Materialne prawo administracyjne. Wybrane zagadnienia / Elżbieta Ura

Podręcznik omawia aktualne rozwiązania prawne wraz z orzecznictwem i poglądami literatury w zakresie wybranych zagadnień materialnego prawa administracyjnego, m.in. tych, które określają administracyjnoprawny status osoby fizycznej, możliwość i formy zrzeszania się obywateli, a także prawa do korzystania ze świadczeń publicznych.

Zaprezentowano także zagadnienia związane z ochroną środowiska oraz zapewnieniem bezpieczeństwa i porządku publicznego. Uwzględniono zmiany dotyczące zgromadzeń, korzystania z rzeczy i świadczeń publicznych, a także przeanalizowano przepisy nowej ustawy o obronie Ojczyzny, która w sposób całkowity zmieniła administrację obrony narodowej.

Publikacja jest przeznaczona przede wszystkim dla studentów kierunków prawniczych, administracyjnych i bezpieczeństwa wewnętrznego. Będzie też pomocna pracownikom administracji oraz wszystkim, których z różnych względów interesuje prawo administracyjne.

Wykaz skrótów | str. 9

Wprowadzenie | str. 11

Rozdział I

Administracyjnoprawna sytuacja osób fizycznych | str. 13

1. Ewidencja ludności | str. 13
2. Sporządzanie aktów stanu cywilnego | str. 19

2.1. Kierownik urzędu stanu cywilnego | str. 19

2.2. Akty stanu cywilnego | str. 21

2.3. Pojęcie stanu cywilnego | str. 24

2.4. Zasady prowadzenia aktów i rejestrów stanu cywilnego | str. 25

2.5. Zasady rejestracji stanu cywilnego | str. 27

2.6. Sporządzenie aktu urodzenia | str. 28

2.6.1. Obowiązek zgłoszenia urodzenia dziecka | str. 28

2.6.2. Dane wpisywane do aktu urodzenia | str. 30

2.6.3. Rejestracja imienia dziecka | str. 30

2.7. Rejestracja małżeństw | str. 34

2.7.1. Formy zawarcia małżeństwa | str. 35

2.7.2. Sporządzenie aktu małżeństwa | str. 39

2.8. Rejestracja zgonów i sporządzenie aktu zgonu | str. 41

3. Zmiana imienia i nazwiska | str. 42
4. Dowody osobiste | str. 47
5. Dokumenty paszportowe | str. 53
6. Ochrona danych osobowych | str. 58

Rozdział II

Obywatelstwo polskie | str. 63

1. Pojęcie obywatelstwa | str. 63
2. Formy nabycia obywatelstwa polskiego | str. 65
3. Repatriacja | str. 70
4. Utrata obywatelstwa polskiego | str. 73

Rozdział III

Status prawny cudzoziemców na terytorium RP | str. 75

1. Pojęcie i kategorie cudzoziemców | str. 75
2. Warunki przekroczenia granicy RP | str. 76
3. Pojęcie i rodzaje wiz | str. 78
4. Pobyt cudzoziemców | str. 80
5. Kontrola legalności pobytu | str. 82
6. Zgoda na pobyt ze względów humanitarnych i zgoda na pobyt tolerowany wydawane w procedurze zobowiązania cudzoziemca do powrotu | str. 83
7. Formy ochrony cudzoziemców | str. 86

7.1. Nadanie statusu uchodźcy | str. 86

7.2. Ochrona uzupełniająca | str. 90

7.3. Udzielenie azylu | str. 91

7.4. Ochrona czasowa | str. 92

8. Karta Polaka | str. 92
9. Cudzoziemcy – obywatele Unii Europejskiej | str. 95

Rozdział IV

Mniejszości narodowe i etniczne oraz formy zrzeszania się obywateli | str. 99

1. Mniejszości narodowe i etniczne | str. 99
2. Stowarzyszenia | str. 102

2.1. Pojęcie i cechy stowarzyszenia | str. 102

2.2. Rodzaje stowarzyszeń | str. 105

2.2.1. Stowarzyszenia tzw. rejestrowe | str. 105

2.2.2. Stowarzyszenia zwykłe | str. 109

2.3. Nadzór nad stowarzyszeniami | str. 110

3. Zgromadzenia | str. 112

3.1. Swoboda organizowania zgromadzeń | str. 112

3.2. Pojęcie zgromadzenia i zgromadzenia spontanicznego | str. 114

3.3. Obowiązki organizatora zgromadzenia | str. 116

3.4. Zakaz odbycia zgromadzenia | str. 122

3.5. Uprawnienia i obowiązki organu gminy | str. 125

3.6. Zgromadzenia w uczelniach wyższych | str. 126

4. Partie polityczne | str. 127
5. Wykonywanie wolnych zawodów | str. 128

Rozdział V

Korzystanie z rzeczy i świadczeń publicznych | str. 131

1. Drogi publiczne | str. 131
2. Transport kolejowy | str. 138
3. Sposoby korzystania z wód | str. 140
4. Korzystanie z ofiarności publicznej | str. 146
5. Korzystanie z pomocy społecznej | str. 150

5.1. Pojęcie i cel pomocy społecznej | str. 150

5.2. Świadczenia pomocy społecznej | str. 154

5.3. Realizacja zadań pomocy społecznej | str. 155

5.4. Pomoc osobom niepełnosprawnym | str. 157

6. Korzystanie z zakładów publicznych | str. 160

6.1. Oświata | str. 160

6.1.1. Typy szkół | str. 162

6.1.2. Wychowanie przedszkolne i obowiązek przedszkolny | str. 164

6.1.3. Obowiązek szkolny i obowiązek nauki | str. 165

6.2. Szkolnictwo wyższe | str. 167

6.3. Biblioteki | str. 170

6.4. Muzea | str. 171

7. Zabytki | str. 173

Rozdział VI

Ochrona środowiska | str. 179

1. Definicja i podstawowe zasady ochrony środowiska | str. 179
2. Odpady | str. 184
3. Formy ochrony przyrody | str. 188

Rozdział VII

Bezpieczeństwo państwa oraz bezpieczeństwo i porządek publiczny | str. 195

1. Określenie bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego | str. 195
2. System organów w zakresie bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego | str. 197

2.1. Formacje administracji rządowej | str. 198

2.1.1. Policja | str. 198

2.1.2. Straż Graniczna | str. 202

2.1.3. Państwowa Straż Pożarna | str. 204

2.1.4. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencja Wywiadu | str. 208

2.1.5. Centralne Biuro Antykorupcyjne | str. 209

2.1.6. Służba Ochrony Państwa | str. 211

2.1.7. Straż Marszałkowska | str. 212

2.1.8. Krajowa Administracja Skarbowa | str. 212

2.2. Policja administracyjna | str. 213

2.3. Formacje samorządowe | str. 218

2.4. Organizacje społeczne | str. 220

2.5. Podmioty prywatne | str. 223

2.5.1. Ochrona osób i mienia | str. 223

2.5.2. Służby porządkowe organizatora imprezy masowej | str. 225

3. Ochrona informacji niejawnych | str. 231
4. Stany nadzwyczajne i stan epidemii | str. 232
5. Zarządzanie kryzysowe | str. 239

Rozdział VIII

Obrona narodowa | str. 243

1. Pojęcie bezpieczeństwa narodowego | str. 243
2. Organy właściwe w sprawach obrony narodowej | str. 244

2.1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej | str. 244

2.2. Biuro Bezpieczeństwa Narodowego | str. 245

2.3. Zadania Rady Ministrów w zakresie obronności | str. 245

2.4. Minister Obrony Narodowej | str. 246

2.5. Wojewoda | str. 246

3. Siły Zbrojne RP | str. 247

3.1. Rodzaje i zadania Sił Zbrojnych | str. 247

3.2. Żandarmeria Wojskowa | str. 248

3.3. Służba Kontrwywiadu Wojskowego i Służba Wywiadu Wojskowego | str. 249

4. Obowiązek obrony Ojczyzny i służba wojskowa | str. 250

Bibliografia | str. 255

Skorowidz | str. 263