W monografii omówiono aktualny zakres oraz optymalny kształt uprawnień sądu odwoławczego do wydania orzeczenia reformatoryjnego w polskim procesie karnym. Kompleksowo przedstawiono przesłanki do zmiany zaskarżonego orzeczenia w instancji odwoławczej z uwzględnieniem nowych reguł postępowania dowodowego.
Publikacja uwzględnia wszystkie istotne zmiany w zakresie postępowania odwoławczego wprowadzone ustawami nowelizacyjnymi z lat 2013 2016.
Opracowanie zawiera również obszerne rozważania dotyczące relacji między możliwością zmiany zaskarżonego orzeczenia w instancji odwoławczej a zasadami procesu karnego.
Monografia jest przeznaczona przede wszystkim dla prawników praktyków sędziów, adwokatów, radców prawnych, prokuratorów. Będzie też przydatna dla pracowników naukowo-dydaktycznych zajmujących się postępowaniem karnym.
Wykaz skrótów 9
Wstęp 13
Rozdział I Modelowe uwarunkowania kontroli odwoławczej w procesie karnym 21 1. Zagadnienie modelu postępowania odwoławczego 21 2. Kształtowanie się polskiego systemu odwoławczego 29 2.1. Przedwojenny system apelacyjno-kasacyjny (lata 1928-1949) 29 2.2. System rewizyjny (lata 1949-1989) 33 2.3. Zwiększenie rewizyjności postępowania oraz powrót kasacji (lata 1989-2013) 38 2.4. Nowy kierunek legislacyjny - ku modelowi apelacyjnemu (po roku 2013) 39 3. Struktura systemów kontroli orzeczeń (sensu largo) funkcjonujących w innych państwach 42 4. Modele postępowania odwoławczego w ujęciu prawnoporównawczym 49 4.1. Modele apelacyjne 49 4.2. Modele rewizyjne 56 4.3. Modele kasacyjne 61 5. Zarys modelu postępowania odwoławczego w procedurze cywilnej 63 5.1. Uwagi wstępne 63 5.2. Apelacja w postępowaniu cywilnym 65
Rozdział II Dopuszczalne granice kształtowania uprawnień reformatoryjnych sądu odwoławczego w świetle wybranych zasad procesu karnego 73 1. Odwołanie do zasad procesu karnego jako metoda analizy 73 2. Zasada dwuinstancyjności postępowania sądowego 77 2.1. Pojęcie oraz źródła zasady dwuinstancyjności postępowania sądowego 77 2.2. Prawo do zaskarżania orzeczeń oraz dwuinstancyjność postępowania sądowego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego 80 2.3. Prawo do odwołania się od wyroku skazującego w świetle orzecznictwa ETPC 85 2.4. Dwuinstancyjność postępowania w orzecznictwie Sądu Najwyższego 89 2.5. Prawo do dwóch instancji w poglądach polskiej doktryny procesu karnego 92 2.6. Zakres oddziaływania zasady dwuinstancyjności postępowania sądowego na model postępowania odwoławczego 95 3. Zasada prawdy materialnej 101 3.1. Znaczenie zasady prawdy materialnej dla realizacji celów procesu 101 3.2. Charakter relacji pomiędzy zasadą prawdy materialnej a orzeczeniem sądu odwoławczego 104 4. Zasada prawa do obrony 114 4.1. Istota prawa do obrony 114 4.2. Relacja między prawem do obrony a prawem do zaskarżenia orzeczenia 117 4.3. Zmiana orzeczenia na niekorzyść oskarżonego w perspektywie prawa oskarżonego do obrony w każdym stadium postępowania 118 5. Zasada bezpośredniości 129 6. Zasada swobodnej oceny dowodów 136 7. Zasada szybkości i koncentracji procesu 140 7.1. Racje przemawiające za szybkim przeprowadzeniem procesu 140 7.2. Orzeczenia kasatoryjne jako jedna z przyczyn przewlekłości procesu 143 7.3. Optymalizacja zakresu orzekania w postępowaniu odwoławczym jako czynnik przeciwdziałający przewlekłości procesu 149 8. Zasada kontradyktoryjności 150 8.1. Uwagi o genezie oraz istocie zasady kontradyktoryjności 150 8.2. Inkwizycyjna rola sądu w obecnym modelu postępowania odwoławczego 154
Rozdział III Warunki orzekania reformatoryjnego w instancji odwoławczej 160 1. Relacja pomiędzy zgromadzonym w postępowaniu pierwszoinstancyjnym materiałem dowodowym a możliwością wydania orzeczenia reformatoryjnego 161 1.1. Model wyjaśniania faktów sprawy a orzeczenie reformatoryjne sądu ad quem 164 1.2. Dopuszczalność prowadzenia postępowania dowodowego przez sąd odwoławczy 173 2. Uzyskanie zgody stron na zmianę wyroku wydanego w trybie konsensualnym 191 3. Rodzaj uchybienia, jakim dotknięte jest zaskarżone orzeczenie 200 3.1. Uwagi wstępne 200 3.2. Względne przyczyny odwoławcze 202 3.3. Bezwzględne przyczyny odwoławcze (art. 439 k.p.k.) 218 4. Granice rozpoznania sprawy w instancji odwoławczej 230 4.1. Nowa formuła granic środka odwoławczego 230 4.2. Orzekanie w granicach zaskarżenia i podniesionych zarzutów 236 4.3. Możliwości orzekania reformatoryjnego wbrew kierunkowi środka odwoławczego 245 4.4. Możliwość zmiany prawomocnych podmiotowych części orzeczenia (art. 435 k.p.k.) 250 4.5. Zmiana orzeczenia na korzyść oskarżonego w sytuacji tzw. rażącej niesprawiedliwości orzeczenia (art. 440 k.p.k.) 256 4.6. Poprawienie błędnej kwalifikacji prawnej niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów (art. 455 k.p.k.) 263 5. Zakazy ne peius 266 5.1. Zakaz skazania oskarżonego uniewinnionego w pierwszej instancji lub co do którego umorzono lub warunkowo umorzono postępowanie (art. 454 § 1 k.p.k.) 268 5.2. Istniejąca do dnia 1 lipca 2015 r. niedopuszczalność zmiany ustaleń faktycznych w przypadku orzekania surowszej kary pozbawienia wolności (art. 454 § 2 k.p.k.) 279 5.3. Zaostrzenie kary przez wymierzenie kary dożywotniego pozbawienia wolności (art. 454 § 3 k.p.k.) 288 5.4. Nowy kształt zakazów ne peius w świetle zmian w kodeksie postępowania karnego, które weszły w życie 1 lipca 2015 r. 290 6. Skarga na wyrok sądu odwoławczego 296
Rozdział IV Orzekanie reformatoryjne w postępowaniu zażaleniowym 299 1. Granice korektur dokonywanych przez instancję zażaleniową 299 2. Warunki wydawania orzeczeń reformatoryjnych przez organ zażaleniowy 309 2.1. Dopuszczalność przeprowadzania dowodów przez instancję zażaleniową jako wyznacznik sposobu rozstrzygnięcia 309 2.2. Uchylenie zaskarżonego postanowienia lub zarządzenia jako specyficzny rodzaj orzeczenia reformatoryjnego 314 2.3. Ograniczenie możliwości reformacyjnych ze względu na cechy szczególne niektórych postępowań incydentalnych 317
Wnioski 329
Wykaz orzeczeń 339
Bibliografia 349
Zaloguj się
0,00zł
Dodano do koszyka