Polityka pieniężna nowych państw członkowskich Unii Europejskiej / Wiesława Przybylska-Kapuścińska

W 2004 r. do Unii Europejskiej przystąpiły kraje Europy Środkowej i Wschodniej. Niniejsza książka jest monografią o polityce pieniężnej tych państw - pokazuje, w jaki sposób kraje UE-8 dostosowywały tą politykę do nowoczesnych standardów.

Z książki Czytelnik dowie się:

w jaki sposób następowały przemiany systemów finansowych państw UE-8,

jakie przekształcenia instytucjonalno - prawne wprowadzono w bankowości centralnej państw UE-8,

w jaki sposób realizowano politykę gospodarczą i jak kształtowały się wskaźniki makroekonomiczne państw UE-8 w trakcie przygotowywania się do członkostwa w UE i po jego przyjęciu,

jakie cele i strategie polityki pieniężnej przyjęto w poszczególnych krajach UE-8,

jakie rodzaje instrumentów stosowano w realizacji polityki pieniężnej krajów UE-8.

Książka jest adresowana do osób zajmujących się zarówno polityką pieniężna., jak i integracją europejską, do wykładowców i studentów kierunków ekonomia i europeistyka.

Wstęp 9

CZĘŚĆ I
Charakterystyka instytucjonalnych i ekonomicznych warunków gospodarowania nowych państw członkowskich Unii Europejskiej 15


Rozdział 1
Przemiany systemów finansowych nowych państw członkowskich Unii Europejskiej 17


1. Przekształcenia instytucjonalno - organizacyjne systemów finansowych państw Europy Centralnej 17
1.1. System finansowy Czech 18
1.2. System finansowy Słowacji 27
1.3. System finansowy Polski 34
1.4. System finansowy Słowenii 49
1.5. System finansowy Węgier 58
2. Przekształcenia instytucjonalno - organizacyjne systemów finansowych państw nadbałtyckich 75
2.1. Sektor bankowy państw nadbałtyckich 75
2.2. Instytucje gwarantowania depozytów 87
3. Podsumowanie 88

Rozdział 2
Instytucjonalne podstawy bankowości centralnej nowych państw członkowskich Unii Europejskiej 99

1. Banki centralne w Europie Środkowej 100
1.1. Bank Czech 100
1.2. Bank Słowacji 102
1.3. Narodowy Bank Polski 103
1.4. Bank Słowenii 110
1.5. Narodowy Bank Węgier 113
2. Banki centralne w państwach nadbałtyckich 118
2.1. Bank Litwy 118
2.2. Bank Łotwy 120
2.3. Bank Estonii 122
3. Instytucjonalne podstawy niezależności banków centralnych krajów UE-8 124
3.1. Pierwsza fala reform 125
3.2. Druga fala reform 134
3.3. Trzecia fala reform 137
4. Rozbieżności pomiędzy rozwiązaniami narodowymi a Traktatem z Maastricht w zakresie niezależności banków centralnych 140
5. Podsumowanie 143

Rozdział 3
Sytuacja gospodarcza w państwach UE-8 w latach 1990–2005 149

1. Warunki gospodarowania w krajach Europy Środkowej 150
1.1. Czechosłowacja 150
1.2. Polska 173
1.3. Słowenia 182
1.4. Węgry 191
2. Sytuacja gospodarcza państw nadbałtyckich 201
2.1. Lata 1990-1994 201
2.2. Lata 1995-1999 203
2.3. Lata 2000-2004 207
2.4. Okres od połowy 2004 r. 211
3. Liberalizacja obrotów bieżących i przepływu kapitału w krajach UE-8 225
4. Podsumowanie 234

CZĘŚĆ II
Strategie i instrumenty polityki pieniężnej nowych państw członkowskich Unii Europejskiej 237

Rozdział 4
Cele i strategie polityki pieniężnej państw członkowskich z Europy Środkowej 239

1. Strategie bezpośredniego celu inflacyjnego 240
1.1. Polityka pieniężna Narodowego Banku Czech 241
1.2. Polityka pieniężna Narodowego Banku Słowacji 251
1.3. Polityka pieniężna Narodowego Banku Polskiego 263
2. Eklektyczny model realizacji polityki pieniężnej 290
2.1. Polityka pieniężna Banku Słowenii 290
2.2. Polityka pieniężna Narodowego Banku Węgier 301
3. Podsumowanie 322

Rozdział 5
Instrumenty polityki pieniężnej stosowane w państwach Europy Środkowej w latach 1990 - 2005 326

1. Czechy 327
1.1. Obecny stan instrumentarium 336
1.2. Operacje automatyczne 341
1.3. Rezerwa obowiązkowa 341
2. Słowacja 342
2.1. Operacje otwartego rynku 349
3. Polska 357
3.1. Pułapy kredytowe 357
3.2. Rezerwa obowiązkowa 358
3.3. Operacje otwartego rynku 364
3.4. Stopy procentowe 374
4. Słowenia 380
4.1. Krótkoterminowe bony pieniężne 381
4.2. Swapy walutowe 387
4.3. Depozyty rządowe 388
4.4. Operacje repo 389
4.5. Instrumenty polityki banku centralnego w regulowaniu nadpłynności 391
4.6. System rezerwy obowiązkowej 391
4.7. Transakcje depozytowo–kredytowe (standing facilities) 397
5. Węgry 404
5.1. Sytuacja płynnościowa sektora bankowego na Węgrzech w latach 1995 - 2005 405
5.2. Bilans NBW i elementy nadpłynności 410
5.3. Instrumenty polityki pieniężnej używane obecnie przez NBW 415
5.4. Operacje otwartego rynku 417
5.5. Transakcje depozytowo - kredytowe - korytarz wahań 423
5.6. Rezerwa obowiązkowa 426
6. Podsumowanie 431

Rozdział 6
Strategia kontroli kursu walutowego państw nadbałtyckich 436

1. Strategia stałego kursu walutowego Banku Łotwy 436
2. Strategia zarządu walutą Banku Estonii 442
3. Strategia zarządu walutą Banku Litwy 446
4. Instrumenty polityki pieniężnej Łotwy 452
5. Instrumenty polityki pieniężnej Estonii 462
6. Instrumenty polityki pieniężnej Litwy 469
7. Skuteczność polityki pieniężnej krajów nadbałtyckich i perspektywa przyjęcia euro 479
8. Podsumowanie 483

Zakończenie 487

Bibliografia 491