Rola dwuizbowości w ustroju demokratycznym

Dwuizbowość jest zjawiskiem niejednoznacznym i kontrowersyjnym w teorii prawa i polityki. Przedmiotem monografii jest omówienie zagadnień dotyczących związku dwuizbowej struktury parlamentu i ustroju demokratycznego, rozumianego jako system ograniczenia władzy większości ze względu na prawa człowieka.

W opracowaniu przedstawiono m.in. dawne i nowe dylematy dwuizbowości wiążące się ściśle z wyznaczeniem roli parlamentu w państwie. Autorzy wskazują jakie wartości przemawiają na rzecz dwuizbowości oraz czy parlament dwuizbowy dysponuje lepszymi możliwościami pokonania współczesnego kryzysu tej instytucji niż parlament jednoizbowy.

Książka, aktualna zwłaszcza w okresie obchodów stulecia pierwszego posiedzenia Senatu II Rzeczypospolitej Polskiej, jest przeznaczona przede wszystkim dla polityków, w tym posłów i senatorów, a także pracowników naukowych oraz studentów prawa i politologii. Zainteresuje również dziennikarzy.

SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów 9
Wstęp 11
Część I
DYLEMATY DWUIZBOWOŚCI – TRADYCJE I REALIA
Władysław T. Kulesza
Sejm i Senat w II Rzeczypospolitej 21
Piotr Frączek
W obronie prawa. Stanowisko Senatu II RP wobec naruszeń Konstytucji marcowej w latach 1926–1935 33
Maria Kruk
Spór o Senat w III RP na tle sporu o dwuizbowość parlamentu 59
Ewa Łętowska
Myśli nieuczesane o parlamentaryzmie 85
Hanna Suchocka
Czy istnieje „europejski standard prawny” dotyczący struktury parlamentu (dwuizbowości) w świetle opinii Komisji Weneckiej 105
Część II
W POSZUKIWANIU PARADYGMATU DWUIZBOWOŚCI
Mateusz Tyszka
W poszukiwaniu kompromisu między suwerennością parlamentu a zasadą konstytucjonalizmu. Współczesna Izba Lordów i realizowana przez nią funkcja kontrolna w świetle ewolucji ustrojowej tego organu 125
Ziemowit Syta
Senat USA w świetle The Federalist Papers 153
Kamil Szałecki
Mandat i skład izby wyższej a jej charakter i wpływ na proces legislacyjny 175
Konrad Rydel
Problem dwuizbowości w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego 209
Część III
PARLAMENT DWUIZBOWY – DOŚWIADCZENIA I PERSPEKTYWY
Krystian Kardas
Niemiecka legislatywa na gruncie Ustawy Zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec z 1949 r. – dwuizbowa czy jednoizbowa? 229
Grzegorz Basiński
Bundesrat – pozycja ustrojowa i wpływ na współczesną demokrację niemiecką 253
Marta Bakun
Współczesne wyzwania niemieckiego bikameralizmu 279
Marcin Hamielec
Czy bikameralizm może pogodzić zwaśnione narody? Parlament i jego rola w procesie pokojowym w Bośni i Hercegowinie 311
Jan Denka
Słoweński bikameralizm jako model państwa demokratycznego 339
Filip Olszówka
Impeachment jako szczególny przejaw chilijskiej tradycji dwuizbowości 369
Aleksandra Gromiec
Transformacje demokratyczne a dwuizbowość jako przykład dziedzictwa kolonialnej przeszłości Ameryki Południowej 405
Antoni Cypryjański
Dwuizbowość w myśli liberałów klasycznych. Porównanie wizji parlamentu Karola Monteskiusza i Benjamina Constanta 421
Natalia Kowalik, Borys Tencer
Dwuizbowość jako narzędzie demokratyzacji – zmiany w balansie sił między Radą Unii Europejskiej a Parlamentem Europejskim po Traktacie z Lizbony 447
Ryszard Piotrowski
Dwuizbowość w państwach demokratycznych 473