Książka zawiera porównawczą analizę uzupełniających się wzajemnie środków prawnych: skargi kasacyjnej oraz skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Dzięki takiemu ujęciu tematu uwidocznione zostały zarówno cechy wspólne, jak i różnice skarg, co bardzo ułatwia zrozumienie wzajemnych relacji jakie zachodzą pomiędzy nimi, mając na uwadze zwłaszcza subsydiarny charakter skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
W monografii omówiono kwestie właściwego sporządzania i rozpoznawania obu skarg, przedstawiono bogate orzecznictwo Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz stanowisko doktryny w omawianym zakresie, a także sformułowano wnioski de lege ferenda oraz uzasadnienie celowości wprowadzenia pewnych zmian w zakresie procedowania przed Sądem Najwyższym.
Wykaz skrótów 11
Wstęp 15
Rozdział I Charakter prawny skarg oraz ich miejsce wśród środków prawnych w postępowaniu cywilnym 19
1. Przyczyny wprowadzenia do postępowania cywilnego skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz skargi kasacyjnej 19
2. Charakter prawny obu skarg 29
3. Miejsce skarg wśród środków prawnych w postępowaniu cywilnym 43
Rozdział II Podmioty skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz skargi kasacyjnej 59
1. Sąd Najwyższy 59
2. Strony postępowania 70
3. Prokurator Generalny oraz Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka 96
Rozdział III Zakres przedmiotowy skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz skargi kasacyjnej 104
1. Zakres przedmiotowy skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia 104
1.1. Prawomocne wyroki i postanowienia sądu drugiej instancji kończące postępowanie w sprawie 104 1.2. Wyroki i postanowienia sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie 117
1.3. Nakazy wydane w postępowaniu procesowym 123
2. Zakres przedmiotowy skargi kasacyjnej 127
2.1. Prawomocne wyroki sądowe 127
2.2. Prawomocne postanowienia sądu drugiej instancji w przedmiocie odrzucenia pozwu i umorzenia postępowania 130
Rozdział IV Tryb oraz terminy wnoszenia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz skargi kasacyjnej 135
1. Tryby i terminy skarg dla stron postępowania 135
2. Tryb i termin skarg dla Prokuratora Generalnego oraz Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka 149 Rozdział V Podstawy prawne skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz skargi kasacyjnej 154
1. Podstawy prawne skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia 154
1.1. Naruszenie norm prawa materialnego 154
1.2. Naruszenie norm prawa procesowego 161
2. Kwalifikowane podstawy prawne skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia 166
3. Podstawy prawne skargi kasacyjnej 171
3.1. Naruszenie norm prawa materialnego 171
3.2. Naruszenie norm prawa procesowego 178
Rozdział VI Wymogi formalnoprawne skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz skargi kasacyjnej 185
1. Ogólne wymagania formalne skarg 185 2. Wymagania szczególne skarg niepodlegające uzupełnieniu w trybie procesowym 195 Rozdział VII Pojęcie orzeczenia niezgodnego z prawem w doktrynie oraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego 209
Rozdział VIII Odpowiedzialność Skarbu Państwa w przypadku stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia 219
Rozdział IX Stosunek skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia do skargi kasacyjnej 225
Wnioski 237
Bibliografia 251
Źródła prawa 261
Orzecznictwo 265