Mistyczne marzenie. O Pieśniach sobie śpiewanych Konstancji Benisławskiej na tle kobiecej literatury dawnej / Kamila Żukowska

Książka jest niewątpliwie dobrze napisana, ciekawa, pokazuje twórczość Benisławskiej na tle literatury pisanej w epoce przez kobiety, odwołuje się do literatury przedmiotu czerpanej z różnych porządków. Pokazuje wiele nowych wątków i odniesień, szczególnie tych, które sytuują się w kręgu europejskiej mistyki, ale także w ogóle literatury barokowej – przede wszystkim polskiej, ale i (rzadziej) obcej. Rozprawa jest mocno osadzona w literaturze przedmiotu, która zostaje gruntownie wykorzystana.

Z recenzji prof. dr. hab. Tomasza Chachulskiego

To bardzo dobrze i logicznie przemyślana, starannie skomponowana, udokumentowana, wyzyskująca w bardzo dobry sposób dotychczasową literaturę przedmiotu monografia. Narracja jest „skupiona” i interesująco prowadzona, z wykorzystaniem szerokich i ciekawych kontekstów. Nie mam wątpliwości, że recenzowana książka, wnosząca duży wkład do wiedzy o życiu i twórczości Konstancji Benisławskiej, w pełni zasługuje na druk. Jest publikacją cenną, a także bardzo potrzebną w polskim piśmiennictwie naukowym. Z pewnością będzie komentowana, recenzowana i twórczo wykorzystywana przez kolejnych badaczy.

Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Rotta

Wstęp 11

Część I

Rozdział I. Staropolska opinia publiczna wobec kobiecej emancypacji. Literatura kobiet świeckich XVII i XVIII wieku 23

Rozdział II. Opis doświadczenia mistycznego (mistyka świętej Teresy z Ávila i świętego Jana od Krzyża). Cechy mistyki kobiecej 59

1. Filozofia mistyki i mistyka terezjańska 59

2. Swoistość mistyki kobiecej 72

Rozdział III. Mistyka w kobiecej twórczości zakonnej: poezja, (auto)biografia, rozmyślania 85

Część II

Rozdział I. Konstancja Benisławska i jej twórczość 117

1. Biografia poetki 117

2. Tomik Pieśni sobie śpiewanych – zawartość, układ i problematyka 123

Rozdział II. Forma gatunkowa Pieśni sobie śpiewanych 129

1. Modlitwa poetycka 129

2. Pieśń – psalm – hymn 148

3. Elegia pokutna 158

Rozdział III. Świat przedstawiony Pieśni sobie śpiewanych 167

1. Sfera sacrum 168

1.1. Duch święty 168

1.2. Bóg – Ojciec 173

1.3. Niebo 186

1.4. Maryja 191

1.5. Chrystus 207

1.6. Diabeł 213

1.7. Aniołowie i święci 217

2. Natura człowieka 221

3. Zbiorowość wierzących 231

4. Świat zewnętrzny 236

Rozdział IV. Pieśni sobie śpiewane jako poezja mistyczna 251

1. Pieśni i mistyka terezjańska 252

2. Zachwycenie i podróż do nieba 253

3. Sensualizm modlitwy poetyckiej Benisławskiej: krew i serce 258

4. Lęk przed działaniem szatana 260

5. Antropologia mistyczna Pieśni 263

6. Etapy mistyczne Pieśni 266

7. Chrystus jako Oblubieniec 269

8. Smak i dotyk jako narzędzia poznania Boga 271

9. Pieśni na tle kobiecej literatury mistycznej 276

Zakończenie 277

Bibliografia 283

Indeks osób 297