Książka zawiera charakterystykę uprawnień i obowiązków podmiotów działających w sferze obsługi osób z niepełnosprawnością, a także szczególnych uprawnień tych osób. Publikacja uwzględnia dorobek doktryny oraz reprezentatywne orzecznictwo.
W opracowaniu omówiono wszystkie ostatnie zmiany do komentowanej ustawy, w tym dotyczące:
- możliwości pozyskiwania określonych danych z systemu przez organy decydujące o przyznaniu świadczeń rodzinnych z funduszu alimentacyjnego oraz z pomocy społecznej;
- regulacji mających wspierać proces pozyskiwania przez zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności informacji o sytuacji społeczno-zawodowej osób, które ubiegają się o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności bądź stopniu niepełnosprawności;
- składu i organizacji Krajowej Rady Konsultacyjnej w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego.
Nowelizacje te mają na celu uproszczenie i przyspieszenie procedury rozstrzygania o prawie do określonych świadczeń, orzekania o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności.
Komentarz skierowany jest przede wszystkim do przedstawicieli instytucji publicznych (państwowych i samorządowych, centralnych i lokalnych) działających w sferze obsługi osób niepełnosprawnych, przedsiębiorców zatrudniających osoby niepełnosprawne, kadrowców w takich zakładach pracy, prawników praktyków zajmujących się obsługą prawną podmiotów gospodarczych, jednostek działających na rzecz osób niepełnosprawnych w ramach organizacji pozarządowych oraz przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości orzekających w sprawach osób niepełnosprawnych. Może być również przydatny w procesie doskonalenia i szerzenia wiedzy prawniczej, a więc zarówno w sferze działalności naukowej, jak i dydaktycznej.
Wykaz skrótów 13
Wprowadzenie 23
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.) 27
ROZDZIAŁ 1 PRZEPISY OGÓLNE 29
Art. 1. [Zakres podmiotowy ustawy] 29 Art. 2. [Słowniczek] 40 Art. 2a. [Zasady ustalania stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych] 66
ROZDZIAŁ 2 ORZEKANIE O NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI 74
Art. 3. [Katalog stopni niepełnosprawności] 74 Art. 4. [Zaliczanie do stopni niepełnosprawności] 76 Art. 4a. [Zaliczanie do osób niepełnosprawnych] 98 Art. 5. [Traktowanie orzeczeń lekarza orzecznika ZUS na równi z orzeczeniami o stopniach niepełnosprawności] 104 Art. 5a. [Ustalanie stopnia niepełnosprawności i wskazań dla celów korzystania z ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów] 119 Art. 6. [Zespoły orzekające o niepełnosprawności] 125 Art. 6a. [Tworzenie i likwidacja zespołów orzekających o niepełnosprawności] 129 Art. 6b. [Orzekanie o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności] 133 Art. 6b1. [Orzekanie o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności - specjalistyczne badania] 144 Art. 6b2. [Orzekanie o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności - korzystanie z danych gromadzonych przez inne podmioty] 149 Art. 6c. [Nadzór nad orzekaniem o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności] 151 Art. 6d. [Elektroniczny Krajowy System Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności] 160
ROZDZIAŁ 3 REHABILITACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 169
Art. 7. [Pojęcie oraz rodzaje rehabilitacji] 176 Art. 8. [Pojęcie oraz cel rehabilitacji zawodowej] 185 Art. 9. [Pojęcie oraz cel rehabilitacji społecznej] 201 Art. 10. [Podstawowe formy wspierania rehabilitacji zawodowej] 216 Art. 10a. [Warsztaty terapii zajęciowej] 219 Art. 10b. [Finansowanie działalności warsztatów] 235 Art. 10c. [Turnusy rehabilitacyjne] 255 Art. 10d. [Rejestr organizatorów oraz ośrodków prowadzących turnusy rehabilitacyjne] 264 Art. 10e. [Dofinansowanie turnusów rehabilitacyjnych] 275 Art. 10f. [Kierowanie do uczestnictwa w warsztatach i turnusach rehabilitacyjnych] 282
ROZDZIAŁ 4 UPRAWNIENIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 294
Art. 11. [Uprawnienia osób niepełnosprawnych bezrobotnych albo poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu] 294 Art. 12. (uchylony) 346 Art. 12a. [Środki na podjęcie działalności gospodarczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej] 347 Art. 13. [Dofinansowanie oprocentowania kredytu bankowego] 356 Art. 14. [Obowiązek wydzielenia lub zorganizowania odpowiedniego stanowiska pracy w razie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej] 358 Art. 15. [Czas pracy] 370 Art. 16. [Wyłączenie stosowania szczególnych regulacji dotyczących czasu pracy] 379 Art. 17. [Dodatkowa przerwa w pracy] 382 Art. 18. [Skrócone normy czasu pracy a wysokość wynagrodzenia] 384 Art. 19. [Dodatkowy urlop wypoczynkowy] 387 Art. 20. [Zwolnienia od pracy] 394 Art. 20a. [Pies asystujący] 401 Art. 20b. [Certyfikat psa asystującego] 410 Art. 20c. [Początek stosowania szczególnych uprawnień] 414 Art. 20d. [Zwolnienie z opłat dla posiadaczy kart parkingowych] 416
ROZDZIAŁ 5 SZCZEGÓLNE OBOWIĄZKI I UPRAWNIENIA PRACODAWCÓW W ZWIĄZKU Z ZATRUDNIANIEM OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 420
Art. 21. [Wpłata na PFRON z tytułu nieosiągania wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych] 420 Art. 22. [Obniżenie wpłaty na PFRON] 459 Art. 22a. [Kontrola obniżenia wpłaty do PFRON] 475 Art. 23. [Wpłata na PFRON z tytułu niewydzielenia bądź niezorganizowania stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej] 475 Art. 23a. [Zapewnienie niezbędnych racjonalnych usprawnień osobie niepełnosprawnej] 481 Art. 24. (uchylony) 490 Art. 25. (uchylony) 491 Art. 25a. [Refundacja składek na ubezpieczenia społeczne] 491 Art. 25b. (uchylony) 497 Art. 25c. [Warunki złożenia wniosku o refundację] . 498 Art. 25d. [Kontrola spełnienia warunków przez podmioty otrzymujące refundację] 504 Art. 26. [Zwrot kosztów adaptacji pomieszczeń i urządzeń do potrzeb osób niepełnosprawnych] 506 Art. 26a. [Miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego] 519 Art. 26b. [Realizacja prawa do miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego] 531 Art. 26c. [Tryb składania i weryfikacji wniosków o miesięczne dofinansowanie] 533 Art. 26c1. (uchylony) 538 Art. 26d. [Zwrot kosztów zatrudnienia i szkolenia pracownika pomagającego pracownikowi niepełnosprawnemu] 538 Art. 26e. [Zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy] 544 Art. 26f. (uchylony) 550 Art. 27. (uchylony) 550
ROZDZIAŁ 6 ZAKŁADY PRACY CHRONIONEJ I ZAKŁADY AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ 551
Art. 28. [Warunki nabycia statusu zakładu pracy chronionej] 551 Art. 29. [Warunki nabycia statusu zakładu aktywności zawodowej] 591 Art. 30. [Decyzja w przedmiocie nadania oraz utraty statusu zakładu pracy chronionej albo zakładu aktywności zawodowej] 617 Art. 31. [Zwolnienie z podatków i opłat dla prowadzących zakłady pracy chronionej bądź aktywności zawodowej] 639 Art. 32. [Dofinansowanie oraz zwrot kosztów dla pracodawców prowadzących zakłady pracy chronionej] 662 Art. 32a. [Podstawa udzielenia pomocy] 674 Art. 33. [Zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych] 675 Art. 33a. [Rozszerzenie zakresu zastosowania art. 33] 715
ROZDZIAŁ 7 ZADANIA I ORGANIZACJA SŁUŻB DZIAŁAJĄCYCH NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 717
Art. 34. [Podmioty wykonujące zadania określone w ustawie i nadzór nad ich działalnością] 717 Art. 35. [Zadania samorządu województwa] 724 Art. 35a. [Zadania powiatu] 729 Art. 35b. (uchylony) 737 Art. 35c. [Sprawozdania o zrealizowanych zadaniach] 738 Art. 36. [Zlecanie zadań] 739
ROZDZIAŁ 8 SZKOLENIE OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 742
Art. 37. [Formy szkoleń] 742 Art. 38. [Osoby uprawnione do szkoleń] 754 Art. 38a. (uchylony) 762 Art. 39. [Podmioty prowadzące szkolenia] 763 Art. 40. [Zasady odbywania szkolenia] 774 Art. 41. [Zasady organizowania szkoleń przez pracodawcę] 780 Art. 41a. [Obowiązek przekazywania informacji przez podmioty prowadzące szkolenia] 785
ROZDZIAŁ 9 KRAJOWA RADA KONSULTACYJNA DO SPRAW OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 786
Art. 42. [Zakres działania Krajowej Rady Konsultacyjnej do Spraw Osób Niepełnosprawnych] 786 Art. 43. [Skład i organizacja Krajowej Rady Konsultacyjnej] 789 Art. 44. [Sposób i tryb działania oraz finansowanie działalności Rady] 796 Art. 44a. [Wojewódzkie społeczne rady do spraw osób niepełnosprawnych] 806 Art. 44b. [Powiatowe społeczne rady do spraw osób niepełnosprawnych] 808 Art. 44c. [Skład i organizacja rad wojewódzkich i powiatowych] 808
ROZDZIAŁ 10 PAŃSTWOWY FUNDUSZ REHABILITACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 822
Art. 45. [Charakter prawny Funduszu] 823 Art. 46. [Przychody Funduszu] 824 Art. 46a. [Dotacje celowe z budżetu państwa jako przychody Funduszu] 826 Art. 47. [Przeznaczenie środków Funduszu] 827 Art. 48. [Zasady przekazywania środków PFRON] 830 Art. 48a. [Wyłączenia wydatkowania środków PFRON] 832 Art. 49. [Zasady dokonywania wpłat na rzecz Funduszu przez pracodawców] 833 Art. 49a. [Zabezpieczenie roszczeń Funduszu przez założenie księgi wieczystej i ustanowienie hipoteki przymusowej] 836 Art. 49b. [Zabezpieczenie roszczeń Funduszu ustawowym prawem zastawu] 837 Art. 49c. [Prawo Funduszu do korzystania z danych] 837 Art. 49d. [Informacja o pracodawcach zwolnionych lub zobowiązanych do wpłat na Fundusz] 838 Art. 49e. [Obowiązek zwrotu środków Funduszu] 839 Art. 49f. [Umarzanie, rozkładanie na raty oraz odraczanie terminu płatności należności Funduszu] 840 Art. 50. [Organy Funduszu] 841 Art. 51. [Zarząd Funduszu] 843 Art. 51a. [Nabór na stanowisko Prezesa Funduszu] 845 Art. 52. [Wybrane kompetencje Zarządu Funduszu] 848 Art. 53. [Zasady reprezentacji Funduszu przez Zarząd] 848 Art. 53a. [Nabór na wolne stanowiska pracy w biurze Funduszu (art. 53a-53g)] 849 Art. 53b. [Charakter informacji o kandydatach] 851 Art. 53c. [Termin składania dokumentów o naborze] 851 Art. 53d. [Upowszechnienie listy kandydatów] 851 Art. 53e. [Protokół przeprowadzonego naboru] 852 Art. 53f. [Informacja o wynikach naboru] 852 Art. 53g. [Przesłanki zatrudnienia kolejnej osoby spośród najlepszych kandydatów] 853 Art. 54. [Przeznaczenie środków Funduszu] 853 Art. 55. (uchylony) 853 Art. 56. [Informacja o działalności Funduszu] 854
ROZDZIAŁ 10A ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WYKROCZENIA PRZECIWKO PRZEPISOM USTAWY 855
Art. 56a. [Niedopełnianie obowiązku składania informacji lub deklaracji] 855 Art. 56b. [Udaremnianie lub utrudnianie kontroli, zgłaszanie nieprawdziwych danych] 857 Art. 56c. [Podstawa prawna orzekania] 859
ROZDZIAŁ 11 ZMIANY W PRZEPISACH OBOWIĄZUJĄCYCH, PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE 860
Art. 57-61. (pominięte 860 Art. 62. [Inne rodzaje orzeczeń, kwalifikujące do kręgu osób niepełnosprawnych] 860 Art. 63. [Przepis przejściowy - zachowanie nabytych uprawnień] 861 Art. 64. (uchylony) 861 Art. 65. (uchylony) 861 Art. 66. [Odesłanie do innych przepisów prawa] 861 Art. 67. [Właściwość przepisów do wszczętych sprawach] 861 Art. 68-68b. (pominięte) 861 Art. 68c. [Przepis przejściowy - kwoty maksymalnego dofinansowania w latach 2007-2009] 862 Art. 68d. [Przepis przejściowy dotacja celowa z budżetu państwa w 2008 roku] 862 Art. 68e. [Przepis przejściowy - dotacja celowa z budżetu państwa w 2009 roku] 862 Art. 68f. [Przepis przejściowy - dotacja celowa z budżetu państwa w 2010 roku] 863 Art. 68fa. [Przepis przejściowy - dotacja celowa z budżetu państwa w 2011 roku] 863 Art. 68g. [Przepis przejściowy - kwoty miesięcznego dofinansowania w 2010 roku] 863 Art. 68ga. [Przepis przejściowy - kwoty miesięcznego dofinansowania w 2011 roku] 863 Art. 68gb. [Przepis przejściowy - kwoty miesięcznego dofinansowania w 2013 roku] 864 Art. 68gc. [Przepis przejściowy - kwoty miesięcznego dofinansowania w 2014 roku] 864 Art. 69. [Utrata mocy ustawy] 865 Art. 70. [Wejście w życie ustawy] 865
Bibliografia 867
Skorowidz 877
O Autorach 895