Strategie walczących państw / Opracowanie zbiorowe

Chiński redaktor główny: Wang Yandong

Z klasycznego języka chińskiego tłumaczył Marcin Jacoby.

Gdy wewnątrz nie szacuje się odpowiednio swoich sił, a na zewnątrz opiera się na władcach innych państw, nie uniknie się nieszczęścia utraty ziem. To ważna lekcja historii, która powinna służyć za ostrzeżenie.

„Strategie walczących państw” do tej pory nigdy, poza niewielkimi fragmentami, nie były tłumaczone na język polski.

Dzieło to, w doskonałym przekładzie dra hab. Marcina Jacoby’ego, prof. Uniwersytetu SWPS, specjalizującego się w historii i teorii chińskiej sztuki dawnej oraz w chińskiej literaturze klasycznej, jest jednym z fundamentów kultury Chin – fundamentem dla władców i erudytów nieco niewygodnym, gdyż pokazującym oblicza starożytnej polityki chińskiej, o których konfucjańscy uczeni woleliby milczeć. Ale nawet oni, choć Strategii walczących państw nie włączyli do żadnego kanonu literatury starożytnej, dzieło to świetnie znali i czytali ochoczo, nierzadko pewnie z mieszaniną fascynacji i oburzenia, zachwytu i moralnego obrzydzenia. Zadziwiające, jak wiele z tych koncepcji, planów i forteli - wykorzystywanych w jawnej i ukrytej rywalizacji politycznej – wydaje się dziś niezwykle aktualnych, a wiele sentencji – wartych głębokiego przemyślenia.

Stwierdzam: Liu Xiang napisał, że na początku panowania dynastii Zhou objaśniano, [co jest właściwe], dzięki edukacji i trzymano się norm, dlatego [na świecie] panował ład. Później zaś zaczęto używać forteli i oszustwa, zaś ścieżka dobroci międzyludzkiej i prawości została zablokowana – dlatego świat ogarnął zamęt.

Od tłumacza.......................................................................................................11
Uwagi techniczne.........................................................................................18
Wstęp do serii Wydawnictwa Zhonghua Shuju
„Obywatele czytają klasykę”........................................................................23
Wprowadzenie..................................................................................................25
Księga I: Strategie Wschodniego Zhou.................................................73
„Państwo Qin wysyła wojsko na państwo Zhou,
by pozyskać dziewięć trójnogów”........................................................77
„Państwo Qin atakuje miasto Yiyang”................................................81
„Yan Sui przeprowadza zamach”...........................................................84
Księga II: Strategie Zachodniego Zhou.................................................87
„Bitwa o Yongshi”.........................................................................................90
„Su Li przemawia do władcy Zhou”....................................................92
„Wojska państwa Chu są na południe od gór”...............................94
Księga III: Strategie Qin...............................................................................95
„Su Qin po raz pierwszy opowiada królowi Huiowi z Qin
o sojuszach poziomych”........................................................................ 100
„Zhang Yi przekonuje króla państwa Qin”................................... 108
„Sima Cuo i Zhang Yi dyskutują przed obliczem króla
Huia z Qin”.................................................................................................. 117
„Państwo Qi wspomaga państwo Chu w ataku na Qin”......... 121
„Król Wu z Qin rzecze do Gan Mao”.............................................. 125
„Fan Ju przyjeżdża”................................................................................... 129
„Fan Ju mówi, że mieszka na wschód od gór”............................. 137
„Cai Ze przepędzony z państwa Zhao”........................................... 140
„Dwudziesty rok panowania króla Qingxianga”......................... 151
„Człowiek z Puyangu, Lü Buwei, handluje w Handanie”....... 157
„Możny Wenxin chce zaatakować Zhao, by powiększyć
tereny Międzyrzecza”.............................................................................. 162
„Możny Wenxin odjeżdża”.................................................................... 166
Księga IV: Strategie państwa Qi............................................................. 173
„Możny Jingguo chce wznosić mury Xue”.................................... 178
„Możny Jingguo faworyzuje Qi Maobiana”................................... 180
„Zou Ji mierzył ponad osiem stóp wzrostu”................................. 183
„Zhao Yang, służąc Chu, atakuje Wei”............................................ 186
„Możny na ziemiach Mengchang ma rezydenta, z którego
nie jest zadowolony”................................................................................ 188
„Możny na ziemiach Mengchang jedzie na objazd państw”.....190
„Niejaki Feng Xuan z państwa Qi”.................................................... 193
„Król Xuan z Qi przyjmuje Yan Chu”............................................. 199
„Senior Wang Dou staje u bramy, by zostać przyjętym
przez króla Xuana z Qi”........................................................................ 204
„Król Qi wysyła posła, by przekazać pozdrowienia
dla królowej Wei z Zhao”..................................................................... 207
„Państwo Yan atakuje Qi i zdobywa ponad 70 grodów”.......... 209
Księga V: Strategie państwa Chu........................................................... 215
„Król Xuan z Chu pyta urzędników”............................................... 219
„Król Wei pyta Sekretarza Królewskiego Zihua”...................... 221
„Gdy Król Xuan był jeszcze księciem-następcą tronu”........... 226
„Mistrz Su zwraca się do króla Chu”............................................... 231
„Su Qin udaje się do Chu”.................................................................... 233
„Król państwa Wei ofiarowuje piękność królowi
państwa Chu”............................................................................................. 234
„Zhuang Xin zwraca się do króla Xianga z Chu”...................... 236
„Cały świat zawiązuje przymierze”.................................................... 240
Księga VI: Strategie państwa Zhao....................................................... 243
„Senior Zhi prowadzi Zhao, Han i Wei przeciwko rodom
Fan i Zhonghang”..................................................................................... 249
„Król Wuling odpoczywa w dniu spokojnym”............................. 256
„Król likwiduje gród Yuanyang i organizuje tam bazę
dla kawalerii”.............................................................................................. 267
„Trzydziesty rok panowania króla Huiwena z Zhao”............... 269
„Państwo Qin atakuje państwo Zhao pod Changpingiem”.... 272
„Państwo Qin otacza miasto Handan, stolicę państwa Zhao”..... 278
„Królowa matka Zhao obejmuje władzę”...................................... 286
Księga VII: Strategie państwa Wei........................................................ 291
„Książę Wu z Wei płynie po Zachodniej Rzece wraz
ze swoimi ministrami”............................................................................ 296
„Pang Cong udaje się do miasta Handan z następcą
tronu państwa Wei”................................................................................. 298
„Bitwa o Huayang”.................................................................................... 300
„Państwo Wei planuje wraz z państwem Qin atak
na państwo Han”....................................................................................... 302
„Król Wei chce zaatakować miasto Handan”............................... 308
„Król państwa Qin przekazuje słowa możnemu
na ziemiach Anling”................................................................................ 310
Księga VIII: Strategie państwa Han...................................................... 313
„Su Qin w imieniu państwa Chu perswaduje królowi
państwa Han wejście do przymierza pionowego”..................... 317
„Zhang Yi w imieniu państwa Qin przekonuje króla
państwa Han do wejście w sojusz poziomy”................................ 320
„Państwa Qin i Han walczą pod Zhuoze”....................................... 323
„Państwo Chu od pięciu miesięcy oblega miasto Yongshi”... 326
„Słowa do króla Zheng”......................................................................... 329
Księga IX: Strategie państwa Yan.......................................................... 335
„Król Zhao z Yan otrzymuje zniszczony kraj i wstępuje
na tron”......................................................................................................... 339
„Su Dai przemawia do króla Zhao z Yan”..................................... 342
„Możny Changguo, generał Yue Yi, zbiera dla króla Zhao
z Yan armię pięciu państw i atakuje państwo Qi”...................... 347
„Państwo Zhao przygotowuje się do ataku na państwo Yan”..... 353
„Król Xi z państwa Yan wysyła Li Fu ze stu sztukami
złota i życzeniami długowieczności do króla Xiaochenga
z państwa Zhao”........................................................................................ 354
Księga X: Strategie państw Song i Weii............................................. 359
„Xishou atakuje Huang”......................................................................... 364
„Król państwa Wei atakuje miasto Handan”................................ 366
„Weii wysyła rezydenta do państwa Wei”....................................... 368
Księga XI: Strategie państwa Zhongshan.......................................... 371
„Państwo Zhongshan ogłasza się królestwem
przed państwami Yan i Zhao”............................................................. 374
„Władca państwa Zhongshan organizuje ucztę
dla urzędników miejskich”................................................................... 377
„Król Zhao daje wypocząć ludowi i naprawia broń”................ 379
Wybór historycznych przedmów i kolofonów
do Strategii walczących państw........................................................... 385
Objaśnienie do zredagowanego wydania Strategii
walczących państw (Liu Xiang)........................................................ 385
Wstęp do ponownej redakcji Strategii walczących
państw (Zeng Gong)............................................................................... 391
Posłowie do Strategii walczących państw (Li Gefei)............. 394
Kolofon Strategii walczących państw (Wang Jüe).................. 396
Posłowie do Strategii walczących państw w wydaniu
Pawilonu Ksiąg (Sun Pu)....................................................................... 397
Posłowie do poprawionego wydania Strategii
walczących państw (Yao Hong)........................................................ 398
Posłowie dodane do Strategii walczących państw
(Yao Kuan)................................................................................................... 401
Przedmowa do Strategii walczących państw
z komentarzami. W dwóch częściach (Bao Biao)...................... 403
Strategie walczących państw w nowej redakcji
i z komentarzami (Wu Shidao).......................................................... 406
Kolofon do Przedmowy Zeng Gonga (Wu Shidao)................. 411
Kolofon do Posłowia Yao. W dwóch częściach
(Wu Shidao)................................................................................................ 414
Przedmowa do Strategii walczących państw w nowej
redakcji i z komentarzami (Chen Zuren)..................................... 417
Przedmowa do redakcji Strategii walczących państw
(Wang Tingxiang)..................................................................................... 419
Kolofon do Strategii walczących państw z komentarzami
Gao Xiu (Qian Qianyi)........................................................................... 422
Kolofon do starożytnego wydania Strategii walczących
państw. W trzech częściach (Lu Yidian)........................................ 423
Odręcznie pisana przedmowa do Strategii walczących
państw (Zhu Heling)............................................................................... 425
Kolofon niwelowania trucizny Strategii walczących
państw (Lu Longqi)................................................................................. 428
Przedmowa do drukowanego wydania Strategii
walczących państw w redakcji Yao Honga (Lu Jianceng).... 429
Dociekania o Strategiach walczących państw
(Mou Ting)................................................................................................... 432
Przedmowa do nowego wydania Strategii walczących
państw w wersji czcigodnego Yao z Shanchuan wraz
z notatkami (Huang Pilie)..................................................................... 434
Kolofon do Strategii walczących państw w wersji
odbitej z wydania czcigodnego Ana (Gu Guangqi).................... 436
Posłowie do notatek do Strategii walczących państw
(Gu Guangqi).............................................................................................. 437
Kolofon do starego wydania Strategii walczących
państw z komentarzami Bao Biao (Qian Taiji).......................... 440
Kolofon do Strategii walczących państw Bao Biao
(Zeng Zhao)................................................................................................ 441
Przedmowa do Strategii walczących państw
z uzupełnionymi i poprawionymi komentarzami Gao Xiu
(Seki Shōsō, Japonia)............................................................................... 442
Przedmowa do poprawionego wydania Strategii
walczących państw z objaśnieniami (Yokota Kenzan,
Japonia).......................................................................................................... 444
Przedmowa do Strategii walczących państw
z komentarzami (Yu Chang)............................................................... 447
Przypisy od tłumacza.................................................................................. 453