Tworzenie polskiego systemu pomocy rozwojowej / Bartosz Sobotka

Jednym z największych problemów, a zarazem wyzwań, dzisiejszego świata jest niewątpliwie kwestia przezwyciężenia ubóstwa, które dotyka tak wielu mieszkańców naszej planety. W wielu dokumentach rządowych państw dawców pomocy czytamy o odpowiedzialności za rozwój najuboż­szych regionów świata, jednak pojawia się pytanie: jak tę pomoc nieść, aby była skuteczna? Dlatego obecnie tak wielką wagę przywiązuje się do kwestii związanych ze skutecznością pomocy (aid effectiveness).

Polska, przystępując do Unii Europejskiej, stanęła przed koniecznością budowy własnego systemu pomocy rozwojowej, który opiera się na dzia­łaniach bilateralnych i wielostronnych, przede wszystkim w ramach UE. Jest to bardzo istotne, gdyż z powodu wielkości składki odprowadzanej do budżetu Unii Europejskiej Polska może odgrywać znaczącą rolę w procesie kształtowania wschodniej polityki rozwojowej.

Z uwagi na sytuację geopolityczną, kraje Europy Wschodniej znajdują się w obszarze szczególnego zainteresowania Polski. Dzięki inicjatywie Partnerstwa Wschodniego, czyli pogłębionej formie współpracy Unii Europejskiej z krajami Europy Wschodniej, Polska ma szansę odgrywać klu­czową rolę w tym obszarze w wymiarze politycznym, a następnie w wymiarze ekonomicznym.

Przedmiotem niniejszej książki jest analiza uwarunkowań determinujących działania polskiego rządu w zakresie pomocy rozwojowej, na podsta­wie których zbudowany jest model systemu polskiej pomocy rozwojowej na przykładzie Ukrainy.

Wstęp 5

Rozdział 1
Polityka rozwojowa Unii Europejskiej 11
1.1. Geneza polityki rozwojowej Unii Europejskiej 11
1.2. Prawno-polityczne i instytucjonalne uwarunkowania polityki rozwojowej Unii Europejskiej 19
1.2.1. Aspekty prawne i polityczne 19
1.2.2. Instytucje polityki rozwojowej Unii Europejskiej 23
1.2.3. Instrumenty polityki rozwojowej Unii Europejskiej 25
1.3. Implementacja pomocy rozwojowej Unii Europejskiej 31
1.3.1. Zarządzanie pomocą rozwojową 31
1.3.2. Wielkość pomocy i jej ewolucja, geograficzna i sektorowa koncentracja 32
1.4. Skuteczność pomocy rozwojowej Unii Europejskiej 37
1.5. Podsumowanie 42

Rozdział 2
Polska polityka rozwojowa 45
2.1. Geneza polskiej polityki rozwojowej 45
2.2. Organizacja polskiej pomocy rozwojowej 47
2.2.1. Uwarunkowania polityczne 47
2.2.2. Uwarunkowania prawno-instytucjonalne 51
2.3. Wielkość i formy polskich działań pomocowych 56
2.3.1. Wielkość polskiej pomocy rozwojowej 56
2.3.2. Wielostronne formy polskich działań 63
2.3.3. Bilateralne formy polskich działań 63
2.4. Kierunki i obszary wsparcia polskich działań 68
2.5. Promocja, informacja i edukacja rozwojowa 82
2.6. Ewaluacja polskiej pomocy rozwojowej 83
2.7. Podsumowanie 86

Rozdział 3
Ekonomiczny wymiar polskiej polityki rozwojowej 89
3.1. Uwarunkowania geopolityczne polskiej polityki rozwojowej 89
3.2. Znaczenie Partnerstwa Wschodniego dla Polski 94
3.3. Polska polityka rozwojowa a zagraniczna polityka ekonomiczna 101
3.4. Podsumowanie 104

Rozdział 4
Koncepcja systemu polskiej pomocy rozwojowej na przykładzie Ukrainy 107
4.1. Definiowanie systemu polskiej pomocy rozwojowej 107
4.2. Budowa modelu systemu polskiej pomocy rozwojowej na przykładzie Ukrainy 111
4.2.1. Wybór specjalizacji polskiej pomocy dla Ukrainy za pomocą metody delfickiej 112
4.2.2. Model systemu polskiej pomocy rozwojowej na przykładzie Ukrainy 127
4.3. Model systemu polskiej pomocy rozwojowej dla Ukrainy a zagraniczna polityka ekonomiczna 131
4.4. Podsumowanie 133

Zakończenie 137
Bibliografia 139
Wykaz najczęściej używanych skrótów 149
Spis tabel 151
Spis rysunków 153