Jerzy Kuchmacz pracownik naukowo-dydaktyczny w Katedrze Rachunkowości Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie; prowadzi zajęcia dydaktyczne oraz szkolenia z zakresu rachunkowości podatkowej, finansowej i zarządczej.
W książce, w uporządkowany sposób - poczynając od zagadnień elementarnych, aż po zaawansowane - zaprezentowano wszystkie najistotniejsze problemy funkcjonowania podatku od towarów i usług w systemie rachunkowości podatkowej i finansowej niemal każdego przedsiębiorstwa. Omówiono następujące zagadnienia:
elementy konstrukcji podatku,
podatek w systemie rachunkowości przedsiębiorstwa zarówno prowadzącego, jak i nieprowadzącego księgi rachunkowe,
wewnątrzwspólnotowe nabycie i dostawa towarów,
import i eksport towarów,
podatek od towarów i usług w transakcjach dokonywanych z rolnikiem ryczałtowym.
Publikację przygotowano w formie pytań i odpowiedzi dotyczących funkcjonowania VAT w kontekście systemu rachunkowości przedsiębiorstwa. W treści każdej odpowiedzi zawarto odwołania do przepisów prawa podatkowego, a także do innych regulacji istotnych dla przedstawionych rozwiązań.
Opracowanie jest przeznaczone dla pracowników wszystkich szczebli służb finansowo-księgowych przedsiębiorstwa jako materiał pomocniczy do sporządzenia w przedsiębiorstwie regulaminu wewnętrznego w zakresie pomiaru, dokumentowania, księgowania oraz deklarowania podatku VAT. Będzie przydatne dla prowadzących szkolenia i kursy, a także słuchaczy kursów i szkoleń z zakresu rachunkowości podatkowej i finansowej przedsiębiorstw, właścicieli i pracowników biur rachunkowych oraz biur doradztwa podatkowego. Zainteresuje również nauczycieli akademickich i studentów uczelni ekonomicznych.
Wykaz skrótów 11
Wstęp 13
Rozdział I Elementy konstrukcji podatku od towarów i usług 15 1. Kto jest podatnikiem p.t.u.? 15 2. Kto jest podatnikiem p.t.u.? 16 3. Co podlega opodatkowaniu p.t.u.? 16 4. Jakie obowiązują stawki p.t.u.? 17 5. Kto może być zwolniony od p.t.u.? 18 6. Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży u podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 u.p.t.u. 19 7. Prowadzenie dokumentacji oraz ewidencji sprzedaży u podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 u.p.t.u. Kasy rejestrujące jako forma ewidencji sprzedaży 20 8. Prowadzenie ewidencji sprzedaży u podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 u.p.t.u. 24 9. Kto może być zwolniony od p.t.u.? 26 10. Kto może być zwolniony od p.t.u.? 28 11. Obowiązki rejestracyjne podatnika dla celów p.t.u. 29 12. Kto może być zwolniony od p.t.u.? 35 13. Kto może być zwolniony od p.t.u.? 35 14. Elementy konstrukcji VAT; stawki podatku; VAT należny 36 15. Elementy konstrukcji VAT; VAT naliczony; VAT do wpłacenia; zasada neutralności podatku od towarów i usług dla podatnika VAT czynnego 37 16. VAT jako dochód sektora publicznego 39 17. Przychody ze sprzedaży w sprawozdaniu finansowym 39 18. Wycena aktywów dla potrzeb bilansowych 40 19. Wycena aktywów dla potrzeb bilansowych 41 20. Wycena aktywów dla potrzeb bilansowych 41 21. Koszty w sprawozdaniu finansowym 42 22. Koszty w sprawozdaniu finansowym 42 23. Przychody ze sprzedaży w rachunku dochodu podatkowego 42 24. Przychody ze sprzedaży w rachunku dochodu podatkowego 43 25. Koszty w rachunku dochodu podatkowego 44 26. Koszty w rachunku dochodu podatkowego 44 27. Koszty w rachunku dochodu podatkowego 45
Rozdział II Podatek od towarów i usług w systemie rachunkowości przedsiębiorstwa nieprowadzącego ksiąg rachunkowych zgodnie z ustawą o rachunkowości 46 28. Moment powstania obowiązku podatkowego; faktura; ewidencja sprzedaży VAT 46 29. Moment powstania obowiązku podatkowego 50 30. Moment powstania obowiązku podatkowego 50 31. Moment powstania obowiązku podatkowego 50 32. Moment powstania obowiązku podatkowego 51 33. Moment powstania obowiązku podatkowego 51 34. Moment powstania obowiązku podatkowego; faktura; ewidencja sprzedaży VAT 52 35. Nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do przedsiębiorstwa 53 36. Nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do przedsiębiorstwa 54 37. Przekazanie przez podatnika towarów na cele reprezentacji i reklamy 56 38. Moment powstania obowiązku podatkowego; faktura; ewidencja sprzedaży VAT 57 39. Ewidencja sprzedaży VAT 62 40. Podatek naliczony; ewidencja nabycia towarów i usług VAT 62 41. Podatek naliczony; ewidencja nabycia towarów i usług VAT 65 42. Podatek naliczony; ewidencja nabycia towarów i usług VAT 67 43. Podatek naliczony; ewidencja nabycia towarów i usług VAT 68 44. Podatek naliczony. Ewidencja nabycia towarów i usług VAT 71 45. Moment powstania obowiązku podatkowego u małego podatnika 75 46. Moment powstania obowiązku podatkowego u małego podatnika 76 47. Moment powstania obowiązku podatkowego u małego podatnika 77 48. Podatek naliczony u małego podatnika 78 49. Podatek naliczony z tytułu nabycia towarów u małego podatnika 78 50. Częściowe odliczenie podatku naliczonego ze względu na sprzedaż zwolnioną od podatku 79 51. Częściowe odliczenie podatku naliczonego ze względu na sprzedaż zwolnioną od podatku 82 52. Korekta podatku należnego; faktura korygująca 84 53. Korekta podatku naliczonego; faktura korygująca 85 54. Deklarowanie oraz zapłata p.t.u. 86
Rozdział III Podatek od towarów i usług w systemie rachunkowości przedsiębiorstwa prowadzącego księgi rachunkowe zgodnie z ustawą o rachunkowości 92 55. Podatek od towarów i usług a księgi rachunkowe przedsiębiorstwa 92 56. Podatek od towarów i usług w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa 93 57. Podatek od towarów i usług w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa 96 58. Podatek od towarów i usług w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa 99 59. Podatek od towarów i usług w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa 102 60. Podatek od towarów i usług w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa 103 61. Podatek od towarów i usług w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa 106 62. Podatek od towarów i usług w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa 108 63. Podatek od towarów i usług w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa 110 64. Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu podatku od towarów i usług w bilansie przedsiębiorstwa 111 65. Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu podatku od towarów i usług w bilansie przedsiębiorstwa 112
Rozdział IV Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów w systemie rachunkowości podatkowej i finansowej przedsiębiorstwa 113 66. Określenie wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) 113 67. Określenie WNT 114 68. Określenie WNT 114 69. Określenie WNT 114 70. Określenie WNT 115 71. Określenie WNT 115 72. Zawiadomienie o zamiarze rozpoczęcia WNT 116 73. Obowiązek podatkowy w WNT; podstawa opodatkowania w WNT; przeliczanie waluty obcej na walutę polską w WNT 118 74. Obowiązek podatkowy w WNT; podstawa opodatkowania w WNT; przeliczanie waluty obcej na walutę polską w WNT 119 75. Obowiązek podatkowy w WNT 120 76. Obowiązek podatkowy w WNT 120 77. Obowiązek podatkowy w WNT; podstawa opodatkowania w WNT; przeliczanie waluty obcej na walutę polską w WNT 121 78. Obowiązek podatkowy w WNT; podstawa opodatkowania w WNT; przeliczanie waluty obcej na walutę polską w WNT 122 79. Podstawa opodatkowania w WNT 122 80. Obniżenie kwoty podatku (należnego) z tytułu WNT 123 81. WNT w ewidencjach dla potrzeb VAT 124 82. Deklarowanie WNT 127 83. WNT w księgach rachunkowych 132 84. WNT w księgach rachunkowych 137
Rozdział V Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów w systemie rachunkowości podatkowej i finansowej przedsiębiorstwa 141 85. Określenie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT) 141 86. Określenie WDT 142 87. Zawiadomienie o zamiarze rozpoczęcia WDT 143 88. Obowiązek podatkowy w WDT; podstawa opodatkowania w WDT; przeliczanie waluty obcej na walutę polską w WDT 143 89. Obowiązek podatkowy w WDT 146 90. Obowiązek podatkowy w WDT; podstawa opodatkowania w WDT; przeliczanie waluty obcej na walutę polską w WDT 146 91. WDT w ewidencjach dla potrzeb VAT 147 92. Deklarowanie WDT 149 93. Stawka podatku w WDT 149 94. Stawka podatku w WDT 150 95. Stawka podatku w WDT 151 96. WDT w księgach rachunkowych 152 97. WDT w księgach rachunkowych 153 98. WDT w księgach rachunkowych 154
Rozdział VI Import usług w systemie rachunkowości podatkowej i finansowej przedsiębiorstwa 156 99. Określenie importu usług 156 100. Zawiadomienie o zamiarze rozpoczęcia importu usług 157 101. Obowiązek podatkowy w imporcie usług; podstawa opodatkowania w imporcie usług; przeliczanie waluty obcej na walutę polską w imporcie usług 158 102. Określenie importu usług; obowiązek podatkowy w imporcie usług; podstawa opodatkowania w imporcie usług; przeliczanie waluty obcej na walutę polską w imporcie usług 159 103. Import usług; obowiązek podatkowy w imporcie usług; podstawa opodatkowania w imporcie usług; przeliczanie waluty obcej na walutę polską w imporcie usług 160 104. Import usług 161 105. Obniżenie kwoty podatku (należnego) z tytułu importu usług 162 106. Importu usług w ewidencjach dla potrzeb VAT 162 107. Deklarowanie importu usług 166 108. Import usług w księgach rachunkowych 166
Rozdział VII Świadczenie usług poza terytorium kraju w systemie rachunkowości podatkowej i finansowej przedsiębiorstwa 172 109. Świadczenie usług poza terytorium kraju 172 110. Obowiązki rejestracyjne związane ze świadczeniem usług poza terytorium kraju 173 111. Faktury wystawiane w związku ze świadczeniem usług poza terytorium kraju 174 112. Świadczenie usług poza terytorium kraju a ewidencja dla potrzeb VAT 176 113. Deklarowanie świadczenia usług poza terytorium kraju 179 114. Obniżenie podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku ze świadczeniem usług poza terytorium kraju 182 115. Świadczenie usług poza terytorium kraju w księgach rachunkowych 182
Rozdział VIII Import towarów w systemie rachunkowości podatkowej i finansowej przedsiębiorstwa 184 116. Określenie importu towarów 184 117. Obowiązek podatkowy w imporcie towarów 184 118. Wycena transakcji importowej; kwoty należności celno-podatkowych 185 119. Wycena transakcji importowej; kwoty należności celno-podatkowych 186 120. Obniżenie kwoty podatku (należnego) z tytułu importu towarów 188 121. Zapłata i rozliczanie podatku należnego z tytułu importu towarów 188 122. Zapłata i rozliczanie podatku należnego z tytułu importu towarów 189 123. Import towarów w ewidencjach dla potrzeb VAT 189 124. Deklarowanie importu towarów 193 125. Import towarów w księgach rachunkowych 193 126. Import towarów w księgach rachunkowych 197
Rozdział IX Eksport towarów w systemie rachunkowości podatkowej i finansowej przedsiębiorstwa 200 127. Określenie eksportu towarów 200 128. Obowiązek podatkowy w eksporcie towarów; podstawa opodatkowania w eksporcie towarów; przeliczanie waluty obcej na walutę polską w eksporcie towarów; stawka podatku w eksporcie towarów 201 129. Określenie eksportu towarów 202 130. Obowiązek podatkowy w eksporcie towarów; zaliczka na eksport towarów; podstawa opodatkowania w eksporcie towarów; przeliczanie waluty obcej na walutę polską w eksporcie towarów; stawka podatku w eksporcie towarów 203 131. Eksport towarów w ewidencjach dla potrzeb VAT 204 132. Deklarowanie eksportu towarów 207 133. Stawka podatku w eksporcie towarów 207 134. Stawka podatku w eksporcie towarów 208 135. Eksport towarów w księgach rachunkowych 209 136. Eksport towarów w księgach rachunkowych 212
Rozdział X Pojazdy wykorzystywane w przedsiębiorstwie a podatek od towarów i usług 213 137. Pojazdy wykorzystywane w przedsiębiorstwie a p.t.u. 213 138. Pojazdy wykorzystywane w przedsiębiorstwie a p.t.u. 219 139. Pojazdy wykorzystywane w przedsiębiorstwie a p.t.u. 224 140. Pojazdy wykorzystywane w przedsiębiorstwie a p.t.u. 227
Rozdział XI Podatek od towarów i usług w transakcjach dokonywanych z rolnikiem ryczałtowym w systemie rachunkowości podatkowej przedsiębiorstwa 230 141. Podatek od towarów i usług w transakcjach dokonywanych z rolnikiem ryczałtowym w systemie rachunkowości podatkowej przedsiębiorstwa 230
Wykaz aktów prawnych 235
Indeks rzeczowy 237