Dowód z opinii biegłego z zakresu ekonomii w sprawach cywilnych i gospodarczych

Książka całościowo przedstawia problematykę dopuszczania i przeprowadzania dowodu z opinii biegłego z zakresu ekonomii w sprawach cywilnych i gospodarczych, bez podziału na zagadnienia prawa i ekonomii, według następującej metodologii:
• zagadnienia związane ze stosowaniem nauk ekonomicznych w procesach sądowych,
• zagadnienia ogólne związane z przeprowadzeniem dowodu z opinii biegłego,
• zagadnienia dowodu z opinii biegłego na tle poszczególnych rodzajów spraw.

Ujęto w niej również aspekty kompetencji ekonomicznych sędziów, bez których trudno o właściwe powołanie biegłego, określenie przedmiotu opinii oraz jej ocenę. W publikacji wskazano też na te elementy procesu opiniowania, które mogą i powinny być istotne z ocenie pełnomocników procesowych, pod kątem kwestionowania opinii, w tym prawidłowego formułowania zarzutów.

Dobór Autorów, łączących naukę i praktykę prawa i ekonomii, wychodzi naprzeciw postulatowi zmiany podejścia prawników do stosowania elementów ekonomii w postępowaniach sądowych, a zawarte w publikacji wnioski powinny stanowić również refleksję w zakresie sposobu kształcenia prawników.

Monografia będzie przydatna sędziom, prokuratorom, adwokatom, radcom prawnym, komornikom, biegłym sądowym, ekonomistom oraz wszystkim, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę związaną ze stosowaniem nauk ekonomicznych w procesach sądowych, a tym samym w sposób sprawny przeprowadzić dowód z opinii biegłego z zakresu ekonomii i finansów w postępowaniach cywilnych i gospodarczych.

Wykaz skrótów | str. 13

Wprowadzenie | str. 15

Elżbieta Mączyńska

Ekonomiczna analiza prawa w kontekście przesilenia cywilizacyjnego. Zaniedbania i wyzwania | str. 17

1. Wprowadzenie | str. 17
2. Turbulentna społeczno-gospodarcza rzeczywistość | str. 18
3. Ekonomiczna analiza prawa w koncepcji K. Basu | str. 23
4. Ekonomiczna analiza prawa w Polsce | str. 29
5. Ekonomiczna analiza prawa a opinie biegłych i doradztwo ekonomiczne | str. 30
6. Ekonomiczna analiza prawa – rozwiązania i postulaty instytucjonalne | str. 36
7. Podsumowanie | str. 38

Paweł Zdanikowski

Ustrojowo-organizacyjne aspekty „kompetencji ekonomicznych” sędziów orzekających w wydziałach gospodarczych | str. 44

1. Wstęp | str. 44
2. Aksjologia regulacji kompetencji ekonomicznych sędziego | str. 46
3. Profesjonalizacja orzekania w sprawach gospodarczych: stan obecny, ewolucja regulacji oraz aspekt komparatystyczny | str. 48
4. Podsumowanie | str. 54

Joanna Działo

Opinia biegłego w kontekście szoków gospodarczych i ich wpływu na działalność przedsiębiorstw | str. 57

1. Wstęp | str. 57
2. Podmioty gospodarcze i ich otoczenie | str. 59
3. Wpływ szoków gospodarczych na funkcjonowanie przedsiębiorstw | str. 62
4. Szoki gospodarcze a działalność przedsiębiorstw – przykłady empiryczne | str. 64
5. Systemy wczesnego ostrzegania w identyfikacji ryzyka upadłości przedsiębiorstw | str. 70
6. Wnioski | str. 71

Aneta Łazarska

Potrzeba skorzystania z dowodu z opinii biegłego do spraw ekonomii w postępowaniu cywilnym | str. 76

1. Wstęp | str. 76
2. Status ustrojowo-procesowy biegłego sądowego | str. 78
3. Funkcje biegłego sądowego | str. 80
4. Przesłanki dopuszczenia dowodu z opinii biegłego do spraw ekonomii | str. 82
5. Przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego – obowiązek czy możliwość? | str. 85
6. Zakres opinii biegłego i rola sądu w prawidłowym kierowaniu postępowaniem dowodowym | str. 88
7. Procedura rzetelnego przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego | str. 91
8. Własna wiedza sędziego | str. 92
9. Podsumowanie | str. 97

Wioletta Baran, Zuzanna Świerc

Dziedziny nauk ekonomicznych a specjalność biegłego | str. 102

1. Wprowadzenie | str. 102
2. Ustanawianie i specjalności biegłych sądowych | str. 103
3. Wykształcenie ekonomiczne a specjalności biegłych sądowych | str. 109
4. Certyfikacja zawodowa a specjalności biegłych sądowych | str. 116
5. Podsumowanie | str. 126

Zbigniew Miczek

Przygotowanie postanowienia o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego z ekonomii i finansów | str. 129

1. Wstęp | str. 129
2. Cel opinii | str. 130
3. Umowa (statut) | str. 132
4. Sprawozdania finansowe | str. 132
5. Sporządzenie i zatwierdzenie sprawozdania finansowego | str. 134
6. Podmioty prowadzące podatkowe księgi przychodów i rozchodów | str. 144
7. Inne dokumenty | str. 146
8. Wybór biegłego i koszty opinii | str. 150
9. Weryfikacja materiału źródłowego | str. 152
10. Wnioski końcowe | str. 154

Artur Nowacki

Metody wyceny w Kodeksie spółek handlowych | str. 157

1. Uwagi wprowadzające | str. 157
2. Wycena według wartości rynkowej | str. 159
3. Wycena według cen notowanych na rynku regulowanym | str. 162
4. Wycena według wartości zbywczej | str. 163
5. Wycena według wartości godziwej | str. 165
6. Wycena według wartości bilansowej | str. 167
7. Wycena bez wyraźnego określenia przez ustawodawcę jej metody | str. 172
8. Podsumowanie | str. 173

Maciej Kruszyński

Powołanie biegłego – postanowienie, zarządzenie czy odezwa | str. 176

Agnieszka Góra­‑Błaszczykowska

Dowód z opinii na podstawie art. 278(1) k.p.c. a cel opinii i dobór metody | str. 184

1. Uwagi wstępne | str. 184
2. Aktualny stan prawny | str. 186
3. Problemy badawcze na tle art. 278(1)k.p.c. | str. 187
4. Podsumowanie | str. 201

Mariusz Lipski

Metody analizy finansowej i weryfikacja jej wyników: prawo czy metodologia nauk | str. 206

1. Wstęp | str. 206
2. Analiza finansowa – definicja i charakterystyka | str. 207
3. Płynność finansowa przedsiębiorstwa jako przykład obszaru o dużym znaczeniu i potrzebie głębszego spojrzenia | str. 213
4. Ocena sytuacji finansowej – kompleksowe podejście | str. 216
5. Podsumowanie | str. 219

Monika Strus­‑Wołos

Kwestionowanie opinii biegłego w postępowaniu kasacyjnym przed Sądem Najwyższym | str. 223

1. Wstęp | str. 223
2. Wiadomości specjalne. Znaczenie prawidłowego sformułowania postanowienia dowodowego | str. 226
3. Specyfika dowodu z opinii biegłego i jego oceny | str. 229
4. Zarzuty naruszenia przepisów prawa procesowego | str. 232

4.1. Uwagi ogólne | str. 232

4.2. Błędy uzasadnienia orzeczenia – zarzut naruszenia art. 327(1) § 1 k.p.c. | str. 233

4.3. Zarzut naruszenia art. 278 § 1 k.p.c. | str. 235

4.4. Zarzut naruszenia art. 278(1) k.p.c. | str. 237

4.5. Zarzut naruszenia art. 286 k.p.c. | str. 238

5. Zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego | str. 239

5.1. Postaci naruszenia prawa materialnego | str. 239

5.2. Błąd subsumcji | str. 241

5.3. Naruszenie art. 6 k.c. | str. 242

5.4. Zarzut naruszenia art. 45 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka | str. 243

6. Podsumowanie | str. 244

Tomasz Braun

Dowód z opinii biegłego na okoliczność przestrzegania zasad ładu korporacyjnego w spółkach globalnych | str. 247

1. Specyfika ładu korporacyjnego w spółkach międzynarodowych | str. 247

1.1. Wprowadzenie | str. 247

1.2. Specyfika działalności korporacji międzynarodowych | str. 248

1.3. Globalna wymiana informacji w ramach korporacji | str. 250

1.4. Znaczenie norm compliance dla zapewnienia zgodności z prawem | str. 251

2. Możliwy zakres opinii biegłego | str. 252

2.1. Ekstraterytorialne oddziaływanie przepisów i regulacji nadzorczych | str. 252

2.2. Elementy modelowej procedury tworzenia norm compliance | str. 253

2.3. Uchybienia w stosunku do klientów i rynku (misconduct) | str. 254

3. Obowiązek przestrzegania ładu korporacyjnego niewynikający z unormowań krajowych | str. 255

3.1. Międzynarodowe zasady ładu korporacyjnego | str. 255

3.2. Transgraniczne oddziaływanie zasad ładu korporacyjnego | str. 256

3.3. Wpływ globalizacji porządków prawnych na działalność korporacji międzynarodowych | str. 258

3.4. Charakter postępowań regulacyjnych w przypadku jurysdykcji obcych | str. 258

4. Nieprzestrzeganie unormowań wewnętrznych jako okoliczność obciążająca członków organów władz spółki | str. 260

4.1. Rodzaje i źródła pochodzenia unormowań wewnętrznych | str. 260

4.2. Formy kontroli i audytu w korporacjach międzynarodowych | str. 260

4.3. Trzy linie obrony | str. 261

4.4. Brak zgodności jako okoliczność obciążająca | str. 262

Bartosz Groele, Witold Jarząb

Dowód z opinii biegłego w postępowaniu upadłościowym i restrukturyzacyjnym | str. 267

1. Wstęp | str. 267
2. Biegły sądowy w postępowaniu upadłościowym | str. 268
3. Biegły sądowy w postępowaniach restrukturyzacyjnych | str. 273
4. Podsumowanie | str. 275

Maciej Geromin

Udział biegłego w sporządzeniu testu prywatnego wierzyciela albo inwestora w zakresie pomocy publicznej w postępowaniach restrukturyzacyjnych | str. 278

1. Wprowadzenie | str. 278
2. Test prywatnego wierzyciela i test prywatnego inwestora | str. 280
3. Analiza i wnioski | str. 282
4. Konkluzje | str. 289

Dawid Paleczny

Biegły w postępowaniu egzekucyjnym | str. 294

Podstawy powołania biegłego | str. 294

Przebieg pracy biegłego od zlecenia do rozliczenia pracy | str. 300

Podsumowanie | str. 305

Włodzimierz Dzierżanowski

Przepisy szczególne Prawa zamówień publicznych i ich wpływ na opinie biegłych z zakresu ekonomii | str. 308

1. Biegły – kto to taki | str. 308
2. Biegli w postępowaniu o udzielenie zamówienia a biegli w procesie | str. 311
3. Biegli przed Krajową Izbą Odwoławczą i sądem zamówień publicznych | str. 312
4. Szczególne przepisy Prawa zamówień publicznych | str. 315

Wyjaśnianie ceny rażąco niskiej (art. 224 p.z.p.) | str. 315

Zdolność ekonomiczna wykonawcy (art. 112 ust. 2 pkt 3 p.z.p.) | str. 316

Ocena zaistnienia przesłanki in house | str. 319

Waloryzacja wynagrodzenia | str. 324

Piotr Bednarczyk

Dowód z opinii biegłego w tzw. sprawach frankowych | str. 330

1. Wprowadzenie | str. 330
2. Wnioski dowodowe stron | str. 331
3. Przykłady orzeczeń odwołujących się do opinii biegłego | str. 335
4. Znaczenie dowodu z opinii biegłego w obecnym stanie orzecznictwa | str. 337

Ewelina Gee­‑Milan

Sprawozdanie z Konferencji Dowód z opinii biegłego z zakresu nauk ekonomicznych w sprawach cywilnych i gospodarczych, 18.05.2023 r. Warszawa, Uczelnia Łazarskiego | str. 340