Pojęcie umyślności w prawie karnym w perspektywie historii idei. Starożytne odpowiedzi na współczesne pytania / Michał Zacharski

Autor postawił sobie dwa zadania, a mianowicie uznał, że warto ukazać kierunek i sposób rozwoju pojęć prawa karnego na drodze od obiektywnej do subiektywnej odpowiedzialności, przedstawiając jednocześnie najstarsze źródła ukształtowania dzisiejszej idei odpowiedzialności karnej opartej na pojęciu umyślności. Kolejnym, niewątpliwie ambitnym oraz – w moim przekonaniu – szczególnie wartościowym zamierzeniem było natomiast nałożenie na kanwę ustaleń historyczno-ideowych rozważań będących próbą odpowiedzi na dwa – określone w recenzowanej rozprawie jako główne – pytania badawcze, które ujęto następująco: jak kształtowana jest i gdzie przebiega granica między umyślnością a nieumyślnością oraz – już w odniesieniu do praktyki wymiaru sprawiedliwości – jak ukształtowany jest sposób ustalania elementów strony podmiotowej czynu zabronionego w postępowaniu sądowym i jaki jest rodowód tego sposobu.

„[...] badania historyczne, zwłaszcza zaś te, które dotyczą starożytności, mogą okazać się bardzo pouczające, gdy próbujemy z dzisiejszej perspektywy spojrzeć na wypracowane i stale doskonalone podstawy odpowiedzialności karnej. Przypatrując się z pewnego dystansu zawartości recenzowanej rozprawy, można więc stwierdzić, że obejmuje ona istotne – także dla praktyki wymiaru sprawiedliwości – zagadnienie dotyczące strony podmiotowej czynu zabronionego, w szczególności zaś rozwijających się od wieków podstaw oraz metod ustalania jego umyślnego popełnienia.

Z recenzji prof. dr. hab. Jacka Giezka