Uzasadnienia decyzji stosowania prawa / Iwona Rzucidło-Grochowska, Mateusz Grochowski

Publikacja jest efektem projektu badawczego zrealizowanego w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. Zawiera 23 opracowania poświęcone procesowi uzasadniania decyzji stosowania prawa oraz samym uzasadnieniom jako jego wynikowi. Zamieszczone w niej teksty opisują uzasadnienia z kilku powiązanych ze sobą perspektyw: ich istoty i miejsca w porządku prawnym, znaczenia w poszczególnych rodzajach postępowań, szerszego kontekstu społecznego oraz podstaw i praktyki uzasadniania w innych porządkach prawnych.

"Celem, jaki sobie postawiliśmy, było podsumowanie dotychczasowej (rozproszonej i niepełnej) wiedzy o uzasadnieniach w polskim porządku prawnym, ujęcie jej w nieco bardziej usystematyzowane niż dotychczas ramy i - co nie mniej ważne - pokazanie obszarów, w których warto prowadzić dalsze badania. W ten sposób książka w naszym zamiarze ma się stać rodzajem fotografi i, próbującej uchwycić fenomen, jakim są uzasadnienia, w jego obecnej postaci - ze świadomością, że zarówno sam obiekt badań, jak i metody sporządzania uzasadnień i mówienia o nich będą się (czego bardzo sobie życzymy) doskonaliły".


"Koncepcja książki, merytoryczny poziom zawartych w niej prac, a także sposób ich ujęcia spowoduje, że będzie ona stanowić ważny wkład w rozwój myślenia o funkcjach i treści uzasadnień decyzji stosowania prawa, a także o regulacjach prawnych odnoszących się do takich uzasadnień. [...] Co więcej - dzięki trafnemu doborowi Autorów zawartych w książce prac, z których większość posiada nie tylko ogromną wiedzę, ale i wieloletnie doświadczenie w praktycznym stosowaniu prawa przez organy ochrony prawnej, zawarte w książce poglądy spotkają się z pewnością z zainteresowaniem praktyki. Omawiana problematyka jest bowiem ważna także - a może nawet przede wszystkim - dla praktyków. Szczegółowa i stojąca na wysokim poziomie analiza jurydyczna wchodzących w grę przepisów i zwrócenie uwagi na występujące w orzecznictwie nieprawidłowości oraz na właściwe wzory powinny więc mieć wpływ na lepsze formułowanie w przyszłości uzasadnień decyzji stosowania prawa".




Wykaz skrótów 7
Wstęp 11
Ewa Łętowska, Ada Paprocka, Iwona Rzucidło-Grochowska Podstawy uzasadniania w prawie konstytucyjnym i międzynarodowym 15
Artur Kotowski Teoretycznoprawna analiza pojęcia uzasadniania 43
Leszek Leszczyński Uzasadnienie sądowej decyzji stosowania prawa a walidacyjno-derywacyjne ujęcie wykładni operatywnej 87
Marcin Matczak Argumentum ad absurdum w uzasadnieniu decyzji stosowania prawa a założenie o racjonalności prawodawcy - analiza krytyczna 102
Tomasz Stawecki Dorobek nauki prawa w uzasadnieniach decyzji sądowych 116
Mateusz Grochowski Uzasadnienie zdania odrębnego 138
Iwona Rzucidło-Grochowska "Część historyczna" uzasadnienia orzeczenia sądowego 170
Piotr Rylski Uzasadnienie orzeczenia w postępowaniu cywilnym przed sądami powszechnymi 200
Jacek Gudowski Uzasadnienie orzeczeń Sądu Najwyższego w sprawach cywilnych 239
Joanna Mierzwińska-Lorencka Uzasadnianie wyroków w sprawach karnych 266
Wiesław Kozielewicz Uzasadnienia rozstrzygnięć Sądu Najwyższego w sprawach karnych 290
Marta Romańska Uzasadnienie decyzji administracyjnej 304
Wojciech Kręcisz Z problematyki uzasadniania orzeczeń przez sądy administracyjne 339
Ireneusz C. Kamiński Styl orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka 367
Przemysław Mikłaszewicz Uzasadnienia orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej 386
Szymon Zaręba Uzasadnienia orzeczeń sądów międzynarodowych 400
Jakub Królikowski Uzasadnienia orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego 427
Maria Wojtak, Ewa Malinowska Uzasadnienie decyzji administracyjnej w analizie lingwistycznej 440
Mateusz Stępień Socjologiczna perspektywa badań uzasadnień sądowych 454
Marcin Sękowski Psychoanalityczne uwagi na temat uzasadniania decyzji sądowych 464
Sylwia Castillo-Wyszogrodzka Uzasadnienia decyzji stosowania prawa w systemie francuskim 481
Arne Alberts The Justification of Public Decisions in Germany - The Example of Civil Court Judgments 500
Larry A. DiMatteo Legal Justification in Anglo-American Common Law 512
Zamiast podsumowania. Nihil probat qui nimium probat 525
Literatura dotycząca problematyki uzasadnień decyzji stosowania prawa 529
Wykaz orzecznictwa 555