Meritum Postępowanie karne / Barbara Augustyniak, Michał Błoński, Michał Kurowski, Piotr Misztal, Dariusz Świecki, Krzysztof Eichstaedt, Jarosław Kasiński

„MERITUM Postępowanie karne”, podobnie jak wszystkie publikacje tej serii wydawniczej, ma charakter ściśle praktyczny.

Konstrukcja opracowania odzwierciedla układ materii w Kodeksie postępowania karnego. Sposób jej prezentacji umożliwia czytelnikowi wygodne korzystanie, zawiera bowiem liczne przykłady, schematy, tabele, a materiał jest podzielony na stosunkowo niewielkie fragmenty opisujące poszczególne instytucje. System numerów bocznych, do którego odwołują się hasła szczegółowego indeksu rzeczowego, pomaga w szybkim odnajdywaniu interesujących zagadnień.
Wprawdzie publikacja nie koncentruje się na dyskusjach doktrynalnych, to jednak w sytuacjach szczególnych przedstawiane są stanowiska doktryny i judykatury w danej kwestii. Całość jest bogato ilustrowana orzecznictwem.
Książka jest dziełem wybitnych prawników praktyków, stąd też pragmatyczne ujęcie tematyki, uwzględniające doświadczenia autorów na sali sądowej.
Adresatami publikacji są prawnicy praktycy, aplikanci, studenci wydziałów prawa.

Drugie wydanie uwzględnia nowelizację Kodeksu postępowania karnego wprowadzoną ustawą z 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2600), która co do większości przepisów wchodzi w życie 1 października 2023 r. Wprowadza ona do ustawy istotne zmiany dotyczące:

• trybu ścigania na wniosek groźby karalnej z art. 190 k.k.;
• przekazania sprawy przez Sąd Najwyższy innemu sądowi równorzędnemu, co będzie mogło nastąpić także na wniosek prokuratora (art. 37 k.p.k.);
• uproszczenia drogi do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia (art. 55 i 330 k.p.k.);
• zasad zgłaszania zdania odrębnego od orzeczenia i uzasadnienia;
• badania źródła pochodzenia przedmiotu poręczenia majątkowego;
• zaskarżalności postanowienia sądu odwoławczego wydanego na skutek rozpoznania zażalenia;
• dobrowolnego poddania się karze (art. 387 k.p.k.) poprzez wprowadzenie w miejsce „sprzeciwu” warunku „zgody” prokuratora.

Uwzględniono także nowelizację Kodeksu postępowania karnego dokonaną ustawą z 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 289) odnoszącą się m.in. do art. 185a § 1 k.p.k. Zmiana w tym zakresie obowiązuje od 15 sierpnia 2023 r. i odnosi się do nowych zasad rozpoznania wniosku oskarżonego o ponowne przesłuchanie małoletniego świadka, gdy podczas pierwszego przesłuchania oskarżony nie miał obrońcy.

Omówiono również zmiany dotyczące reprezentacji procesowej oskarżonego, które wejdą w życie 15 lutego 2024 r. na mocy ustawy z 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 818).
Ponadto uwzględniono planowaną nowelizację zawartą w projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 3216, Sejm IX kadencji), w którym proponuje się m.in. wprowadzenie do procedury karnej nowych instytucji w postaci narady wstępnej i wyroku częściowego.

Spis treści

Strona                                                                                                             Numer boczny

11              Słowo wstępne

13              Wykaz skrótów

17               CZĘŚĆ OGÓLNA

19               Rozdział I. Zagadnienia ogólne

21          1.    Pojęcia podstawowe     1

24          2.    Wykładnia prawa          6

32          3.    Temporalne oraz terytorialne obowiązywanie i stosowanie przepisów prawa karnego procesowego34

42          4.    Tryby ścigania karnego      59

55          5.    Umorzenie absorpcyjne      78

62          6.    Zawieszenie postępowania karnego  88

70          7.    Mediacja        102

79               Rozdział II. Naczelne zasady procesowe

81          1.    Zagadnienia ogólne      112

83          2.    Zasada prawdy materialnej   116

93          3.    Zasada swobodnej oceny dowodów    124

98          4.    Zasada obiektywizmu      140

103        5.    Zasada bezpośredniości    147

108        6.    Zasada skargowości          154

114        7.    Zasada kontradyktoryjności i zasada śledcza        163

119        8.    Zasada równości stron        167

121        9.    Zasada legalizmu      172

123        10.  Zasada domniemania niewinności   177

126        11.  Zasada in dubio pro reo    181

128        12.  Zasada ciężaru dowodu     183

130        13.  Zasada prawa do obrony    184

138        14.  Zasada jawności       197

143        15.  Zasada ustności procesu    211

152        16.  Zasada koncentracji     219

163        17.  Zasada instancyjności     234

167             Rozdział III. Przesłanki dopuszczalności procesu

168        1.    Uwagi ogólne     238

168        2.    Podział przesłanek procesowych    239

170        3.    Przesłanki materialne   245

173        4.    Przesłanka mieszana   252

175        5.    Przesłanki procesowe    256

191             Rozdział IV. Organy procesowe

192        1.    Sąd i referendarz sądowy     270

242        2.    Prokuratura i organy nieprokuratorskie w ramach organów procesowych    356

250        3.    Pomocnicy procesowi   370

259             Rozdział V. Strony postępowania

264        1.    Pokrzywdzony       388

271        2.    Oskarżyciel posiłkowy      397

273        3.    Oskarżyciel posiłkowy subsydiarny      402

282        4.    Oskarżyciel prywatny      415

290        5.    Oskarżony a podejrzany     433

291        6.    Podejrzany        435

292        7.    Oskarżony       439

293        8.    Osoba podejrzana       441

294        9.    Prawa i obowiązki oskarżonego     442

327        10.  Strony szczególne      498

330        11.  Quasi-strony     504

339             Rozdział VI. Przedstawiciele procesowi stron

340        1.    Uwagi ogólne       514

342        2.    Nieprofesjonalni przedstawiciele procesowi   516

346        3.    Profesjonalni przedstawiciele procesowi stron  521

360        4.    Rzecznicy interesu społecznego   538

375             Rozdział VII. Czynności procesowe

377        1.    Zagadnienia ogólne związane z czynnościami procesowymi     568

387        2.    Orzeczenia, zarządzenia i polecenia   590

403        3.    Udział stron i publiczności w rozprawie oraz posiedzeniu sądu  628

408        4.    Prawomocność decyzji procesowej     637

410        5.    Sprostowanie orzeczeń i zarządzeń    640

414        6.    Narada i głosowanie      651

425        7.    Porządek czynności procesowych    665

438        8.    Terminy procesowe      676

450        9.    Doręczenia     692

460        10.  Protokoły   704

469        11.  Przeglądanie akt i sporządzanie odpisów  721

471        12.  Odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt      725

473             Rozdział VIII. Dowody i postępowanie dowodowe

476        1.    Zagadnienia ogólne    728

489        2.    Zakazy dowodowe    757

534        3.    Wyjaśnienia oskarżonego   826

551        4.    Zeznania świadka      864

584        5.    Dowód z opinii biegłego    932

599        6.    Oględziny. Otwarcie zwłok. Eksperyment procesowy   973

602        7.    Wywiad środowiskowy   981

604        8.    Zatrzymanie rzeczy. Przeszukanie     982

610        9.    Kontrola i utrwalanie rozmów      988

617        10.  Wykorzystanie dowodów uzyskanych w wyniku kontroli operacyjnej (art. 168b k.p.k.)  996

621             Rozdział IX. Środki przymusu

622        1.    Definicja. Podział środków przymusu    997

622        2.    Zatrzymanie    998

628        3.    Środki zapobiegawcze    1019

655        4.    Poszukiwania oskarżonego i list gończy     1120

657        5.    List żelazny     1126

660        6.    Kary porządkowe      1136

663        7.    Zabezpieczenie majątkowe    1149

669             CZĘŚĆ SZCZEGÓLNA

671             Rozdział X. Postępowanie przygotowawcze

674        1.    Zagadnienia ogólne    1163

676        2.    Strony postępowania i ich uprawnienia    1167

681        3.    Ochrona pokrzywdzonego i świadka w postępowaniu przygotowawczym  1175

682        4.    Dostęp do akt postępowania przygotowawczego   1179

685        5.    Rodzaje postępowania przygotowawczego   1186

696        6.    Przebieg postępowania     1208

699        7.    Wszczęcie postępowania przygotowawczego   1214

706        8.    Instytucja przedstawienia i zmiany zarzutów      1230

711        9.    Czynności końcowe postępowania przygotowawczego   1244

714        10.  Zawieszenie postępowania    1255

717        11.  Czynności procesowe (dowodowe)   1265

722        12.  Czynności sądu w postępowaniu przygotowawczym   1275

753        13.  Zaskarżalność czynności w postępowaniu przygotowawczym    1296

757        14.  Nadzór nad postępowaniem przygotowawczym – zagadnienia ogólne  1304

763        15.  Sposoby zakończenia postępowania przygotowawczego   1318

774        16.  Akt oskarżenia    1345

777        17.  Wniosek o skazanie bez rozprawy (art. 335 § 1 i 2 k.p.k.)  1355

778        18.  Wniosek o warunkowe umorzenie postępowania   1357

779        19.  Wniosek o umorzenie postępowania i zastosowanie środków zabezpieczających   1361

783             Rozdział XI. Postępowanie przed sądem pierwszej instancji

785        1.    Wszczęcie postępowania sądowego    1365

786        2.    Forum rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym   1369

789        3.    Posiedzenie     1372

804        4.    Posiedzenia w przedmiocie umorzenia postępowania i wydania innych rozstrzygnięć (art. 339 § 3 k.p.k.)  1395

810        5.    Umorzenie postępowania i zastosowanie środka zabezpieczającego   1405

817        6.    Orzekanie na rozprawie    1421

835        7.    Przebieg rozprawy głównej    1449

899             Rozdział XII. Postępowanie odwoławcze

901        1.    Uwagi wprowadzające    1533

903        2.    Zwyczajne środki zaskarżenia    1538

911        3.    Nadzwyczajne środki zaskarżenia    1561

913        4.    Wniesienie środka odwoławczego    1569

932        5.    Kontrola odwoławcza      1602

943        6.    Zażalenie      1622

944        7.    Apelacja       1623

954        8.    Zaskarżenie uzasadnienia orzeczenia    1638

957             Rozdział XIII. Postępowania szczególne

958        1.    Istota postępowań szczególnych oraz ich rodzaje   1639

959        2.    Postępowanie w sprawach z oskarżenia prywatnego    1643

968        3.    Postępowanie nakazowe         1669

971        4.    Postępowanie przyspieszone       1681

977             Rozdział XIV. Nadzwyczajne środki zaskarżenia

979        1.    Kasacja      1694

1011      2.    Skarga od wyroku sądu odwoławczego uchylającego wyrok sądu pierwszej instancji i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania     1749

1025      3.    Wznowienie postępowania     1774

1047           Rozdział XV. Postępowanie po uprawomocnieniu się orzeczenia

1048      1.    Uwagi ogólne    1801

1048      2.    Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego     1802

1052      3.    Postępowanie o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie   1810

1056      4.    Ułaskawienie     1818

1059      5.    Orzekanie kary łącznej    1823

1065           Rozdział XVI. Postępowanie w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych

1066      1.    Uwagi wprowadzające     1831

1068      2.    Immunitet dyplomatyczny i konsularny   1836

1072      3.    Pomoc prawna i doręczenia w sprawach karnych    1846

1082      4.    Wystąpienie o wykonanie orzeczenia o zatrzymaniu dowodów lub mającego na celu zabezpieczenie mienia (rozdział 62a i 62b k.p.k.)  1859

1094      5.    Europejski nakaz dochodzeniowy (rozdział 62c i 62d k.p.k.)   1885

1118      6.    Przejęcie i przekazanie ścigania karnego (rozdział 63 k.p.k.)  1911

1123      7.    Ekstradycja     1925

1137      8.    Europejski nakaz aresztowania     1946

1163      9.    Wykonywanie nieizolacyjnych środków zapobiegawczych    1975

1174      10.  Przejęcie i przekazanie orzeczeń do wykonania   1984

1178      11.  Wykonywanie orzeczeń o karach o charakterze pieniężnym w relacjach pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej (rozdział 66a i 66b k.p.k.)  1994

1193      12.  Wykonywanie orzeczeń przepadku w relacjach pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej (rozdział 66c i 66d k.p.k.)  2006

1210      13.  Współpraca z Międzynarodowym Trybunałem Karnym (rozdział 66e k.p.k.)  2012

1213      14.  Wystąpienie o wykonanie i wykonywanie kary pozbawienia wolności w relacjach pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej (rozdział 66f i 66g k.p.k.)   2015

1229      15.  Występowanie i wykonywanie w relacjach pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej orzeczeń karnych związanych z poddaniem sprawcy próbie (rozdział 66h i 66i k.p.k.)  2035

1245      16.  Europejski nakaz ochrony (rozdział 66j i 66k k.p.k.)    2050

1257           Rozdział XVII. Postępowanie w sprawach wojskowych

1261           Rozdział XVIII. Koszty procesu

1262      1.    Podział kosztów procesu    2073

1267      2.    Zwrot kosztów należnych świadkowi    2090

1268      3.    Wynagrodzenie biegłego i specjalisty    2094

1269      4.    Wnioskowy charakter zwrotu należności świadkowi oraz biegłemu   2099

1269      5.    Zryczałtowana równowartość wydatków w postępowaniu prywatnoskargowym    2103

1270      6.    Zwolnienie od kosztów sądowych   2105

1271      7.    Orzeczenie o kosztach. Orzeczenie uzupełniające    2110

1273      8.    Ponoszenie kosztów procesu w sprawach z oskarżenia publicznego    2118

1275      9.    Ponoszenie kosztów procesu w sprawach z oskarżenia prywatnego     2130

1276      10.  Koszty postępowania odwoławczego    2134

1279          Indeks rzeczowy