Nowe, poprawione i uzupełnione w oparciu o trzecie brytyjskie wydanie cieszącej się wielką popularnością książki z serii Rodowody Cywilizacji, pióra dwojga antropologów – wybitnego badacza kultury Majów oraz znawczyni kuchni prekolumbijskiej. Nie ograniczając się do historii pochodzenia cenionego przysmaku, autorzy odmalowują arcyciekawą drogę, jaką czekolada przebyła na stoły całego świata, oraz kulturowe i społeczne implikacje całego wyrosłego na jej bazie przemysłu.
Spis treści
Przedmowa..................................................................................................7
Wprowadzenie..........................................................................................11
Rozdział 1. Drzewo pokarmu bogów........................................................................15
Chemiczny kalejdoskop..........................................................................25
Rozdział 2. Narodziny kakao.........................................................................................30
Olmekowie........................................................................................30
Od cywilizacji Izapa do klasycznej kultury Majów.............................................................34
Panowie lasu: Majowie okresu klasycznego.........................................................................36
Zmierzch cywilizacji Majów..................................................................................................47
Toltekowie i co było dalej.......................................................................................................48
Majowie w przededniu hiszpańskiego podboju..................................................................50
Przyrządzanie kakao przez Majów w epokach późniejszych.............................................55
Rodział 3. Aztekowie – lud piątego słońca.........................................................58
Pochodzenie Azteków i ich najdawniejsza historia.............................................................59
Aztekowie w przededniu hiszpańskiego podboju...............................................................62
Pociągają i budzą odrazę: octli i czekolada...........................................................................66
Cacahuacuauhuitl – „czekoladowe drzewo” Azteków........................................................68
Skarb królewski.........................................................................................71
Jak Aztekowie robili czekoladę..............................................................................................73
Dodatki smakowe, zapachowe i inne....................................................................................75
Napój elity.........................................................................................................78
„Szczęsny pieniądz”.............................................................................................81
Symboliczne i obrzędowe znaczenie kakao..........................................................................83
Rozdział 4. Sp otkanie i pr zemiana..............................................................................87
Pierwszy kontakt: Guanaja 1502............................................................................................87
Przełamanie bariery smaku....................................................................................................90
Przełamanie bariery języka....................................................................................................95
Przełamanie bariery medycyny.............................................................................................99
Rozdział 5. Czekolada podbija Europę................................. 102
Kakao w Hiszpanii: „czekolada osiągnęła doskonałość”................................................. 105
Czekolada we Włoszech: „elegancja bardziej wyszukana”.............................................. 112
Przełamanie bariery Kościoła............................................................................................. 119
Czekolada we Francji.................................................................................. 123
Czekolada i Anglicy: od piratów do Pepysa...................................................................... 131
Poza granice Europy............................................................................... 140
Rozdział 6. Źródło........................................................................... 142
Nowa Hiszpania i Ameryka Środkowa: początki gospodarki kolonialnej.................... 143
Guayaquil: „kakao biedaków”............................................................................................. 148
Wenezuela............................................................................................ 149
Brazylia: przedsięwzięcie jezuitów oraz co było potem................................................... 152
Wyspy Szczęśliwe – nie tak znowu szczęśliwe.................................................................. 155
Nowe horyzonty: kakao opływa świat............................................................................... 158
Rozdział 7. Czekolada w wieku rozumu (i bezrozumu)........................... 160
Specjaliści w dziedzinie medycyny zaświadczają............................................................. 163
Hiszpania................................................................................................. 166
Włochy................................................................................................. 169
Czekolada w kuchni: wynalazek meksykański czy włoski?............................................. 171
Francja przed potopem.................................................................. 175
Anglia w czasach króla Jerzego – od czekoladziarni do klubu....................................... 180
Czekolada i świt rewolucji przemysłowej.......................................................................... 183
Koniec pewnej epoki: „boski markiz” i czekolada........................................................... 184
Rozdział 8. Czekolada dla mas.................................................................................. 187
Zerwanie z przeszłością: wynalazek van Houtena........................................................... 189
Kwakierscy kapitaliści......................................................................... 190
Walka o czystą czekoladę.................................................................................... 193
Szwajcaria – kraina krów i czekolady................................................................................. 195
Milton Hershey i „stary dobry batonik Hersheya”........................................................... 198
Jak się robi czekoladę.......................................................................... 202
Jakość a ilość – w poszukiwaniu lepszej czekolady.......................................................... 205
Rozdział 9. Et yczna czekolada ................................................................................ 210
Ciemna strona świata czekolady......................................................................................... 211
Czekoladowy świat drobnych rolników............................................................................. 212
Przypisy.................................................................................................. 215
Bibliografia.............................................................................................. 225
Źródła ilustracji..................................................................................... 235
Indeks........................................................................................... 239
Indeks osób......................................................................................... 239
Indeks nazw geograficznych