Prawnokarna ochrona przed nieuczciwą konkurencją w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji / Anna Zientara

Publikacja jest pierwszym od wielu lat tak obszernym opracowaniem problematyki prawnokarnej ochrony przed nieuczciwą konkurencją. Zawiera bogate omówienie wielu spornych problemów o istotnym znaczeniu dla praktyki z uwzględnieniem najnowszego orzecznictwa i piśmiennictwa.
Oprócz szczegółowej analizy znamion przepisów penalnych (karnych i wykroczeniowych) zawartych w ustawie z 16.04.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, w pracy omówiono także problematykę:
- wpływu przepisów cywilnych na zakres odpowiedzialności penalnej, a także
- naruszenia zasad prawa służących ochronie przed podwójnym ukaraniem za określone zachowanie – z jednej strony na podstawie przepisów statuujących przestępstwa lub wykroczenia, a z drugiej - na podstawie przepisów statuujących delikty administracyjne.

Publikacja przeznaczona dla adwokatów, radców prawnych, sędziów oraz prokuratorów. Omówione w niej zagadnienia pomogą w właściwym zakwalifikowaniu określonych zachowań – tj. w dokonaniu oceny, czy stanowią one penalizowane czyny nieuczciwej konkurencji, czy jedynie delikty cywilnoprawne.

Wykaz skrótów | str. 11

Wstęp | str. 15

Rozdział 1

Pojęcie nieuczciwej konkurencji i miejsce prawa służącego zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w systemie prawa  | str. 23

1. Pojęcie nieuczciwej konkurencji w relacji do pojęcia konkurencji i pojęcia uczciwej konkurencji | str. 23

1.1. Pojęcie konkurencji | str. 23

1.2. Pojęcie uczciwej konkurencji i pojęcie nieuczciwej konkurencji  | str. 26

2. Prawo służące zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jako jeden z działów prawa konkurencji | str. 30
3. Podsumowanie | str. 34

Rozdział 2

Kształtowanie się prawnokarnej ochrony przed nieuczciwą konkurencją | str. 37

1. Przepisy dotyczące nieuczciwej konkurencji obowiązujące na ziemiach polskich od 1918 r. do 1926 r. | str. 37
2. Ustawa z 2.08.1926 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji | str. 42
3. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z 1993 r. i zmiany jej przepisów karnych do wejścia w życie ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym | str. 56
4. Rozdzielenie sfer ochrony ustawą o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym z 2007 r. | str. 64

4.1. Dyrektywa 2005/29/WE o nieuczciwych praktykach handlowych stosowanych przez przedsiębiorców | str. 65

4.1.1. Podstawowe założenia dyrektywy z 2005 r.  | str. 65

4.1.2. Pojęcie i rodzaje nieuczciwych praktyk handlowych  | str. 68

4.1.3. Czarna lista praktyk i jej znaczenie  | str. 69

4.1.4. Sposób implementacji dyrektywy 2005/29/WE w polskim prawie | str. 70

4.2. Zmiany dokonane w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z 1993 r. wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym  | str. 76

4.3. Nieuczciwa praktyka rynkowa a czyn nieuczciwej konkurencji  | str. 81

4.4. Zasadność uregulowania ochrony konsumentów i przedsiębiorców w dwóch ustawach | str. 90

5. Wpływ prawa unijnego na polskie prawo karne służące zwalczaniu nieuczciwej konkurencji | str. 92

5.1. Regulacje dotyczące reklamy | str. 93

5.2. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/943 | str. 101

6. Podsumowanie | str. 110

Rozdział 3

Cywilnoprawna i administracyjnoprawna ochrona przed nieuczciwą konkurencją  | str. 115

1. Odpowiedzialność cywilnoprawna na gruncie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji | str. 115

1.1. Pojęcie czynu nieuczciwej konkurencji | str. 115

1.1.1. Definicja czynu nieuczciwej konkurencji z art. 3 u.z.n.k. | str. 115

1.1.2. Nazwane i nienazwane czyny nieuczciwej konkurencji | str. 123

1.1.3. Funkcje art. 3 ust. 1 u.z.n.k | str. 127

1.2. Roszczenia | str. 129

1.3. Legitymacja czynna i legitymacja bierna | str. 136

2. Administracyjnoprawna ochrona przed nieuczciwą konkurencją | str. 140

2.1. Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów z 2007 r.  | str. 141

2.2. Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów | str. 143

2.3. Praktyki ograniczające konkurencję | str. 146

2.4. Podmioty podlegające odpowiedzialności w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów i praktyk ograniczających konkurencję | str. 156

2.5. Sankcje za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów | str. 163

2.5.1. Sankcje administracyjne  | str. 164

2.5.2. Sankcje penalne – kary pieniężne | str. 168

2.6. Sankcje w sprawach praktyk ograniczających konkurencję | str. 175

2.6.1. Sankcje administracyjne  | str. 175

2.6.2. Sankcje penalne – kary pieniężne | str. 176

3. Podsumowanie | str. 182

Rozdział 4

Przestępstwa z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji | str. 185

1. Ujawnienie lub wykorzystanie tajemnicy przedsiębiorstwa (art. 23 u.z.n.k.) | str. 185

1.1. Wprowadzenie | str. 185

1.2. Naruszenie tajemnicy przez osobę zobowiązaną do zachowania poufności (art. 23 ust. 1 u.z.n.k.) | str. 187

1.3. Naruszenie tajemnicy po bezprawnym jej uzyskaniu (art. 23 ust. 2 u.z.n.k.) | str. 215

1.4. Naruszenie tajemnicy w związku z postępowaniem sądowym (art. 23 ust. 3 u.z.n.k.) | str. 223

2. Naśladownictwo zewnętrznej postaci produktu (art. 24 u.z.n.k.) | str. 228
3. Organizowanie systemu sprzedaży lawinowej lub kierowanie takim systemem | str. 250
4. Kary, środki karne, kompensacyjne i przepadek | str. 265
5. Tryb ścigania | str. 271
6. Podsumowanie | str. 273

Rozdział 5

Wykroczenia z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji | str. 277

1. Mylne oznaczanie produktów | str. 277
2. Nieuczciwa reklama | str. 287
3. Sprzedaż premiowana | str. 301
4. Rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o przedsiębiorstwie | str. 319
5. Kary i środki karne | str. 327
6. Tryb ścigania | str. 328
7. Podsumowanie | str. 330

Rozdział 6

Wpływ bezprawia cywilnoprawnego na zakres odpowiedzialności karnej i wykroczeniowej na gruncie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji | str. 333

1. Rodzaje odmienności w opisie deliktu cywilnoprawnego i zachowania zabronionego jako przestępstwo lub wykroczenie | str. 333
2. Problematyka zawarcia w przepisie karnym zakazu zachowania, które nie zostało wskazane w opisie deliktu cywilnoprawnego | str. 338
3. Problematyka braku w przepisie karnym wyłączenia, jakie ustawodawca zastosował w przepisie cywilnoprawnym | str. 342
4. Podsumowanie | str. 351

Rozdział 7

Rozproszenie penalizacji | str. 355

1. Ustawa z 18.07.2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną | str. 355
2. Kodeks karny | str. 360

2.1. Zmowa przetargowa  | str. 360

2.2. Korupcja  | str. 370

2.3. Korupcja w sektorze prywatnym | str. 372

3. Ustawa z 5.07.2002 r. o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym | str. 374
4. Ustawa z 9.04.2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych | str. 376
5. Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych za czyny z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji | str. 377
6. Podsumowanie | str. 380

Rozdział 8

Zbieg odpowiedzialności karnej i odpowiedzialności administracyjnej za czyny nieuczciwej konkurencji  | str. 383

1. Zakaz podwójnego ukarania za ten sam czyn w wybranych aktach prawnych | str. 384
2. Zasada ne bis in idem worzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka | str. 387
3. Zasada ne bis in idem worzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości | str. 405
4. Zasada ne bis in idem worzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego | str. 415
5. Charakter kar pieniężnych nakładanych przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów | str. 424
6. Zbieg odpowiedzialności karnej i odpowiedzialności administracyjnej za czyny nieuczciwej konkurencji | str. 430

6.1. Odpowiedzialność osób fizycznych | str. 430

6.1.1. Przedsiębiorcy | str. 430

6.1.2. Osoby zarządzające | str. 439

6.2. Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych | str. 440

6.3. Możliwość stosowania zasad ujętych w dziale IVa Kodeksu postępowania administracyjnego  | str. 442

6.4. Możliwość uwzględnienia kary pieniężnej przez sąd karny | str. 457

7. Podsumowanie | str. 459

Rozdział 9

Zwalczanie nieuczciwej konkurencji w wybranych państwach | str. 463

1. Zwalczanie nieuczciwej konkurencji w prawie niemieckim | str. 463
2. Zwalczanie nieuczciwej konkurencji w prawie francuskim | str. 480
3. Zwalczanie nieuczciwej konkurencji w prawie czeskim | str. 487
4. Podsumowanie | str. 500

Wnioski | str. 501

Bibliografia  | str. 517

Orzecznictwo | str. 539