Mobbing, dyskryminacja, molestowanie. Przeciwdziałanie w praktyce / Jarosław Marciniak

Książka przybliża sposoby przeciwdziałania mobbingowi oraz zjawiskom dyskryminacji i molestowania w realiach przedsiębiorstw i innych organizacji. Powyższe zagadnienia omówiono w kontekście interesującym pracodawców; przedstawiono również szczegółowe rozwiązania - przede wszystkim proceduralne, organizacyjne i kadrowe.

Istotna część opracowania dotyczy, przyjętej w naszych realiach, praktyki przeciwdziałania mobbingowi i zjawisku dyskryminacji.

Wykaz skrótów 9
Wprowadzenie 13
Rozdział 1 Przejawy mobbingu w zakładzie pracy 19
1.1. Definicje mobbingu a praktyka 19
1.2. Zjawisko mobbingu - próba uchwycenia kluczowych elementów 25
1.3. Tendencje w postrzeganiu zjawiska mobbingu 31
1.4. Tendencje w prawie pracy 33
1.5. Mobbing a stalking 37
Rozdział 2 Mobbing a dyskryminacja 41
2.1. Charakterystyka pojęcia dyskryminacji 41
2.2. Walka z dyskryminacją w UE 43
2.3. Przepisy dotyczące dyskryminacji - podstawowymi zasadami prawa pracy 47
2.4. Zmiany przepisów - konkretyzacja i uszczegółowienie 49
2.5. Ciężar dowodu w sprawach o dyskryminację 52
2.6. Prawo a praktyka 54
2.6.1. Dyskryminacja w wynagradzaniu 60
2.6.2. Dyskryminacja w dostępie do szkoleń 67
Rozdział 3 Dyskryminacja a molestowanie 69
3.1. Definicja molestowania 69
3.2. Czym jest, a czym nie jest molestowanie seksualne? 71
3.3. Czy wszystko może być molestowaniem? 73
3.4. Co to oznacza dla ofiary? 76
3.5. Dynamika i formy molestowania 77
3.6. Cechy molestowania seksualnego i specyficzne zachowania sprawcy 78
3.7. Podejście pracodawców 79
3.8. Rady dla molestowanego pracownika 80
Rozdział 4 Jak może dojść do mobbingu i innych patologii? 83
4.1. Konflikty podłożem problemów interpersonalnych i patologii w firmie 83
4.2. Ewolucja od konfliktu do mobbingu 86
4.3. Etapy narastania zjawisk 87
4.4. Kiedy na pewno mamy do czynienia z mobbingiem, a kiedy z dyskryminacją? 93
Rozdział 5 Czynniki sprzyjające powstawaniu niepożądanych zjawisk 96
5.1. Organizacja i struktura 96
5.2. Zarządzanie firmą 98
5.3. Pracownicy i zespoły - kto może być mobberem? 100
5.4. Czynniki zewnętrzne 104
Rozdział 6 Konsekwencje mobbingu, dyskryminacji, molestowania dla zakładu pracy 105
6.1. Konsekwencje prawne 105
6.2. Praktyka sądowa - tendencje w orzecznictwie i przykłady orzeczeń 112
6.3. Konsekwencje zarządcze 125
6.4. Konsekwencje społeczne 127
6.5. Konsekwencje indywidualne 127
Rozdział 7 Prawdopodobieństwo zagrożenia mobbingiem, dyskryminacją i molestowaniem 130
7.1. Rzeczywista skala zjawiska w Polsce 130
7.2. Skala zjawiska w Europie i w innych krajach 135
7.3. Na co powinni zwracać uwagę pracodawcy? 141
Rozdział 8 Istota przeciwdziałania patologiom 142
8.1. Konieczność przełożenia prawnych zapisów na praktykę zarządzania - 10 lat polityki antymobbingowej w Polsce 142
8.2. Wytyczne Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy dotyczące działań antymobbingowych 147
8.3. Zakres działań wynikający z obowiązku pracodawcy 149
8.4. Czy w ogóle można przeciwdziałać mobbingowi? 151
Rozdział 9 Przeciwdziałanie w praktyce 153
9.1. Punkt wyjścia - deklaracja woli pracodawcy 153
9.2. Działania diagnostyczne 155
9.3. Działania informacyjne oraz uświadamiające 169
9.3.1. Przykład informacji podstawowej 170
9.3.2. Przykład zawartości biuletynu dotyczącego zjawiska mobbingu przeznaczonego dla pracowników 172
9.3.3. Przykładowy program szkolenia dotyczącego przeciwdziałania mobbingowi 173
9.4. Rozwiązania systemowe - procedury i polityki antymobbingowe 177
9.4.1. Treść procedury i jej szczegółowość 182
9.4.2. Przygotowanie tekstu i zakres konsultacji 183
9.4.3. Jak wdrożyć procedurę antymobbingową (antydyskryminacyjną) 185
9.4.4. Stosowanie sankcji wobec sprawców - czy i w jakim zakresie? 193
9.5. Inne rozwiązania systemowe 197
9.6. Szczegółowe rekomendacje dotyczące obszaru rekrutacji 210
9.7. Inne działania - rozwiązania indywidualne 223
9.8. Pomoc psychologiczna ofiarom mobbingu 226
Rozdział 10 Przykłady dokumentów wewnątrzorganizacyjnych 229
10.1. Przykład regulacji wewnętrznej (1) 229
10.2. Przykład regulacji wewnętrznej (2) 241
10.3. Przykład regulacji wewnętrznej (3) 243
10.4. Przykład regulacji wewnętrznej (4) 247
10.5. Regulacja dotycząca molestowania seksualnego 258
Zakończenie 263
Literatura 269