Akta sprawy w ogólnym postępowaniu administracyjnym / Grzegorz Łaszczyca

W książce usystematyzowano zagadnienia dotyczące akt sprawy w ogólnym postępowaniu administracyjnym, mające doniosłe znaczenie dla zapewnienia prawidłowości postępowania administracyjnego oraz kończącego to postępowanie rozstrzygnięcia. Omówione zostały najważniejsze aspekty akt sprawy, m.in. ich:

• istota,
• zasady tworzenia,
• język,
• udostępnianie, okazywanie oraz przesyłanie,
• odtwarzanie,
• zwrot materiałów z akt sprawy.
• Kluczowe znaczenie dla praktyki administracyjnej mają zwłaszcza zagadnienia dotyczące składników akt sprawy (ze względu na konsekwencje procesowe poszczególnych postaci utrwaleń) oraz te związane z czynnością udostępniania akt sprawy - już sama liczba orzeczeń sądowych odnoszących się do wskazanej problematyki podkreśla jej doniosłość w sferze orzecznictwa administracyjnego.

Adresaci:
Publikacja jest przeznaczona dla pracowników organów administracji publicznej, stron postępowania administracyjnego oraz ich zastępców procesowych, sędziów sądów administracyjnych oraz dla pracowników naukowych.

Wykaz skrótów 15
Wstęp 21
Rozdział 1 Istota akt sprawy 25
1.1. Podstawy prawne akt sprawy w polskim postępowaniu administracyjnym 25
1.1.1. Uwagi ogólne 25
1.1.2. Granice regulacji akt sprawy w przepisach rozporządzenia o postępowaniu administracyjnem 27
1.1.3. Zakres unormowania akt sprawy w przepisach kodeksu postępowania administracyjnego 29
1.2. Pojęcie i charakter prawny akt sprawy 31
1.3. Funkcje akt sprawy 38
1.3.1. Ogólna funkcja utrwalająca 38
1.3.2. Funkcje szczegółowe 43
1.4. Charakter prawny czynności tworzenia akt sprawy 47
Rozdział 2 Formy (postacie) utrwaleń w aktach sprawy (składniki akt sprawy) 50
2.1. Uwagi ogólne 50
2.2. Klasyfikacja "materiałów" 50
2.2.1. Dokumenty i "materiały" niebędące dokumentami. Pojęcie dokumentacji 51
2.2.2. "Materiały" publiczne (urzędowe) i "materiały" prywatne (nieurzędowe) 52
2.2.3. "Materiały" krajowe i "materiały" zagraniczne" 54
2.2.4. Materiały" w języku urzędowym i "materiały" w języku nieurzędowym 56 2.2.4.
2.2.5. "Materiały" oryginalne, "materiały" zastępcze oraz "materiały" nieoryginalne 57
2.2.6. "Materiały" autentyczne (prawdziwe) i "materiały" nieautentyczne (nieprawdziwe) 62
2.2.7. "Materiały" papierowe i "materiały" o innym podłożu 64
2.2.8. "Materiały" aktualne i "materiały" archiwalne 65
2.2.9. "Materiały" procesowe i "materiały" pozaprocesowe 66
2.2.10. "Materiały" indywidualne i "materiały" blankietowe 66
2.2.11. "Materiały" odręczne i "materiały" zautomatyzowane 67
2.3. Dokument 68
2.3.1. Pojęcie dokumentu w ogólnym postępowaniu administracyjnym 68
2.3.2. Dokument urzędowy 73
2.3.2.1. Istota dokumentu urzędowego 73
2.3.2.2. Przykłady dokumentów urzędowych 78
2.3.3. Dokument prywatny 82
2.3.3.1. Istota dokumentu prywatnego 82
2.3.3.2. Przykłady dokumentów prywatnych 84
2.4. Inne "materiały" 87
2.4.1. "Materiały" o znaczeniu dowodowym 87
2.4.1.1. Mapa 89
2.4.1.2. Plan - rysunek - szkic - schemat - projekt 91
2.4.1.3. Fotografia 94
2.4.1.4. Nośnik utrwalający obraz lub dźwięk albo i obraz i dźwięk 95
2.4.1.5. "Zapisy" badań diagnostycznych 97
2.4.2. "Materiały" pozbawione wartości dowodowej 98
2.4.2.1. Uwaga wstępna 98
2.4.2.2. Anonim 98
2.4.2.3. Niepodpisane podanie 99
2.4.2.4. Nieuwierzytelniona kopia 101
2.4.2.5. Materiały" wyrażające nieistniejące czynności organu administracji publicznej 103
Rozdział 3 Zasady tworzenia (prowadzenia) akt sprawy 105
3.1. Uwagi ogólne 105
3.2. Zasada obligatoryjności tworzenia (prowadzenia) akt sprawy 107
3.3. Zasada oficjalności tworzenia (prowadzenia) akt sprawy 108
3.4. Zasada rzeczywistości akt sprawy 109
3.5. Zasada chronologicznego utrwalania "materiałów" w aktach sprawy 110
3.6. Zasada trwałego scalania "materiałów" w aktach sprawy 111
3.7. Zasada odrębności akt sprawy administracyjnej (oddzielności od akt innych spraw lub "kwestii") 113
Rozdział 4 Metryka sprawy jako ułomny wykaz (spis) akt sprawy 114
4.1. Uwagi ogólne 114
4.2. Istota metryki sprawy w ogólnym postępowaniu administracyjnym 115
4.2.1. Rozumienie terminu "metryka" 115
4.2.2. Założenia i źródła prawa 116
4.2.3. Pojęcie metryki sprawy 117
4.3. Charakter prawny czynności zakładania i prowadzenia metryki sprawy 118
4.4. Zakres obowiązku założenia i prowadzenia metryki sprawy 121
4.5. Zakres przedmiotowy i podmiotowy czynności odnotowywanych w metryce sprawy 123
4.6. Zasady wykonywania czynności zakładania i prowadzenia metryki 128
4.6.1. Uwagi ogólne 128
4.6.2. Zasada oficjalności zakładania i prowadzenia metryki 128
4.6.3. Zasada obligatoryjności metryki 129
4.6.4. Zasada bieżącej aktualizacji metryki 130
4.6.5. Zasada szczegółowej treści metryki 130
4.6.6. Zasada określonej formy metryki 131
4.7. Skutki naruszenia przepisów o metryce sprawy 132
Rozdział 5 Język akt sprawy 134
5.1. Uwagi ogólne 134
5.2. Zasada języka urzędowego akt sprawy. Skutki włączenia do akt sprawy "materiałów" w języku obcym 136
5.3. Granice dopuszczalności "materiałów" w języku pomocniczym 143
5.4. Język dokumentów udostępnianych osobom doświadczającym trwale lub okresowo trudności w komunikowaniu się 148
5.5. Konsekwencje niejasnego języka "materiałów" 150
5.6. Problem nieprzystojnego języka "materiałów" 153
Rozdział 6 Udostępnianie akt sprawy 156
6.1. Ewolucja instytucji procesowej udostępniania akt sprawy 156
6.1.1. Udostępnianie akt administracyjnych w przepisach rozporządzenia o postępowaniu administracyjnem 156
6.1.2. Założenia projektu kodeksu postępowania administracyjnego oraz nowelizacje przepisów kodeksu postępowania administracyjnego w zakresie udostępniania akt sprawy 160
6.2. Podstawy prawne czynności udostępniania akt sprawy 162
6.2.1. Podstawy konstytucyjne 162
6.2.2. Podstawy kodeksowe 164
6.2.3. Podstawy pozakodeksowe 164
6.2.3.1. Uwaga ogólna 164
6.2.3.2. Wyłączenie stosowania przepisów ustawy o ochronie danych osobowych 165
6.2.3.3. Udostępnianie akt na podstawie ustawy o języku migowym 166
6.2.3.4. Granice udostępniania akt sprawy na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej 166
6.2.4. Standardy europejskie 172
6.3. Istota prawa dostępu do akt sprawy 173
6.3.1. Uwagi ogólne 173
6.3.2.Elementy konstrukcyjne prawa dostępu do akt sprawy 175
6.3.3. Charakter prawny czynności udostępniania i odmowy udostępniania akt sprawy 180
6.4. Zakres przedmiotowy udostępniania akt sprawy 181
6.4.1. Akta sprawy jako substrat udostępniania 181
6.4.2. Granice wyłączeń przedmiotowych akt sprawy 184
6.4.2.1. Uwagi ogólne 184
6.4.2.2. Wyłączenie "materiałów" zawierających informacje niejawne 186
6.4.2.3. Wyłączenie "materiałów" ze względu na ważny interes państwowy 190
6.4.2.4. Dopuszczalność wyłączenia "materiałów" ze względu na inne kryteria 195
6.5. Zakres podmiotowy udostępniania akt sprawy 196
6.5.1. Granice podmiotowe jawności postępowania administracyjnego 196
6.5.2. Zasada jawności akt sprawy dla strony postępowania administracyjnego 197
6.5.3. Zakres udostępniania akt sprawy podmiotom na prawach strony 203
6.5.4. Udostępnianie akt "kwestii" innym uczestnikom postępowania 206
6.5.5. Zasada wyłączenia publicznego (nieograniczonego) dostępu do akt sprawy 207
6.6. Rodzaje uprawnień w zakresie dostępu do akt sprawy 208
6.6.1. Uwagi ogólne 208
6.6.2. Prawo wglądu w akta sprawy 210
6.6.3. Prawo sporządzania z akt sprawy notatek, kopii lub odpisów 211
6.6.4. Prawo żądania uwierzytelnienia odpisów lub kopii akt sprawy sporządzonych przez stronę 215
6.6.5. Prawo żądania wydania stronie z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów 224
6.7. Granice czasowe stosowania instytucji udostępniania akt sprawy 225
6.7.1. Uwagi ogólne 225
6.7.2. Sfera czasowa procesowego udostępniania akt sprawy 226
6.7.3. Sfera czasowa pozaprocesowego udostępniania akt sprawy 228
6.8. Wymogi udostępniania akt sprawy 230
6.8.1. Uwagi ogólne 230
6.8.2. Miejsce udostępniania akt sprawy 230
6.8.3. Asysta pracownika organu administracji publicznej 233
6.8.4. Wymiar czasowy czynności udostępniania akt sprawy 235
6.8.5. Inne wymogi udostępniania akt sprawy 235
6.9. Odmowa udostępniania akt sprawy 236
6.9.1. Przesłanki odmowy udostępnienia akt sprawy 236
6.9.2. Forma odmowy udostępnienia akt sprawy 238
6.10. Skutki naruszenia przepisów o udostępnianiu akt sprawy 242
Rozdział 7 Okazywanie akt sprawy administracyjnej 248
7.1. Uwagi ogólne 248
7.2. Okazywanie akt sprawy biegłemu (członkowi instytutu naukowego, naukowo-badawczego, instytucji specjalistycznej, innej jednostki) w celu wydania opinii (ekspertyzy) 249
7.3. Okazywanie akt sprawy tłumaczowi 251
7.4. Okazywanie akt sprawy osobie wspomagającej stronę będącą osobą doświadczającą trwale lub okresowo trudności w komunikowaniu się 253
7.5. Okazywanie akt sprawy jako przedmiotu oględzin 254
Rozdział 8 Przekazywanie akt sprawy 257
8.1. Uwagi ogólne 257
8.2. Przesłanie akt sprawy (akt "kwestii") organowi odwoławczemu (zażaleniowemu) 258
8.3. Zwrotne przesłanie akt sprawy organowi pierwszej instancji przez organ odwoławczy (zażaleniowy) 263
8.4.Przekazanie akt sprawy zasadniczej (pierwotnej) organowi właściwemu do wznowienia postępowania oraz stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej (postanowienia administracyjnego) 266
8.5. Przekazanie akt sprawy w związku z utratą (zmianą) właściwości organu administracji publicznej w toku postępowania administracyjnego 268
8.6. Przesyłanie akt sprawy organowi udzielającemu pomocy prawnej 271
8.7. Przekazanie akt sprawy wraz ze skargą i odpowiedzią na skargę sądowi administracyjnemu 273
8.8. Przesłanie lub przedstawienie akt sprawy na żądanie prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka oraz Rzecznika Praw Pacjenta 278
8.9. Przedstawienie akt sprawy sądowi cywilnemu 281
8.10. Przekazanie akt sprawy organowi prowadzącemu postępowanie karne 283
Rozdział 9 Odtwarzanie akt sprawy 286
9.1. Uwagi wprowadzające 286
9.2. Cel i charakter prawny odtwarzania akt sprawy 287
9.3. Przedmiot i zakres odtwarzania akt sprawy 289
9.4. Podstawy prawne czynności odtworzenia akt sprawy 290
9.5. Właściwość organów do odtwarzania akt sprawy 293
9.6. Forma rozstrzygnięcia w kwestii odtworzenia akt sprawy 294
9.7. Etap odtworzenia akt sprawy 297
9.8. Czynności procesowe odtworzenia akt sprawy 297
9.9. Skutki czynności odtworzenia akt sprawy 301
Rozdział 10 Zagadnienie zwrotu "materiałów" z akt sprawy 304
10.1. Zasada niedopuszczalności zwrotu "materiałów" z akt sprawy 304
10.2. Granice dopuszczalności zwrotu "materiałów" w zakresie regulacji rozporządzenia o postępowaniu administracyjnem 305
10.3. Granice dopuszczalności zwrotu "materiałów" w zakresie regulacji kodeksu postępowania administracyjnego 308
Wnioski 311
Literatura 317