Rachunkowość finansowa przedsiębiorstwa - od jego powstania do likwidacji. Wydanie 2 / Maria Hass-Symotiuk

Publikacja stanowi kompendium wiedzy o systemie informacyjnym rachunkowości finansowej przedsiębiorstw: od zaprojektowania tego systemu począwszy poprzez sprawne jego funkcjonowanie aż do likwidacji lub upadłości firmy.

Omówione w niej zagadnienia można podzielić na cztery części:
- aspekty prawne i organizacyjne rachunkowości;
- rachunkowość oraz zasoby majątkowe i kapitały przedsiębiorstw kontynuujących działalność;
- sprawozdawczość finansowa przedsiębiorstwa – sporządzanie i badanie;
- rachunkowość przedsiębiorstw niekontynuujących działalności.

Najnowsze wydanie zostało poszerzone o kwestie dotyczące zasad rozliczania podatku od towarów i usług w ramach Jednolitego Pliku Kontrolnego, Pracowniczych Planów Kapitałowych, archiwizacji dokumentacji księgowej oraz aktywów inwestycyjnych. Zawiera również zaktualizowane treści odnoszące się do zmian przepisów prawnych, w tym ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, a także przepisów podatkowych i ustawy Kodeks spółek handlowych.

  Książka jest przeznaczona dla menedżerów przedsiębiorstw, przedstawicieli rad nadzorczych, głównych księgowych, a także osób zajmujących się profesjonalnie prowadzeniem ksiąg rachunkowych i pracowników pionów finansowo-ekonomicznych. Zainteresuje również kontrolerów i audytorów wewnętrznych, sędziów sądów gospodarczych oraz likwidatorów i syndyków masy upadłości.

Wykaz skrótów 11

Wstęp 15

Wykaz kont syntetycznych 19

CZĘŚĆ A

ASPEKTY PRAWNE I ORGANIZACYJNE RACHUNKOWOŚCI

Rozdział 1
Rachunkowość jako element systemu informacyjnego przedsiębiorstwa 25
1.1. Istota, zakres i zadania rachunkowości 25
1.2. Zewnętrzne i wewnętrzne regulacje rachunkowości 31
1.3. Zasady prawidłowej rachunkowości 39
1.4. Struktura rachunkowości 41
1.5. Użytkownicy informacji finansowych 43

Rozdział 2
Projektowanie systemu rachunkowości w przedsiębiorstwie 47
2.1. Zasady projektowania systemu rachunkowości przedsiębiorstwa 47
2.2. Elementy polityki rachunkowości przedsiębiorstwa 52
2.3. Zasady budowy zakładowego planu kont 62
2.4. Weryfikacja zasad (polityki) rachunkowości przedsiębiorstwa 71
2.5. Odpowiedzialność za rachunkowość przedsiębiorstwa 79

Rozdział 3
Wybrane elementy organizacji systemu rachunkowości w przedsiębiorstwie 87
3.1. Etapy generowania informacji finansowych w systemie rachunkowości 87
3.2. Wycena zasobów majątkowych i źródeł ich finansowania 90
3.3. Dokumenty księgowe jako podstawa ewidencji operacji gospodarczych 96
3.4. Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych 101
3.5. Inwentaryzacja jako narzędzie weryfikacji zapisów księgowych 107

CZĘŚĆ B
RACHUNKOWOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW KONTYNUUJĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ.
ZASOBY MAJĄTKOWE I KAPITAŁY W PRZEDSIĘBIORSTWACH KONTYNUUJĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ

Rozdział 4
Rzeczowe i niematerialne aktywa trwałe przedsiębiorstwa 115
4.1. Istota i rodzaje środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych 115
4.2. Wycena środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych 122
4.3. Zasady amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych 125
4.4. Aktualizacja wartości i odpisy z tytułu utraty wartości środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych 132
4.5. Ewidencja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych 138
4.6. Środki trwałe w budowie i ich ewidencja 144
4.7. Leasing środków trwałych i wartości niematerialnych oraz prawnych i jego ewidencja 148

Rozdział 5
Aktywa inwestycyjne przedsiębiorstwa 157
5.1. Istota i rodzaje aktywów inwestycyjnych 157
5.2. Aktywa finansowe i niefinansowe i ich wycena 161
5.3. Ewidencja długoterminowych aktywów finansowych i niefinansowych 171
5.4. Struktura krótkoterminowych aktywów finansowych i zasady ich ewidencji 182

Rozdział 6
Aktywa pieniężne przedsiębiorstwa i kredyty bankowe 187
6.1. Istota, rodzaje i zasady gospodarowania aktywami pieniężnymi 187
6.2. Środki pieniężne w kasie 192
6.3. Środki pieniężne na rachunkach bankowych 196
6.4. Inne środki pieniężne 203
6.5. Kredyty bankowe, ich rodzaje i ewidencja 209

Rozdział 7
Rozrachunki i roszczenia w przedsiębiorstwie 215
7.1. Pojęcie i rodzaje rozrachunków 215
7.2. Zasady wyceny i dokumentacja rozrachunków (krajowych i zagranicznych) 220
7.3. Rozrachunki z kontrahentami 223
7.4. Rozrachunki publicznoprawne 239
7.5. Rozrachunki z pracownikami 255
7.6. Pozostałe rozrachunki 265
7.7. Odpisy aktualizujące należności 275
7.8. Należności dochodzone sądownie (roszczenia) 278

Rozdział 8
Aktywa obrotowe przedsiębiorstwa 281
8.1. Zasady gospodarowania zapasami 281
8.2. Klasyfikacja i metody wyceny materiałów i towarów 283
8.3. Rozliczenie zakupu materiałów i towarów 289
8.4. Ewidencja materiałów 293
8.5. Ewidencja towarów 299
8.6. Nadwyżki i niedobory materiałów i towarów 308

Rozdział 9
Ewidencja, rozliczanie i kalkulacja kosztów w przedsiębiorstwie 315
9.1. Pojęcie i klasyfikacja kosztów 315
9.2. Warianty ewidencji kosztów 320
9.3. Koszty według rodzajów – ich ewidencja i rozliczanie 322
9.4. Koszty w układzie funkcjonalno-kalkulacyjnym i ich rozliczanie 327
9.5. Rozliczenia kosztów w czasie 339
9.6. Istota i metody kalkulacji kosztów 345

Rozdział 10
Produkty gotowe i produkcja niezakończona w przedsiębiorstwie 359
10.1. Ogólna charakterystyka produktów gotowych 359
10.2. Zasady wyceny produktów gotowych 360
10.3. Ewidencja produktów gotowych 366
10.4. Braki i ich ewidencja 372

Rozdział 11
Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem w przedsiębiorstwie 375
11.1. Pojęcie i rodzaje przychodów 375
11.2. Ewidencja przychodów ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów 377
11.3. Ewidencja kosztów związanych z uzyskaniem przychodów ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów 389
11.4. Pozostałe przychody i koszty operacyjne 394
11.5. Przychody i koszty finansowe 401
11.6. Obroty wewnętrzne i ich koszt własny 406

Rozdział 12
Kapitały i fundusze przedsiębiorstwa 409
12.1. Istota i rodzaje kapitałów (funduszy) 409
12.2. Kapitały (fundusze) podstawowe w różnych jednostkach gospodarczych 415
12.3. Kapitały (fundusze) zapasowe i rezerwowe w różnych jednostkach gospodarczych 427
12.4. Rozliczenia międzyokresowe przychodów 436
12.5. Fundusze specjalne 440
12.6. Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego 450
12.7. Wynik finansowy netto i jego rozliczanie 454

Rozdział 13
Rezerwy na zobowiązania w przedsiębiorstwie 457
13.1. Ogólna charakterystyka rezerw 457
13.2. Rezerwy na przyszłe zobowiązania i straty w księgach rachunkowych 463
13.3. Rezerwy na wydatki przyszłych okresów – rozliczenia międzyokresowe bierne 470
13.4. Rezerwy i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 476
13.5. Ujawnienia informacji o rezerwach w sprawozdaniu finansowym 482

CZĘŚĆ C
SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA PRZEDSIĘBIORSTWA – SPORZĄDZANIE I BADANIE, UDOSTĘPNIANIE ORAZ ARCHIWIZACJA I OCHRONA ZBIORÓW DOKUMENTACJI KSIĘGOWEJ

Rozdział 14
Zakres i procedury sporządzania sprawozdania finansowego w przedsiębiorstwie 491
14.1. Istota, cechy i zakres sprawozdania finansowego 491
14.2. Zasady sporządzania sprawozdania finansowego 493
14.3. Struktura informacyjna bilansu 500
14.4. Rachunek zysków i strat 504
14.5. Informacja dodatkowa 507
14.6. Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym 514
14.7. Rachunek przepływów pieniężnych 516
14.8. Sprawozdanie z działalności w roku obrotowym 520
14.9. Sprawozdanie z płatności na rzecz administracji publicznej 524
14.10. Konsolidacja sprawozdań finansowych 525

Rozdział 15
Badanie, składanie do właściwego rejestru sądowego, udostępnianie i ogłaszanie sprawozdań finansowych 535
15.1. Cel i zasady badania sprawozdania finansowego 535
15.2. Sprawozdanie z badania sprawozdania finansowego 545
15.3. Zatwierdzanie, udostępnianie oraz ogłaszanie sprawozdania finansowego 548

Rozdział 16
Przechowywanie i ochrona zbiorów dokumentacji księgowej przedsiębiorstwa 555
16.1. Regulacje prawne dotyczące przechowywania i ochrony zbiorów dokumentacji księgowej 555
16.2. Miejsca i czasokres przechowywania zbiorów dokumentacji księgowej 558
16.3. Przechowywanie i ochrona zbiorów danych rachunkowości likwidowanych jednostek 565
16.4. Sposoby przechowywania zbiorów dokumentacji księgowej 568
16.5. Brakowanie zbiorów dokumentacji księgowej 574

CZĘŚĆ D
RACHUNKOWOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW NIEKONTYNUUJĄCYCH DZIAŁALNOŚCI

Rozdział 17
Rachunkowość łączących się i przejmowanych przedsiębiorstw 579
17.1. Istota fuzji i przejęć 579
17.2. Zasady i metody łączenia się spółek 583
17.3. Rozliczenie łączenia spółek metodą nabycia 589
17.4. Rozliczenie łączenia spółek metodą łączenia udziałów 594
17.5. Skutki przejęcia jednostki w rachunkowości 599
17.6. Ujawnianie informacji o połączeniu w sprawozdaniach finansowych 611

Rozdział 18
Rachunkowość przedsiębiorstw w upadłości i likwidacji 613
18.1. Regulacje prawne dotyczące upadłości i likwidacji przedsiębiorstwa 613
18.2. Zakres prac związanych z upadłością i likwidacją przedsiębiorstwa 617
18.3. Otwieranie i zamykanie ksiąg rachunkowych 625
18.4. Inwentaryzacja aktywów i pasywów likwidowanego przedsiębiorstwa 628
18.5. Wycena aktywów i pasywów likwidowanego przedsiębiorstwa 632
18.6. Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa w likwidacji 646

Literatura 657

Wykaz aktów prawnych 663

Wykaz tabel 667

Wykaz rysunków 673

Wykaz schematów 675

O Autorach 679