W realiach gospodarki wolnorynkowej rola pełniona przez opakowania nie sprowadza się już wyłącznie do zabezpieczania towarów; obecnie jest to jeden z istotniejszych elementów działań promocyjnych, a proces ich kreacji jest czasochłonny i kosztowny. Dlatego konkurenci rynkowi często ulegają pokusie skorzystania z poczynionych przez rywali nakładów i dopuszczają się naśladownictwa opakowań. Praktyki te dotykają nie tylko przedsiębiorców, ale także konsumentów.W prezentowanej monografii autorka podjęła się analizy skomplikowanego z prawnego punku widzenia zjawiska naśladownictwa opakowań produktów znanych marek w świetle prawa własności intelektualnej, rozważając szczegółowo także wiele istotnych problemów o charakterze uniwersalnym.W pracy wykorzystano dorobek doktryny i judykatury polskiej oraz zagranicznej; w szerokim zakresie uwzględniono także ustawodawstwo UE oraz orzecznictwo ETS.
Wykaz skrótów 9
Wprowadzenie 13
Rozdział I Ekonomiczne i psychologiczne aspekty naśladownictwa opakowań produktów znanych marek 23
1. Marka 23 1.1. Definicja marki 24 1.2. Wpływ marki na wybór towaru przez konsumenta 26 1.3. Funkcjonalne i symboliczne (wirtualne) składniki marki 29 1.4. Marki detalistów 32 1.5. Korzyści dla producenta wynikające z posiadania silnej marki 38 1.6. Podsumowanie 41 2. Opakowanie 43 2.1. Definicja opakowania 43 2.2. Funkcje opakowania 44 2.2.1. Funkcja ochronna i funkcja fizycznej organizacji pracy 44 2.2.2. Funkcja informacyjno-edukacyjno-ekologiczna 46 2.2.3. Funkcja promocyjna i funkcja sprzedażowa 47 2.2.3.1. Opakowanie jako "niemy sprzedawca" 48 2.2.3.2. Opakowanie a wizerunek produktu i marki 49 2.2.3.3. Opakowanie a reklama 52 2.2.3.4. Opakowanie a promocja 55 2.3. Pojęcie produktu zintegrowanego 56 2.4. Podsumowanie 57 3. Faktyczne następstwa naśladownictwa opakowań 59
Rozdział II Zwalczanie naśladownictwa opakowań jako przejawu nieuczciwej konkurencji w wybranych państwach 65
1. Wprowadzenie 65 2. Francja 66 3. Niemcy 73 4. Wielka Brytania 79 5. Stany Zjednoczone Ameryki 90 5.1. Uwagi wstępne 90 5.2. Funkcjonalność i "estetyczna funkcjonalność" oznaczenia 91 5.3. Zdolność odróżniająca oznaczenia 93 6. Podsumowanie 95
Rozdział III Naśladownictwo opakowań a model przeciętnego konsumenta 97
1. Wprowadzenie 97 2. Konsument w prawie polskim i prawie Unii Europejskiej 101 3. Model przeciętnego konsumenta w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości oraz sądów polskich 103 4. Przeciętny konsument w świetle dyrektywy 2005/29/WE oraz ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym 117 5. Przeciętny konsument w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym a ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji i prawo własności przemysłowej 121 6. Podsumowanie 135 Rozdział IV Opakowanie jako przedmiot praw wyłącznych 137
1. Wprowadzenie 137 2. Wzory przemysłowe i niezarejestrowane wspólnotowe wzory przemysłowe 138 2.1. Wprowadzenie 138 2.2. Przedmiot ochrony 141 2.3. Przesłanki zdolności rejestracyjnej wzoru. przemysłowego 142 2.4. Naruszenie prawa z rejestracji wzoru przemysłowego 149 2.5. Niezarejestrowane wspólnotowe wzory przemysłowe 152 3. Znaki towarowe 154 3.1. Wprowadzenie 154 3.2. Funkcje znaków towarowych 157 3.3. Zdolność odróżniania 159 3.4. Zdolność odróżniająca opakowania jako znaku towarowego 163 3.5. Bezwzględne przeszkody w rejestracji opakowania jako znaku towarowego 173 3.5.1. Konsekwencje zaistnienia przeszkód w rejestracji. z art. 131 ust. 2 pkt 6 p.w.p. 177 3.5.2. Oznaczenie stanowiące formę uwarunkowaną wyłącznie naturą towaru 178 3.5.3. Oznaczenie stanowiące formę niezbędną do uzyskania efektu technicznego 180 3.5.4. Oznaczenie stanowiące formę znacznie zwiększającą wartość towaru 182 3.6. Opakowanie jako znak towarowy powszechnie znany i renomowany znak towarowy 195 3.7. Naruszenie prawa ochronnego na znak towarowy i prawa do znaku towarowego powszechnie znanego 201 3.7.1. Naruszenie funkcji oznaczenia pochodzenia 203 3.7.2. Naruszenie funkcji gwarancyjnej i reklamowej znaku towarowego 217 4. Ochrona prawnoautorska 232 4.1. Projekt graficzny opakowania jako utwór w rozumieniu prawa autorskiego 232 4.2. Prawo autorskie a ochrona idei 242 4.3. Naruszenie praw autorskich 245 5. Podsumowanie 249
Rozdział V Naśladownictwo opakowań produktów znanych marek w świetle przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji 254 1. Relacja ochrony przyznanej na podstawie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji do praw wyłącznych własności intelektualnej 254 2. Czyn nieuczciwej konkurencji 271 3. Artykuł 13 u.z.n.k. 278 4. Artykuł 10 u.z.n.k. 287 5. Klauzula generalna z art. 3 u.z.n.k. 296 6. Podsumowanie 312
Rozdział VI Naśladownictwo opakowań produktów znanych marek a ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym 315
Zakończenie 331
Bibliografia 339
Orzecznictwo 357