Tropienie Miłosza. Hermeneutyczna „bio-grafia” poety / Marek Bernacki

Miłosz Bernackiego – czytany hermeneutycznie – to poeta-metafizyk, pisarz tropów Nieznanego, Środkowoeuropejczyk, poeta światowy, twórca niepokorny, obciążony brzemieniem wieszczej roli, którą, sięgając dla wybawienia po topikę skromności, niesie świadomie i do końca. Przede wszystkim jest to jednak poeta epifanii w jej nowoczesnym wydaniu […]. To praca mądrze skomponowana, rzeczywiście całościowo ujmująca „bio-grafię” liryczną Miłosza od jego litewskich początków przez warszawskie i światowe rozwinięcia po krakowski finał.

Powstał, chcę to mocno podkreślić, tom, który nazwałbym z pełną odpowiedzialnością jedną z najpoważniejszych syntez miłoszologicznych początku XXI wieku. Tom skupiony na najgłębszych pokładach tekstów autora Kronik i Traktatu teologicznego, dotykający w pisanych z pasją erudycyjnych partiach monografii najgłębszych pokładów Miłoszowego światoobrazu i światoodczucia. To synteza, której wróżę długie czytanie, a równocześnie głos hermeneuty, który „myśli Miłoszem”.

Z recenzji naukowej prof. dr hab. Jarosława Ławskiego

Marek Bernacki (ur. 1965) – absolwent filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, prof. nadzwyczajny w Katedrze Polonistyki, dziekan Wydziału Humanistyczno-Społecznego Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej. Autor i współautor wielu monografii naukowych oraz książek popularnonaukowych, m.in. Hermeneutyka fenomenu istnienia. Studia o polskiej literaturze współczesnej (2010), Świat interpretować – konieczne zadanie. Studia o literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku (2014), Miłosz. Spotkania. Studia i rozprawy miłoszologiczne (2018), Liryka i aksjologia. Rozmowy o poezji i sztuce polskiej przełomu XX i XXI wieku (z M. Dzieniem; 2018), Jak analizować wiersze poetów współczesnych (2002), Leksykon powieści polskich XX wieku (z M. Dąbrowskim; 2002). Redaktor prac zbiorowych, np. „We mnie jest płomień który myśli” – glosy do Herberta (w 10. rocznicę śmierci Poety) (2009), Czytanie miasta. Bielsko-Biała jako kulturowy palimpsest (z R. Pyszem; 2016), Miłosz. Dyskursy (z A. Matuszek; 2016), oraz dwóch tomów czasopisma „Świat i Słowo” (t. 6, 2006; t. 25, 2015).

WSTĘP. TROPIENIE MIŁOSZA

MŁODZIEŃCZY KRYZYS WIARY ("KOMPOZYCJA")

EKSTATYCZNY PODRÓŻNIK ("MOJA PODRÓŻ PO CZECHACH")

WTAJEMNICZENIE I FASCYNACJA OSOBĄ OSKARA W. MIŁOSZA ("CZELADNIK, DOBROĆ")

PRZEZWYCIĘŻENIE TOKSYN NIHILIZMU ("ST. IGN. WITKIEWICZ")

ROZMOWY W LA COMBE, CZYLI ANTIDOTUM NA „HEGLOWSKIE UKĄSZENIE” ("MITTELBERGHEIM")

USTAWIANIE GŁOSU: „I Z RUCHU PODJĄĆ MOMENT WIECZNY” ("NOTATNIK: BRZEGI LEMANU")

PRZEMILCZANIE KRASIŃSKIEGO ("ODWRÓT KRASIŃSKIEGO")

POEZJA JAKO „MOWA PIERWSZA” ("MOJA WIERNA MOWO")

W METAFIZYCZNO-AKSJOLOGICZNEJ PRÓŻNI ("OECONOMIA DIVINA")

NIEUFNIE WOBEC PROJEKTU MITTELEUROPY ("CENTRAL EUROPEAN ATTITUDES, LOOKING FOR A CENTER: ON THE POETRY OF CENTRAL EUROPE")

PRZYJAŹŃ, NIENAWIŚĆ – POEZJA ("W MOJEJ OJCZYŹNIE CZESŁAWA MIŁOSZA, W MIEŚCIE ZBIGNIEWA HERBERTA")

GOSZYCE, KRAKÓW, RZYM. O PRZYJAŹNI Z JERZYM TUROWICZEM ("CAFFE GRECO")

SPOTKANIA Z PAPIEŻEM ("ODA NA OSIEMDZIESIĄTE URODZINY JANA PAWŁA II")

OD EPIFANII DO APOKATASTAZY

ZSTĄPIENIE DO HADESU ("ORFEUSZ I EURYDYKA")

„NAJWAŻNIEJSZE JEST ZBAWIENIE” ("O ZBAWIENIU")

SPÓR O JEZUSA ("SYN ARCYKAPŁANA")

PRZECZUCIE ABSOLUTU ("OBECNOŚĆ")

KOMENTARZE PRASOWE PO ŚMIERCI CZESŁAWA MIŁOSZA

CZY TWÓRCZOŚĆ CZESŁAWA MIŁOSZA WYTRZYMA PRÓBĘ CZASU? DYLEMATY MIŁOSZOLOGII

SUMMARY

NOTA BIBLIOGRAFICZNA

BIBLIOGRAFIA

INDEKS DZIEŁ I WYPOWIEDZI CZESŁAWA MIŁOSZA

INDEKS OSOBOWY