Stosunki handlowe Unii Europejskiej z państwami trzecimi na przykładzie USA, Chin i Rosji / Wojciech Zysk, Paulina Gromala

Rosnąca potęga państw europejskich na przełomie XX i XXI wieku, a także polityka większości państw na świecie skierowana jest na coraz to szersze formy współpracy. W tym ujęciu Unia Europejska utrzymuje skomplikowaną sieć zagranicznych kontaktów z krajami trzecimi. Niniejsza praca przedstawia Czytelnikom rozwój w strukturze handlu, powiększenie obrotów handlowych oraz listę czynników oddziałujących na rozwój wy­miany handlowej z krajami trzecimi. W książce bardzo starannie i wszechstronnie przedstawiono m.in.:
• ewolucję uwarunkowań oraz perspektywy współpracy handlowej Unii Europejskiej z państwami trzecimi, tj. Stanami Zjednoczonymi, Chinami oraz Rosją;
• współzależności zachodzące pomiędzy kształtowaniem spójnego europejskiego rynku a zewnętrznymi stosunkami mającymi na celu liberaliza­cję handlu na świecie, uregulowanie relacji z największymi partnerami gospodarczymi;
• analizę oraz mierniki służące do pomiaru przepływu towarów, usług oraz kapitału między Unią Europejską a państwami trzecimi w latach 2000-2011;
• korelację pomiędzy pogłębieniem wzajemnych stosunków zewnętrznych a dynamiką rozwoju wewnętrznego poszczególnych gospodarek.

Książka adresowana jest do pracowników naukowych, studentów różnych kierunków ekonomicznych, w szczególności międzynarodowych sto­sunków gospodarczych, pracowników instytucji związanych z wymianą międzynarodową, a także wszystkich, którzy chcą poznać procesy zachodzą­ce na arenie międzynarodowej oraz zainteresowanych gospodarką Unii Europejskiej.


Celem recenzowanej pracy jest analiza współpracy gospodarczej krajów UE z krajami trzecimi (USA, Chiny, Rosja). Badaniem została objęta wymiana handlowa i przepływy kapitału w formie BIZ. Praca jest spójnym i wartościowym opracowaniem problemu badawczego.
Empiryczna część stanowi większość pracy, co zaliczam na plus. Szerokie i głębokie badania oparte są na bogatych i aktualnych danych staty­stycznych. Wnioski z badań i określenie perspektyw współpracy między UE a Rosją, Chinami i USA są poprawne i świadczą o dużej wiedzy z zakresu tego tematu.
Prof. UEK dr hab. Krystyna Przybylska

Wprowadzenie 9

Rozdział 1
Kształtowanie się współpracy państw Unii Europejskiej w zakresie wspólnej polityki handlowej 13
1.1. Geneza, nurt i rozwój zewnętrznej polityki handlowej Wspólnoty Europejskiej 13
1.2. Podstawy prawne i zakres wspólnej polityki handlowej Unii Europejskiej 16
1.3. Instrumenty WPH odnoszące się do importu 22
1.3.1. Instrumenty taryfowe 23
1.3.2. Pozataryfowe instrumenty ochrony przed importem 26
1.3.3. Dumping i środki antydumpingowe 28
1.3.4. Subsydia i środki antysubsydyjne 30
1.3.5. Środki nadzoru ochrony przed nadmiernym importem 32
1.3.6. Instrumenty parataryfowe 32
1.4. Wspólne zasady polityki handlowej wobec eksportu 33
1.5. Przeciwdziałanie barierom w handlu stawianym przez kraje trzecie 34

Rozdział 2
Charakterystyka ekonomiczna największych partnerów handlowych UE 37
2.1. Wskaźniki struktury ekonomicznej Stanów Zjednoczonych 37
2.1.1. Produkt Krajowy Brutto (PKB) 38
2.1.2. Parytet siły nabywczej 41
2.1.3. Bezrobocie 42
2.1.4. Polityka monetarna 44
2.1.5. Inflacja CPI 44
2.1.6. Produktywność 45
2.1.7. Deficyt budżetowy i dług publiczny 46
2.1.8. Handel zagraniczny 48
2.1.9. Wartość inwestycji zagranicznych w USA 51
2.1.10. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne USA 56
2.2. Wskaźniki struktury ekonomicznej Chin 58
2.2.1. Produkt Krajowy Brutto (PKB) 59
2.2.2. Parytet siły nabywczej (PPP) 62
2.2.3. Bezrobocie 63
2.2.4. Polityka monetarna 64
2.2.5. Inflacja CPI - ceny towarów konsumpcyjnych 65
2.2.6. Inwestycje w środki trwałe 66
2.2.7. Dług publiczny i deficyt budżetowy 67
2.2.8. Handel zagraniczy 68
2.2.9. Zagraniczne inwestycje Chin 71
2.2.10. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) w Chinach 73
2.3. Wskaźniki struktury ekonomicznej Rosji 76
2.3.1. Produkt Krajowy Brutto (PKB) 76
2.3.2. Parytet siły nabywczej (PPP) 82
2.3.3. Bezrobocie 82
2.3.4. Polityka monetarna 83
2.3.5. Inflacja CPI 84
2.3.6. Sprzedaż dóbr konsumpcyjnych 85
2.3.7. Deficyt budżetowy i dług publiczny 87
2.3.8. Handel zagraniczny 88
2.3.9. Wartość inwestycji zagranicznych w Rosji 94
2.3.10. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne Rosji 96

Rozdział 3
Ewolucja uwarunkowań współpracy handlowej Unii Europejskiej z USA, Chinami oraz Rosją 99
3.1. Współpraca handlowa Unii Europejskiej z USA 99
3.1.1. Instytucjonalne aspekty współpracy gospodarczej 101
3.1.2. Stosunki bilateralne i bariery handlowe 104
3.2. Ewolucja współpracy handlowej UE z Chinami 107
3.2.1. Początki współpracy i założenia polityki handlowej UE z Chinami 108
3.2.2. Ewolucja współpracy handlowej po przyjęciu Chin do WTO. 111
3.3. Intensyfikacja współpracy handlowej UE z Rosją 114
3.3.1. Początki współpracy - sytuacja po rozpadzie ZSRR 115
3.3.2. Stanowisko Rosji wobec rozszerzenia Unii Europejskiej na Wschód 121

Rozdział 4
Analiza przepływu towarów, usług oraz kapitału z UE do USA, Chin oraz Rosji w latach 2000-2011 125
4.1. Wymiana handlowa Unii Europejskiej ze Stanami Zjednoczonymi 125
4.1.1. Przepływ towarów 128
4.1.2. Przepływ usług 132
4.1.3. Przepływ kapitału 134
4.2. Analiza przepływu towarów, usług oraz kapitału z UE do Chin w latach 2000-2011 140
4.2.1. Przepływ towarów 146
4.2.2. Przepływ usług 149
4.2.3. Przepływ kapitału 150
4.3. Analiza przepływu towarów, usług oraz kapitału z UE do Rosji w latach 2000-2011 156
4.3.1. Przepływ towarów 158
4.3.2. Przepływ usług 168
4.3.3. Przepływ kapitału 169

Rozdział 5
Perspektywy rozwoju dalszej współpracy gospodarczej UE z USA, Chinami i Rosją 175
5.1. Perspektywy współpracy Unii Europejskiej z USA 175
5.2. Perspektywy rozwoju dalszej współpracy gospodarczej UE z Chinami 177
5.3. Perspektywy współpracy UE z Rosją 179

Zakończenie 181
Bibliografia 185
Spis wykresów 191
Spis tabel 193
Spis rysunków 195
O Autorach 197