Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Komentarz / Karolina Stopka

W komentarzu przystępnie i kompleksowo omówiono zasady stosowania przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Uwzględnione zostały poglądy prezentowane w piśmiennictwie i orzecznictwie sądowym, jak również inne akty prawne, do których odsyła ustawa, w tym przepisy wykonawcze.

Autorka przedstawia najnowsze zmiany wprowadzone do ustawy zasiłkowej, oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w zakresie istotnym dla praktyki jej stosowania, w tym zmiany obowiązujące od 1 stycznia 2022 r., dotyczące np.:
• podmiotów objętych ubezpieczeniem chorobowym,
• korzystania z prawa do świadczeń przez osoby objęte dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym w razie nieterminowego regulowania składek na ubezpieczenia społeczne,
• długości okresu zasiłkowego po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego,
• zasad zliczania okresów niezdolności do pracy do jednego okresu zasiłkowego,
• zasad obliczania podstawy wymiaru zasiłku,
• problematyki nienależnie pobranych świadczeń.

Przyjęty w opracowaniu sposób komentowania przepisów ukazuje zagadnienia związane z ochroną ubezpieczeniową w razie choroby i macierzyństwa oraz tendencje i kierunki zmian regulacji prawnej ustawy.

Publikacja jest przeznaczona dla pracowników instytucji publicznych, w tym zwłaszcza Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i wymiaru sprawiedliwości, podmiotów zatrudniających i beneficjentów świadczeń (osób ubezpieczonych). Będzie przydatnym źródłem wiedzy dla przedstawicieli nauki prawa ubezpieczeń społecznych oraz słuchaczy studiów podyplomowych prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.

Wykaz skrótów | str. 11

Wprowadzenie | str. 15

Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1133 ze zm.) | str. 19

Rozdział 1. Przepisy ogólne | str. 21

Art. 1.          [Przedmiot ustawy] | str. 21

Art. 2.          [Katalog świadczeń] | str. 60

Art. 2a.        [Prawo do świadczeń a zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne] | str. 71

Art. 3.          [Definicje] | str. 76

Rozdział 2. Zasiłek chorobowy | str. 92

Art. 4.          [Prawo do zasiłku chorobowego] | str. 92

Art. 5.          (uchylony). | str. 103

Art. 6.          [Przesłanki przysługiwania zasiłku chorobowego] | str. 103

Art. 7.          [Zasiłek chorobowy po ustaniu tytułu ubezpieczenia] | str. 115

Art. 8.          [Okres zasiłkowy] | str. 121

Art. 9.          [Ustalenie okresu zasiłkowego] | str. 129

Art. 10.        (uchylony). | str. 135

Art. 11.        [Wysokość zasiłku chorobowego] | str. 135

Art. 12.        [Wyłączenie prawa do zasiłku chorobowego] | str. 141

Art. 13.        [Zasiłek chorobowy po ustaniu tytułu ubezpieczenia] | str. 148

Art. 14.        [Odsunięcie pracownika od pracy w związku z chorobą zakaźną] | str. 164

Art. 15.        [Umyślne popełnienie przestępstwa lub wykroczenia] | str. 166

Art. 16.        [Nadużycie alkoholu] | str. 168

Art. 17.        [Utrata prawa do zasiłku chorobowego] | str. 170

Rozdział 3. Świadczenie rehabilitacyjne | str. 185

Art. 18.        [Prawo do świadczenia rehabilitacyjnego. Orzeczenia lekarza orzecznika] | str. 185

Art. 19.        [Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego] | str. 196

Art. 20.        [Obowiązek ponownego zatrudnienia pracownika] | str. 198

Art. 21.        [Świadczenie rehabilitacyjne a zasiłek chorobowy] | str. 201

Art. 22.        [Odpowiednie stosowanie przepisów] | str. 202

Rozdział 4. Zasiłek wyrównawczy | str. 205

Art. 23.        [Prawo do zasiłku wyrównawczego] | str. 205

Art. 24.        [Wysokość zasiłku wyrównawczego] | str. 211

Art. 25.        [Wyłączenie prawa do zasiłku wyrównawczego] | str. 212

Art. 26.        (uchylony). | str. 213

Rozdział 5. (uchylony) | str. 214

Art. 27–28. (uchylone). | str. 214

Rozdział 6. Zasiłek macierzyński | str. 215

Art. 29.        [Prawo do zasiłku macierzyńskiego] | str. 215

Art. 29a.      [Okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego] | str. 245

Art. 30.        [Zasiłek macierzyński po ustaniu ubezpieczenia] | str. 251

Art. 30a.      [Wniosek o wypłacenie zasiłku macierzyńskiego. Wspólne korzystanie z zasiłku] | str. 267

Art. 31.        [Wysokość zasiłku macierzyńskiego] | str. 269

Rozdział 7. Zasiłek opiekuńczy | str. 280

Art. 32.        [Prawo do zasiłku opiekuńczego] | str. 280

Art. 32a.      [Zasiłek opiekuńczy dla ojca dziecka w przypadku gdy matka nie może sprawować opieki] | str. 292

Art. 33.        [Okres zasiłkowy] | str. 295

Art. 34.        [Wyłączenie prawa do zasiłku opiekuńczego] | str. 297

Art. 35.        [Wysokość zasiłku opiekuńczego] | str. 300

Rozdział 8. Zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków przysługujących ubezpieczonym będącym pracownikami | str. 303

Art. 36.        [Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego] | str. 303

Art. 37.        [Niezdolność do pracy przed upływem pełnego miesiąca] | str. 313

Art. 38.        [Przeciętne miesięczne wynagrodzenie] | str. 315

Art. 39.        [Zrównanie zasiłku wyrównawczego z wynagrodzeniem] | str. 317

Art. 40.        [Zmiana umowy o pracę] | str. 318

Art. 41.        [Nieuwzględniane składniki wynagrodzenia] | str. 321

Art. 42.        [Wliczanie premii, nagród i innych składników wynagrodzenia] | str. 326

Art. 43.        [Przerwy w okresie zasiłkowym] | str. 328

Art. 44.        (uchylony). | str. 330

Art. 45.        [Minimalna podstawa wymiaru zasiłku chorobowego] | str. 331

Art. 46.        [Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia] | str. 332

Art. 47.        [Podstawa wymiaru innych świadczeń] | str. 334

Rozdział 9. Zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków przysługujących ubezpieczonym niebędącym pracownikami | str. 337

Art. 48.        [Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego] | str. 337

Art. 48a.      [Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego] | str. 341

Art. 49.        [Niezdolność do pracy przed upływem pełnego miesiąca] | str. 347

Art. 50.        [Zmniejszony przychód] | str. 352

Art. 51.        (uchylony). | str. 353

Art. 52.        [Odpowiednie stosowanie przepisów] | str. 353

Art. 52a.      [Służba zastępcza] | str. 354

Art. 52b.      [Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego dla małżonka Prezydenta RP] | str. 354

Rozdział 10. Dokumentowanie prawa do zasiłków i kontrola orzekania o czasowej niezdolności do pracy | str. 356

Art. 53.        [Dowody niezdolności do pracy] | str. 356

Art. 54.        [Wystawianie zaświadczeń lekarskich] | str. 361

Art. 54a.      [Upoważnienie do wystawiania zaświadczeń lekarskich; Rejestr Asystentów Medycznych] | str. 364

Art. 55.        [Treść i forma zaświadczenia lekarskiego; e-zwolnienie lekarskie] | str. 371

Art. 55a.      [Profil informacyjny dla wystawiających zaświadczenia lekarskie] | str. 378

Art. 55b.      [Rejestr zaświadczeń lekarskich] | str. 382

Art. 56.        [Rejestr osób uprawnionych do wystawiania zaświadczeń] | str. 384

Art. 57.        [Kody literowe niezdolności do pracy] | str. 387

Art. 58.        [Profil informacyjny płatnika składek] | str. 389

Art. 58a.      [Sprostowanie błędów w zaświadczeniach lekarskich. Unieważnianie zaświadczeń lekarskich] | str. 393

Art. 59.        [Kontrola w zakresie orzekania o niezdolności do pracy i wystawiania zaświadczeń lekarskich] | str. 400

Art. 59a.      [Delegacja ustawowa – dokumentowanie niezdolności do pracy, wystawianie i sprostowanie zaświadczeń lekarskich] | str. 413

Art. 60.        [Cofnięcie lub stwierdzenie wygaśnięcia upoważnienia do wystawiania zaświadczeń lekarskich] | str. 416

Art. 60a.      [Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i Udostępniania Zasobów Cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych] | str. 421

Rozdział 11. Postępowanie w sprawach ustalania prawa do zasiłków i zasady ich wypłaty | str. 423

Art. 61.        [Podmioty ustalające i wypłacające zasiłki] | str. 423

Art. 61a.      [Prawo ZUS do przetwarzania danych i informacji] | str. 429

Art. 61b.      [Wszczęcie postępowania w sprawie przyznania i wypłaty zasiłku] | str. 431

Art. 62.        [Dostarczenie zaświadczenia lekarskiego] | str. 436

Art. 63.        [Wniosek o ustalenie uprawnień do zasiłku] | str. 439

Art. 64.        [Terminy wypłaty zasiłków] | str. 442

Art. 65.        [Osoby uprawnione do otrzymania kwoty zasiłku] | str. 449

Art. 66.        [Wstrzymanie wypłaty i zwrot wypłaconych zasiłków] | str. 453

Art. 66a.      [Potrącenia ze świadczeń] | str. 465

Art. 67.        [Przedawnienie roszczeń o wypłatę świadczeń] | str. 467

Art. 68.        [Kontrola ubezpieczonych] | str. 471

Art. 69.        [Świadczenie rehabilitacyjne] | str. 475

Art. 70.        [Roszczenie regresowe] | str. 476

Rozdział 12. Zmiany w przepisach obowiązujących | str. 480

Art. 71–80. (pominięte). | str. 480

Rozdział 13. Przepisy przejściowe i końcowe | str. 481

Art. 81.        [Świadczenia przyznane na podstawie wcześniejszych przepisów] | str. 481

Art. 82.        [Okres ubezpieczenia chorobowego] | str. 482

Art. 83.        [Zaświadczenia lekarskie wystawione na podstawie wcześniejszych przepisów] | str. 484

Art. 84.        [Zasiłek chorobowy w przypadku wypadków przy pracy i chorób zawodowych] | str. 485

Art. 85.        [Przepis derogacyjny] | str. 487

Art. 86.        [Wejście w życie ustawy] | str. 489

Literatura | str. 491

Orzecznictwo | str. 501