniem limitu zwrotu na bydło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
6.1. Przesłanki wprowadzenia dodatkowego limitu zwrotu podatku na bydło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
6.2. Posiadacz gospodarstwa rolnego jako podmiot uprawniony do otrzymania zwrotu na bydło . . . . 84
6.3. Jak postąpić, gdy mąż posiada użytki rolne, a bydło zarejestrowane jest na żonę? . . . . . . . . . . 85
6.4. Czy DJP podlega zaokrągleniu? . . . . . . . . . . . . . . 85
6.5. Czy producent rolny posiadający dwie lub więcej siedzib stada na terenie jednej gminy może złożyć jeden wniosek o zwrot podatku akcyzowego? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
7. Grunty wyłączone z ustalania limitu zwrotu podatku akcyzowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Art. 5. [Decyzja w sprawie zwrotu podatku] . . . . . . . . . . . . . . . . 91
1. Elementy decyzji w sprawie zwrotu podatku akcyzowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
2. Właściwość miejscowa organu administracji publicznej do zwrotu podatku akcyzowego . . . . . . . . 95
3. Czy organ administracji publicznej w sentencji decyzji przyznającej zwrot podatku akcyzowego w drugim terminie zobowiązany jest wskazywać limit pozostały do wykorzystania? . . . . . . . . . . . . . . . 97
Art. 6. [Wniosek o zwrot podatku; załączniki do wniosku] . . . . . 98
1. Terminy składania wniosków o zwrot podatku . . . . . . 100
2. Czy ostatecznym terminem składania wniosków o zwrot podatku akcyzowego przez producentów
rolnych jest dzień np. 31 sierpnia, pomimo że wypada w dzień wolny od pracy? . . . . . . . . . . . . . . . . 102
3. Elementy wniosku o zwrot podatku akcyzowego . . . . 103
4. Czy w przypadku złożenia przez producenta rolnego wniosku o zwrot podatku akcyzowego na nieaktualnym formularzu należy wezwać wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
5. Czy na wniosku o zwrot podatku akcyzowego składanego przez jednego z małżonków będącego współwłaścicielem gospodarstwa rolnego należy wykazać powierzchnię użytków rolnych w pozycji „jestem posiadaczem użytków rolnych”, czy w pozycji „jestem współposiadaczem użytków rolnych”? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
6. Czy rolnik, który w pierwszym terminie składania wniosku o zwrot podatku akcyzowego nie wykazał DJP, może wykazać je w drugim terminie zwrotu? . . . 107
7. Czy do wniosku o zwrot podatku akcyzowego producent rolny powinien załączyć odpis Krajowego Rejestru Sądowego, jeżeli podlega wpisowi do tego rejestru? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
8. Załączniki do wniosku o zwrot podatku akcyzowego – dokumenty stanowiące dowód zakupu oleju napędowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
8.1. Faktury VAT lub ich kopie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
8.2. Paragon z NIP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
8.3. Jak należy postąpić, jeżeli rolnik posiada użytki rolne np. w trzech gminach, natomiast olej napędowy zakupił na podstawie jednej faktury? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
8.4. Czy w przypadku dołączenia przez producenta rolnego do wniosku o zwrot podatku akcyzowego tylko kopii faktur stanowiących dowód zakupu oleju napędowego w okresie 6 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku organ powinien wezwać producenta rolnego do dostarczenia do urzędu gminy lub miasta oryginałów faktur w celu umieszczenia na nich przez upoważnionego przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta) pracownika urzędu gminy lub miasta adnotacji: „przyjęto w dniu … do zwrotu części podatku akcyzowego”? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
8.5. Na której stronie faktury przystawić pieczęć „przyjęto w dniu … do zwrotu części podatku akcyzowego”? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
8.6. Czy mogą zostać uwzględnione faktury wystawione na któregoś z rodziców, a rodzice przed dniem złożenia wniosku przeszli na emeryturę lub rentę rolniczą (w tym strukturalną), dołączone do wniosku o zwrot podatku akcyzowego złożonego przez następcę gospodarstwa rolnego (córkę lub syna, którzy przejęli w posiadanie gospodarstwo rolne)? . . . . 117
8.7. Faktury składane przez współposiadaczy . . . . . . . 117
8.8. Czy ustalając kwotę zwrotu podatku akcyzowego, można uwzględnić faktury, na których ilość oleju napędowego wyrażona jest w metrach sześciennych? . . . . . . . . . . . . . . . . 118
8.9. Czy do wniosku o zwrot podatku akcyzowego składanego w lutym danego roku mogą zostać dołączone faktury VAT potwierdzające zakup oleju napędowego w styczniu, których termin płatności przypada na luty? . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
9. Zasady ustalania średniej dużej liczby przeliczeniowej bydła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
10. Dokumenty potwierdzające DJP . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
11. Czy rolnik składający wniosek o zwrot podatku także w drugim – sierpniowym terminie – zobowiązany jest po raz kolejny wystąpić do kierownika biura powiatowego o wydanie dokumentu, z którego wynika DJP? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
12. Braki formalne wniosku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
Art. 7. [Terminy wypłat zwrotu podatku] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
1. Terminy zwrotu podatku akcyzowego . . . . . . . . . . . . . 124
2. Wzruszenie decyzji ostatecznej a terminy zwrotu podatku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
Art. 8. [Zasady zwrotu dotacji celowej] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
1. Zwrot podatku akcyzowego jako zadanie z zakresu administracji rządowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
2. Elementy wniosku o dotację celową . . . . . . . . . . . . . . 127
3. Termin złożenia wniosku o dotację . . . . . . . . . . . . . . . 129
4. Termin na złożenie wniosku o dotację w przypadku zmiany, uchylenia albo stwierdzenia nieważności decyzji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
5. Sprawozdawczość oraz zwrot niewykorzystanych kwot dotacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
6. Czy pracownikom, którzy wykonują prace związane z postępowaniem w sprawie zwrotu podatku akcyzowego producentom rolnym i jego wypłatą, przysługuje dodatkowe wynagrodzenie? . . . . . . . . . . 141
Art. 9. [Podatek nienależny lub nadmiernie zwrócony] . . . . . . . . 141
Art. 10. [Przepis przejściowy] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
Art. 11. [Wejście w życie ustawy] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
Załącznik. Współczynniki przeliczeniowe sztuk bydła na duże jednostki przeliczeniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
Orzecznictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153