Przełomem w aktywizacji środowiska studenckiego był strajk na łódzkich uczelniach, który rozpoczął się 21 stycznia 1981 r. i trwał do 18 lutego tego samego roku, kiedy zawarto tzw. porozumienie łódzkie. Przez prawie miesiąc studenci Uniwersytetu Łódzkiego, Politechniki Łódzkiej, Akademii Medycznej, Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej, a na ostatnim etapie także Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych, okupując uczelniane budynki, walczyli nie tylko o rozwiązanie lokalnych problemów, ale w interesie całej polskiej społeczności akademickiej. W ten sposób wpisywali się i z czasem stopniowo przekraczali dotychczasowe zabiegi podejmowane przez Ogólnopolski Komitet Założycielski Niezależnego Zrzeszenia Studentów, a także punktowe reformy w funkcjonowaniu uczelni. Z tego powodu znaczenie strajku łódzkiego, w lutym wspartego przez część uczelni w innych miastach, jest niepodważalnie duże. Wiodącą rolę w odkrywaniu kart łódzkiego strajku studenckiego 1980–1981 należy przyznać R. Kowalczykowi – „Łódzki strajk studencki” (1992), „Studenci ‘81” (2000). Problem łódzkich strajków przewijał się także w opracowaniach dotyczących genezy i działalności NZS, zwykle w kontekście zawirowań dotyczących jego rejestracji. Oprócz tych i ostatnio wydanych, ukazało się też sporo wydawnictw źródłowych z epoki i współczesnych.
Wstęp 7
Krzysztof Lesiakowski, Łódź akademicka – powstanie, tendencje rozwojowe, znaczenie (1945–1980) 11
Krzysztof Lesiakowski, Zrewoltowana Łódź akademicka 1945–1980 39
Leszek Olejnik, Recepcja porozumień sierpniowych w środowisku akademickim Łodzi 67
Tomasz Kozłowski, Powstanie Niezależnego Zrzeszenia Studentów w 1980 r. 91
Leszek Olejnik, Przed strajkiem – „Solidarne Czekanie” 97
Przemysław Waingertner, Organizacja i rozwój akcji strajkowej. Charakterystyka uczestników protestu 115
Przemysław Waingertner, Postulaty studenckie i próba ich charakterystyki na tle żądań innych grup społecznych i zawodowych 133
Kamil Dworaczek, Łódź za wszystkich, wszyscy za Łódź. Stosunki z OKZ i kwestia ogólnopolskiego strajku studenckiego 151
Andrzej Czyżewski, „Niemniej jest to farsa, która może być groźna” – reakcja aparatu partyjno-państwowego, władz uczelnianych oraz NSZZ „Solidarność” na strajk łódzkich studentów 165
Stanisław Jankowiak, Strajki solidarnościowe w pozałódzkich ośrodkach akademickich w lutym 1981 r. 193
Witold Jarno, Droga do porozumienia łódzkiego 213
Witold Jarno, Porozumienie łódzkie – 18 lutego 1981 r. 235
Rafał Chojnacki, Rola doradców studenckich w wypracowaniu porozumienia łódzkiego z lutego 1981 r. 249
Marek Czyżewski, Społeczne i kulturowe aspekty strajku studentów Łodzi. Zarys analizy 265
Damian Kasprzyk, (Nie)codzienność strajkowa. Studencki protest w Łodzi ze stycznia – lutego 1981 r. z perspektywy antropologicznej 281
Konrad Tatarowski, Poligrafia strajkowa – tytuły, zawartość i recepcja treści prasy strajkowej 297
Piotr Ossowski, Przemysław Stępień, Prasa zagraniczna wobec łódzkiego strajku studenckiego (styczeń – luty 1981) 313
Tomasz Kozłowski, Sytuacja w łódzkich i innych uczelniach w kraju w przededniu wprowadzenia stanu wojennego 333
Sylwia Wielichowska, Pamięć i upamiętnianie strajku studentów łódzkich ze stycznia i lutego 1981 r. 341
Wykaz najważniejszych skrótów 359
Bibliografia 363
Indeks osobowy 376