Podręcznik w sposób usystematyzowany przedstawia najważniejsze
zagadnienia prawa karnego wykonawczego w tym m.in. zagadnienia
dotyczące postępowania wykonawczego oraz wpływ zobowiązań
międzynarodowych na kształt krajowych rozwiązań w zakresie prawa
karnego wykonawczego ze szczególnym podkreśleniem zasady
humanitaryzmu.
W opracowaniu
zaprezentowano m.in.:
• uczestników postępowania wykonawczego wraz z omówieniem ich
pozycji w tym postępowaniu,
• wyczerpujące informacje dotyczące wykonania
poszczególnych kar, środków karnych, środków zabezpieczających
oraz tymczasowego aresztowania,
• praktyczne aspekty wykonywania orzeczonych przez sąd kar i
środków, z objaśnieniem sytuacji wątpliwych oraz uwzględnieniem
orzecznictwa Sądu Najwyższego, sądów powszechnych oraz
Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Autorami opracowania są pracownicy Zakładu Postępowania
Karnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama
Mickiewicza w Poznaniu – mający bogate doświadczenie
praktyczne, jako sędziowie i adwokaci.
Książka jest
przeznaczona dla studentów prawa i administracji. Będzie również
cennym źródłem wiedzy dla adwokatów, radców prawnych, sędziów
oraz prokuratorów
Wykaz skrótów 9
Wprowadzenie 11
Rozdział 1. Prawo karne wykonawcze. Wiadomości wstępne 13
1.1. Pojęcie prawa karnego wykonawczego 14
1.2. Prawo karne wykonawcze a prawo karne materialne 19
1.3. Prawo karne wykonawcze a prawo karne procesowe 20
1.4. Źródła prawa karnego wykonawczego w Polsce 22
Rozdział 2. Uniwersalne i europejskie standardy ochrony praw
człowieka w obrębie prawa karnego wykonawczego 31
2.1. Uwagi ogólne 32
2.2. Uniwersalne standardy ochrony praw człowieka w obrębie
prawa karnego wykonawczego 34
2.3. Europejskie standardy ochrony praw człowieka w obrębie
prawa karnego wykonawczego 37
2.4. Międzynarodowe mechanizmy kontroli ochrony praw człowieka
wobec osób pozbawionych wolności 38
2.5. Funkcjonowanie zasady humanizmu oraz humanitaryzmu
wobec osób pozbawionych wolności prawomocnym orzeczeniem sądu
42
2.6. Zasada humanitaryzmu a kwestia detencji postpenalnej
w świetle postanowień ustawy o postępowaniu wobec osób
z zaburzeniami psychicznymi stwarzającymi zagrożenie życia,
zdrowia lub wolności seksualnej innych osób 56
Rozdział 3. Charakterystyka postępowania wykonawczego 61
3.1. Pojęcie postępowania karnego wykonawczego 61
3.2. Zasady prawa karnego wykonawczego i zasady procesu
karnego w postępowaniu karnym wykonawczym 66
3.3. Klasyfikacja i stabilność decyzji procesowych
w postępowaniu karnym wykonawczym 73
3.4. Procesowe aspekty wykonywania kary i innych środków
penalnych w stadium wykonawczym 77
Rozdział 4. Uczestnicy postępowania karnego wykonawczego i ich
procesowa pozycja 81
4.1. Skazany jako strona postępowania karnego wykonawczego 81
4.1.1. Pojęcie skazanego 81
4.1.2. Procesowe prawa i obowiązki skazanego 82
4.1.3. Udział obrońcy w postępowaniu karnym wykonawczym
84
4.2. Organy postępowania wykonawczego i ich kompetencje
86
4.2.1. Organy sądowe 86
4.2.2. Organy funkcyjnie związane z sądem 87
4.3. Prokurator w postępowaniu wykonawczym 90
4.4. Rzecznik Praw Obywatelskich 93
4.5. Organy nadzoru penitencjarnego 94
Rozdział 5. Wykonywanie kary grzywny 97
5.1. Kara grzywny – informacje ogólne 97
5.2. Dobrowolne wykonanie kary grzywny 99
5.3. Zastępcze formy wykonania grzywny 100
5.3.1. Rodzaje zastępczego wykonania grzywny 100
5.3.2. Orzekanie w przedmiocie wykonania grzywny 100
5.3.3. Egzekucja grzywny 101
5.3.4. Forma zastępcza – praca społecznie użyteczna 102
5.3.5. Zastępcza kara pozbawienia wolności 103
5.3.6. Wstrzymanie wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności
105
5.4. Częściowe wykonanie kary grzywny 106
5.5. Rozłożenie grzywny na raty 107
5.6. Umorzenie kary grzywny 107
Rozdział 6. Wykonywanie kary ograniczenia wolności 109
6.1. Kara ograniczenia wolności – informacje ogólne 109
6.2. Cele wykonywania kary ograniczenia wolności 111
6.3. Miejsce i formy wykonywania kary
ograniczenia wolności 112
6.3.1. Miejsce wykonywania kary ograniczenia wolności 112
6.3.2. Obowiązek świadczenia nieodpłatnej kontrolowanej pracy na
cele społeczne 113
6.3.3. Potrącenie części wynagrodzenia uzyskiwanego przez
skazanego 117
6.4. Zmiany w toku wykonywania kary
ograniczenia wolności 119
6.5. Odroczenie i przerwa wykonania kary ograniczenia
wolności 121
6.6. Kara zastępcza pozbawienia wolności 124
6.7. Uznanie kary ograniczenia wolności za wykonaną 125
Rozdział 7. Wykonywanie kary pozbawieniabwolności 127
7.1. Wykonywanie kary pozbawienia wolności – informacje
ogólne 127
7.2. Zakłady karne – typy, rodzaje, organizacja 130
7.3. Zmiana przez skazanego zakładu karnego i systemu
terapeutycznego 138
7.4. Wykonywanie kary i jej indywidualizacja 140
7.4.1. Skazani szczególnej kategorii 142
7.5. Prawa i obowiązki skazanego 148
7.5.1. Prawa skazanego 148
7.5.2. Obowiązki skazanego 154
7.6. Zatrudnianie skazanych 156
7.7. Edukacja skazanych w trakcie wykonywania kary
160
7.8. System nagród i kar dyscyplinarnych 162
7.9. Odroczenie i przerwa wykonania kary pozbawienia
wolności 167
7.10. Warunkowe przedterminowe zwolnienie 170
7.11. Zwalnianie skazanych z zakładów karnych i warunki
udzielania im pomocy 176
Rozdział 8. Wykonanie kary pozbawienia wolności poza zakładem
karnym w systemie dozoru elektronicznego 181
8.1. Wykonanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru
elektronicznego – informacje ogólne 181
8.2. Techniczne aspekty wykonywania kary pozbawienia wolności
w systemie dozoru elektronicznego 183
8.3. Czynności podmiotów wykonujących dozór elektroniczny
186
8.3.1. Szczegółowe warunki wykonywania kar, środków karnych
i środków zabezpieczających w systemie
dozoru elektronicznego 186
8.3.2. Udział sądu i sądowego kuratora zawodowego
w wykonywaniu kary w systemie dozoru
elektronicznego 188
8.3.3. Czynności podmiotu prowadzącego centralę monitorowania
i podmiotu dozorującego 190
8.4. Rozpoczęcie dozoru elektronicznego 193
8.5. Warunki i tryb orzekania o udzieleniu skazanemu
zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie
dozoru elektronicznego 194
8.6. Warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia kary
pozbawienia wolności a system dozoru elektronicznego
199
8.7. Obowiązki i prawa skazanego związane z dozorem
elektronicznym 200
8.8. Przerwa w odbywaniu kary pozbawienia wolności
wykonywanej w systemie dozoru elektronicznego 203
Rozdział 9. Wykonywanie tymczasowego aresztowania 209
9.1. Tymczasowe aresztowanie – informacje ogólne 209
9.2. Przyjęcie do aresztu śledczego 211
9.3. Prawa i obowiązki tymczasowo aresztowanego 214
Rozdział 10. Wykonywanie środków karnych 217
Rozdział 11. Wykonywanie środków kompensacyjnych i przepadku
225
11.1. Uwagi ogólne 225
11.2. Poszczególne środki kompensacyjne podlegające wykonaniu
226
11.3. Wykonanie przepadku 229
Rozdział 12. Wykonywanie środków zabezpieczających 233
12.1. Orzeczenie środka zabezpieczającego 233
12.2. Wykonanie środka zabezpieczającego 235
Rozdział 13. Wykonywanie kar i środków karnych w ramach
współpracy międzynarodowej 239
13.1. Istota i warunki współpracy 239
13.2. Wykonywanie kar i środków karnych w ramach
współpracy państw członkowskich w UE 242
13.2.1. Model współpracy 242
13.2.2. Wykonywanie kar pozbawienia wolności 244
13.2.3. Wykonywanie kar pieniężnych 249
13.2.4. Wykonywanie przepadku 251
13.2.5. Orzeczenie związane z poddaniem sprawcy próbie
252
13.3. Wykonywanie kar i środków karnych w ramach
współpracy z państwami spoza UE 255
Autorzy 257