Julia Stanek doktor nauk prawnych, lekarz medycyny, ukończyła studia na Wydziale Lekarskim Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Książka przedstawia wieloaspektową analizę problemu patentów udzielanych na sekwencje nukleotydów pochodzące z genomu ludzkiego. Zagadnienia poruszane w monogra? i są obecnie przedmiotem dyskusji nie tylko w środowisku naukowym, lecz także w mediach (np. sprawa związana z testami wykrywającymi mutacje w genach BRCA1/2).
Z opracowania czytelnik dowie się m.in.:
czym w istocie jest patent udzielany na gen,
jak należy interpretować przepisy prawa patentowego w stosunku do wynalazków biotechnologicznych (w szczególności genów),
w jaki sposób można zastosować model open source w dziedzinie biotechnologii,
jakie są stanowiska w debacie wokół patentowania wynalazków biotechnologicznych.
Publikacja przeznaczona jest dla naukowców zajmujących się prawem własności intelektualnej, ? lozo? ą i teorią prawa oraz dla studentów uczestniczących w wykładach z bioetyki, prawa patentowego, prawa medycznego, ?lozo? i i teorii prawa. Zainteresuje również rzeczników patentowych, legislatorów oraz przedsiębiorców branży biotechnologicznej.
Wykaz skrótów 9
Podziękowania 11
Wprowadzenie 13
1. Wstęp 13 2. Patent na gen 15 3. Rys historyczny 26 3.1. Uwagi wprowadzające 26 3.2. System międzynarodowy 26 3.3. System europejski 30 3.4. System Stanów Zjednoczonych 33
Rozdział I Argumenty za patentowaniem genów 39
1. Wprowadzenie 39 2. Argument praktyki 44 2.1. Uwagi wprowadzające 44 2.2. Sekwencja nukleotydów jako wynalazek 45 2.3. Przesłanki zdolności patentowej 50 2.3.1. Nowość 51 2.3.2. Poziom wynalazczy 55 2.3.3. Przemysłowe stosowanie 60 2.4. Krytyka 62 3. Argument ekonomiczny 72 3.1. Uwagi wprowadzające 72 3.2. Teoria motywacji 73 3.3. Teoria upowszechniania 82 3.4. Krytyka 85 4. Argument prawa do produktu pracy 107 4.1. Uwagi wprowadzające 107 4.2. Teoria własności J. Locke'a 107 4.3. Krytyka 116 5. Argument praw twórcy 123 5.1. Uwagi wprowadzające 123 5.2. Koncepcja własności I. Kanta 124 5.3. Krytyka 129 6. Argument sprawiedliwości 140 6.1. Uwagi wprowadzające 140 6.2. Teoria sprawiedliwości J. Rawlsa 140 6.3. Krytyka 147 7. Uwagi końcowe 153
Rozdział II Argumenty przeciw patentowaniu genów 156
1. Wprowadzenie 156 2. Argumenty związane z patentowaniem informacji 158 2.1. Argument monopolu 158 2.2. Argument dostępu do informacji 165 2.3. Argument społecznego charakteru informacji 171 2.4. Argument sprawiedliwości 174 3. Argumenty wynikające z wyjątkowości DNA 178 3.1. Uwagi wprowadzające 178 3.2. Argument informacji genetycznej 180 3.3. Argument wspólnego dziedzictwa ludzkości 183 3.4. Argument autonomii 187 4. Uwagi końcowe 189
Rozdział III Zarys wybranych rozwiązań 191
1. Wprowadzenie 191 2. Sekwencja nukleotydów jako odkrycie 195 2.1. Uwagi wprowadzające 195 2.2. Koncepcja wynalazku 196 2.2.1. Tradycyjna koncepcja wynalazku 200 2.2.2. Współczesna koncepcja wynalazku 202 2.2.3. Porównanie koncepcji wynalazku 205 2.3. Koncepcja odkrycia 207 2.4. Koncepcje wynalazku i odkrycia w świetle nici DNA 212 3. Model open source 220 3.1. Wprowadzenie 220 3.2. Idea open source 222 3.3. Analiza modelu open source 227 3.3.1. Społeczność 228 3.3.2. Produkt 231 3.3.3. Rentowność modelu 232 3.3.4. Regulacje prawne 235 3.3.5. Ryzyko i korzyści dla inicjatora 237 3.4. Ograniczenia oraz warunki zastosowania modelu open source 240 3.5. Model open source w działaniu 247 4. Uwagi końcowe 250
Uwagi podsumowujące 251
Dodatek 257
Bibliografia 265