Praca pomyślana jest i zrealizowana w sposób kompetentny i ciekawy. Tytuł zapowiada ujęcie wielostronne, a zarazem prospektywne, musi więc budzić zainteresowanie wzmocnione nieco intrygującym podtytułem, odwołaniem do „sztuki życia” powiązanej ze sztuką rozumianą konwencjonalnie i pedagogicznie [...].
Pierwsze 15-lecie XXI wieku zostało zaprezentowane w świetle wyważonej strategii badawczej, nie tyle przez pryzmat tęsknoty za wartościami utraconymi czy lęku w obliczu nieznanych zagrożeń, ale z dojrzałą ostrożnością i pedagogiczną rozwagą. Autorka uzasadnia, jak w świetle niepokojów i zagrożeń sztuka, różnie przecież pojmowana, może towarzyszyć człowiekowi w budowaniu jego humanistycznego człowieczeństwa [...].
Recenzowana monografia przewyższa wiele skądinąd cennych, znanych mi publikacji, jest bowiem przykładem ujęcia w wielorakiej perspektywie, historycznej i aktualnej, polskiej i włoskiej, teoretycznej i praktycznej. Stanowi dzieło autorskie w pełni oryginalne.
z recenzji prof. dr hab. Ireny Wojnar
Wstęp 7
CZĘŚĆ I. Sztuka i wychowanie – aktualne konteksty teoretyczne 15
1. Aktualność rozważań o tożsamości subdyscyplin pedagogicznych 17
2. Sztuka jako atrybut przedmiotowy wychowania 29
2.1. Propozycje definicyjne sztuki w aspektach edukacyjnych w XX w. 29
2.2. Pedagogiczne interpretacje sztuki w XXI w. w kontekstach filozoficznych i estetycznych 34
2.3. Implikacje pedagogiczne 49
3. Estetyczność jako atrybut podmiotowy wychowania 59
3.1. Geneza problemu w kontekście pedagogiczno-filozoficznym 59
3.2. Estetyczność jako właściwość autonomizująca i wzmacniająca podmiotowość człowieka u schyłku XX i na początku XXI w. 61
3.3. Estetyczność jako podmiotowa umiejętność autokreacji w środowisku społecznym i kulturowym. Rozważania na koniec XX i początek XXI w. 69
3.4. Implikacje pedagogiczne 79
CZĘŚĆ II. Edukacja estetyczna w XXI wieku – propozycje terminologiczne i zakresowe 83
1. Dylematy i perspektywy teorii wychowania estetycznego/edukacji estetycznej w opinii polskich współtwórców 85
2. Dylematy i perspektywy rozwoju teorii wychowania estetycznego z perspektywy doświadczeń włoskich 99
3. Aktualność problematyki badawczej teorii wychowania estetycznego – wobec odniesień krytycznych 111
3.1. Wolność – sztuka – edukacja 112
3.2. Obszary transgresji osobowej – nauczyciel sztuki 120
3.3. Nowe obszary edukacji estetycznej – media i Internet 123
3.4. Szkoła – stan kontrakulturacji 130
3.5. Różnorodność z perspektywy wartości zagrożonych 139
3.6. Inny w edukacji estetycznej 142
3.7. Refleksje końcowe 146
CZĘŚĆ III. Edukacja estetyczna w XXI wieku – obszary oddziaływań 149
1. Edukacja estetyczna 151
2. Edukacja kulturalna 169
3. Edukacja artystyczna 179
4. Edukacja estetyczna, edukacja artystyczna, edukacja kulturalna. Różnicowanie pojęć we włoskiej terminologii pedagogicznej 197
5. Refleksje końcowe 205
CZĘŚĆ IV. Kategorie teorii wychowania estetycznego 207
1. Kultura estetyczna 209
2. Przeżycie estetyczne 231
3. Twórczość – ekspresja – autokreacja 237
4. Samowiedza estetyczna 261
5. Doświadczenie estetyczne 265
5.1. Doświadczenie somaestetyczne 268
5.2. Estetyczne doświadczenie wirtualne 278
5.3. Doświadczenie estetyczne w przestrzeni miejskiej 287
5.4. Doświadczenie estetyczne – uwagi końcowe 295
6. Kategorie teorii wychowania estetycznego – wnioski 297
Zakończenie 299
Bibliografia 305
Indeksy 331
Indeks osobowy 333
Indeks pojęć 341
Spis grafik 351
Aneks 1. Współpraca polsko-włoska wyróżniona przez Rektora UŁ 353
Aneks 2. Wizualizacja idei konferencji zorganizowanych na UŁ w latach 2004–2016 357
Nota o autorze 367