Regulacje służące usprawnieniu cywilnego postępowania rozpoznawczego / Izabella Gil, Adrian Borys, Piotr Gil

Publikacja stanowi praktyczne omówienie najnowszych zmian w procedurze cywilnej odnoszących się do postępowania rozpoznawczego.

Uwzględniono w niej wszystkie zmiany wprowadzone do Kodeksu postępowania cywilnego na mocy nowelizacji z 4.07.2019 r. oraz wpływ na postępowanie cywilne przepisów ustawy z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Autorzy – będący zarówno teoretykami prawa, jak i praktykami występującymi przed sądami w charakterze profesjonalnych pełnomocników – odpowiadają na pytania i wyjaśniają wątpliwości adwokatów i radców prawnych dotyczące stosowania nowych lub znowelizowanych instytucji prawa procesowego, które pojawiły się w trakcie cyklu szkoleń zorganizowanych przez Wolters Kluwer Polska.

   Adresaci:
Książka jest przeznaczona dla prawników praktyków, aplikantów zawodów prawniczych oraz pracowników naukowych zajmujących się omawianą tematyką.

WYKAZ SKRÓTÓW 11

WSTĘP 13

ROZDZIAŁ 1
WYMOGI FORMALNE POZWU I ODPOWIEDZI NA POZEW W POSTĘPOWANIU ZWYKŁYM ORAZ POSTĘPOWANIU ODRĘBNYM W SPRAWACH GOSPODARCZYCH 17
1.1. Obowiązki stron postępowania cywilnego 17
1.2. Pozew – wymogi formalne pozwu w sprawach cywilnych 19
1.3. Pozew w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych 22
1.4. Wymogi formalne pozwu w sprawach gospodarczych, w których możliwe jest wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym lub upominawczym 32
1.5. Zakaz przekształceń przedmiotowych powództwa w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych 35
1.6. Odpowiedź na pozew jako ciężar procesowy 35

ROZDZIAŁ 2
PISMA PRZYGOTOWAWCZE I POSTĘPOWANIE W CELU PRZYGOTOWANIA ROZPRAWY 40
2.1. Postępowanie w celu przygotowania rozprawy 40
2.2. Pisma przygotowawcze 56

ROZDZIAŁ 3
PRZECIWDZIAŁANIE NADUŻYWANIU PRAWA PROCESOWEGO 59
3.1. Klauzula generalna nadużycia prawa procesowego 59
3.2. Konsekwencje nadużywania prawa procesowego 66
3.3. Zażalenie wniesione jedynie dla zwłoki postępowania 68

ROZDZIAŁ 4
ZMIANY W PRZEPISACH ODNOSZĄCE SIĘ DO SĄDU 70
4.1. Usprawnienie postępowania wpadkowego w przedmiocie wyłączenia sędziego 70
4.1.1. Wyłączenia sędziego z mocy prawa – więzy pokrewieństwa, powinowactwa albo oddziaływanie wyniku sprawy na prawa i obowiązki sędziego – art. 481 k.p.c. 71
4.1.2. Brak podstaw do wyłączenia sędziego udzielającego wyjaśnień uczestnikom postępowania 72
4.1.3. Przebieg postępowania w przedmiocie rozpoznania wniosku o wyłączenie sędziego 74
4.1.4. Zażalenie na oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego 74
4.1.5. Sąd właściwy dla rozpoznania wyłączenia sędziego 75
4.2. Pozostałe znowelizowane przepisy odnoszące się do sądu wprowadzone ustawą z 4.07.2019 r. nowelizującą Kodeks postępowania cywilnego 76

ROZDZIAŁ 5
PISMO NIEBĘDĄCE POZWEM ORAZ POZEW OCZYWIŚCIE BEZZASADNY 78
5.1. Pismo niebędące pozwem i konsekwencje jego wniesienia 78
5.2. Pozew oczywiście bezzasadny 82
5.2.1. Podstawy uznania powództwa za oczywiście bezzasadne 86
5.2.2. Tryb postępowania związany z powództwem oczywiście bezzasadnym 91
5.2.3. Inne podstawy prawne do uznania powództwa za oczywiście bezzasadne 94
5.3. Zaskarżenie wyroku oddalającego powództwo jako oczywiście bezzasadne 97

ROZDZIAŁ 6
OBRONA POZWANEGO W KONTEKŚCIE OGRANICZENIA DOPUSZCZALNOŚCI ZARZUTU POTRĄCENIA W POSTĘPOWANIU CYWILNYM 100
6.1. Potrącenie jako materialnoprawne oświadczenie woli 100
6.2. Zarzut potrącenia jako czynność procesowa i jego ograniczenia 101
6.2.1. Istota zarzutu potrącenia i uzasadnienie jego ograniczenia w postępowaniu cywilnym 101
6.2.2. Podstawa zarzutu potrącenia 107
6.2.2.1. Wymóg pochodzenia potrącanych wierzytelnościz tego samego stosunku prawnego co wierzytelność dochodzona przez powoda 107
6.2.2.2. Wymóg bezsporności potrącanych wierzytelności 110
6.2.2.3. Wymóg udowodnienia potrącanych wierzytelności dokumentem niepochodzącym wyłącznie od pozwanego 112
6.2.3. Zakres temporalny podnoszenia zarzutu potrącenia w postępowaniu cywilnym 114
6.2.4. Forma zarzutu potrącenia 116
6.3. Obrona pozwanego w przypadku niedopuszczalności lub nieuwzględnienia zarzutu potrącenia 118

ROZDZIAŁ 7
USPRAWNIENIE DORĘCZEŃ W POSTĘPOWANIU CYWILNYM 122
7.1. Doręczenia elektroniczne między profesjonalnymi pełnomocnikami 122
7.2. Doręczanie pierwszego pisma w sprawie inicjującego potrzebę podjęcia obrony 127
7.2.1. Istota i uzasadnienie wprowadzenia nowej regulacji 127
7.2.2. Procedura doręczenia pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika 129
7.2.3. Możliwość uzyskania aktualnego adresu pozwanego. Dowód przebywania pozwanego pod adresem wskazanym w pozwie 134
7.2.4. Możliwość ustanowienia kuratora w sytuacji braku możliwości doręczenia pierwszego pisma procesowego 137
7.3. Doręczanie pism sądowych przedsiębiorcom 138

ROZDZIAŁ 8
ZARZĄDZENIE ASYSTENTA SĘDZIEGO I JEGO ZASKARŻENIE 140
8.1. Charakter i przedmiot zarządzenia asystenta sędziego 140
8.2. Kontrola i zaskarżalność zarządzeń wydawanych przez asystenta sędziego 143

ROZDZIAŁ 9
USPRAWNIENIE POSTĘPOWANIA DOWODOWEGO 145
9.1. Wprowadzenie – postępowanie dowodowe 145
9.2. Istota zmian przepisów postępowania cywilnego w zakresie postępowania dowodowego 146
9.2.1. Obowiązek wyszczególnienia faktów, którym strona przeczy – art. 230 k.p.c. 147
9.2.2. Uściślenie wymagań wobec treści wniosku dowodowego 147
9.3. Podstawy odmowy przeprowadzenia dowodu 148
9.4. Uściślenie treści postanowienia dowodowego 148
9.5. Aktywizacja stron przy przeprowadzaniu dowodów z zeznań świadków 149
9.6. Zasady odbierania przyrzeczenia 150
9.7. Dopuszczenie dowodu z dokumentu 150
9.8. Umowy dowodowe 150

ROZDZIAŁ 10
POJĘCIE SPRAWY GOSPODARCZEJ I PRZEBIEG POSTĘPOWANIA ODRĘBNEGO W SPRAWACH GOSPODARCZYCH 171
10.1. Specyfika postępowania odrębnego w sprawach gospodarczych 171
10.2. Zakres stosowania przepisów o postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych 174
10.3. Pojęcie sprawy gospodarczej 175
10.4. Przebieg postępowania odrębnego w sprawach gospodarczych 180
10.5. Postępowanie dowodowe w sprawach gospodarczych 182
10.5.1. Dowód z zeznań świadków 182
10.5.2. Umowy dowodowe 183

ROZDZIAŁ 11
ZMIANY USPRAWNIAJĄCE POSTĘPOWANIA ODWOŁAWCZE 186
11.1. Zmiany w zakresie wymogów apelacji oraz usprawnienie postępowania wywołanego jej wniesieniem 186
11.1.1. Nowe wymogi w zakresie treści apelacji 186
11.1.1.1. Określenie wymogów w zakresie zarzutów dotyczących podstawy faktycznej rozstrzygnięcia 186
11.1.1.2. Powoływanie nowych faktów i dowodów 189
11.1.1.3. Powoływanie się na dowody utrwalone za pomocą urządzeń rejestrujących 189
11.1.2. Kontrola formalna apelacji 190
11.1.3. Rozpoznanie apelacji na posiedzeniu niejawnym 195
11.2. Zmiany usprawniające postępowania wywołane wniesieniem zażalenia 198
11.2.1. Rozszerzenie zastosowania tzw. zażalenia poziomego 198
11.2.2. Termin do wniesienia zażalenia oraz kontrola poprawności i rozpoznanie zażalenia 204
11.2.3. Ograniczenie możliwości wniesienia zażalenia do Sądu Najwyższego 208
11.2.4. Ograniczenie możliwości zaskarżenia postanowienia (zarządzenia) o wymiarze opłaty 209
11.3. Zmiany w zakresie skargi na orzeczenie referendarza sądowego 211

ROZDZIAŁ 12
ZMIANY USPRAWNIAJĄCE POSTĘPOWANIE NIEPROCESOWE 216
12.1. Usprawnienie postępowania nieprocesowego 216
12.1.1. Właściwość miejscowa sądu 216
12.1.2. Pozostałe zmiany dotyczące właściwości sądu w postępowaniu nieprocesowym 218
12.2. Zmiany dotyczące postępowania procesowego stosowane odpowiednio w postępowaniu nieprocesowym, odnoszące się do przebiegu postępowania 218
12.2.1. Udzielanie wyjaśnień uczestnikom postępowania a podstawy wyłączenia z art. 49 k.p.c. 219
12.2.2. Rozpoznanie wniosku o wyłączenie sędziego 219
12.2.3. Zażalenie na oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego 220
12.3. Kompetencje referendarza sądowego w postępowaniu nieprocesowym 220
12.3.1. Skarga na postanowienie referendarza sądowego 221
12.3.2. Skutki wniesienia skargi na postanowienie referendarza 222
12.3.3. Zakres przedmiotowy skargi na postanowienie referendarza 222
12.3.4. Ciężar wspierania postępowania przez uczestników postępowania nieprocesowego 223
12.4. Postępowanie dotyczące zażaleń wniesionych jedynie dla zwłoki w postępowaniu nieprocesowym 224
12.5. Skutki pozostawienia zażalenia bez rozpoznania w postępowaniu nieprocesowym 225
12.6. Apelacja w postępowaniu nieprocesowym po nowelizacji 226
12.6.1. Element apelacji odnoszący się do zarzutów co do podstawy faktycznej rozstrzygnięcia 227
12.6.2. Formułowanie zarzutów apelacyjnych z wykorzystaniem protokołu elektronicznego 227

ROZDZIAŁ 13
ZMIANY USPRAWNIAJĄCE POSTĘPOWANIA ODRĘBNE 232
13.1. Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych 232
13.1.1. Podstawy właściwości miejscowej sądu w sprawach z zakresu prawa pracy 232
13.1.2. Podstawy właściwości miejscowej sądu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych 233
13.1.3. Rezygnacja z szczególnej regulacji związanej ze wstępnym badaniem sprawy i prowadzenia czynności wyjaśniających 233
13.1.4. Czynności związane z przygotowaniem rozprawy w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych 235
13.1.5. Zmiany w przepisach dotyczących rozpoznawania spraw z zakresu prawa pracy 236
13.1.6. Zmiany w przepisach dotyczących rozpoznawania spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych 237
13.2. Postępowanie nakazowe i upominawcze 238
13.2.1. Zmiany w postępowaniu nakazowym 240
13.2.2. Zmiany w postępowaniu upominawczym 242
13.3. Zmiany w postępowaniu uproszczonym 243
13.4. Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń 245
13.5. Elektroniczne postępowanie upominawcze 246

BIBLIOGRAFIA 249