Wybór pism filozoficznych. Wydanie drugie / Ralph Waldo Emerson

Taki wybór pism i taka, dobrze przemyślana, konstrukcja ich układu pozwala nie tylko prześledzić ewolucję twórczości ich autora, ująć ją w jej immanentnym ruchu i w jej całości, lecz także dostrzec związane z nią trudności i napięcia (np. między całościową quasi-panteistyczną wizją świata a silnym indywidualizmem). Obraz myśli Emersona, jaki wyłania się z niniejszego wyboru jego pism, jest obrazem myśli żywej, która nie tylko ma wartość historyczną, ale w wielu swych aspektach wciąż zachowuje istotną aktualność (problem ugruntowania indywidualizmu w społeczeństwach poddanych silnym mechanizmom konformizmu, kwestia pogodzenia w warunkach społeczeństwa demokratycznego wolności suwerennej jednostki i równości społecznej, idea nieposłuszeństwa obywatelskiego). Ralph Waldo Emerson – twórca koncepcji „self-reliance” (poleganie na sobie) – jest najwybitniejszym przedstawicielem amerykańskiego transcendentalizmu, łączącym „platoński idealizm z jankeskim realizmem”. Jako wybitny myśliciel, moralista i poeta wywarł wielki wpływ na literaturę i filozofię Stanów Zjednoczonych. Proponowany wybór tekstów, najbardziej reprezentatywnych dla twórczości Emersona, obejmuje jego eseje, odczyty, wiersze i fragmenty przemówień, w których znajduje wyraz metafizyka i antropologia twórcy, emersonowskie rozumienie powołania uczonego, walka Emersona o nowe pojmowanie przez Amerykanów własnej kultury duchowej, apel do młodzieży, by uczyniła życie Ameryki bogatszym i piękniejszym.

Przedmowa 7

Twórczość metafizyczna 9

I. Przyroda (Nature, 1836) 11

II. Brahma (Brahma, 1857) 59

Pisma filozoficzno-antropologiczne 61

III. Poleganie na sobie (Self-Reliance, 1841), obszerne fragmenty 63

IV. Amerykański Uczony (The American Scholar, 1837) 81

V. Młody Amerykanin (The Young American, 1844) 104

Pisma filozoficzno-polityczne 127

VI. List do prezydenta Martina van Burena (Letter to Martin van Buren, President of the United States, 1838) 129

VII. Oda zadedykowana W. H. Channingowi (Ode inscribed to W. H. Channing, 1847) 134

VIII. Ustawa o zbiegłych niewolnikach (The Fugitive Slave Law, 1851), fragmenty 138

IX. Ustawa o zbiegłych niewolnikach (The Fugitive Slave Law, 1854), fragmenty 143

X. John Brown, przemówienie w Bostonie (John Brown: Speech at Boston, 1859) 145

XI. Hymn Bostoński (Boston Hymn, 1862) 150