Sytuacja prawna małoletniego dziecka rozwodzących się rodziców / Daniela Wybrańczyk

W książce przedstawiono zagadnienia dotyczące fundamentu prawa rodzinnego, tj. zasady ochrony dobra dziecka. Zaprezentowano całokształt regulacji materialnoprawnych i procesowych związanych z ochroną dobra dziecka w razie rozwodu rodziców. Analizie poddano sytuację prawną małoletniego dziecka przed rozpoczęciem postępowania rozwodowego, w jego trakcie oraz po wydaniu wyroku rozwodowego przez sąd I instancji. Oceniono między innymi, czy w obecnie obowiązujących przepisach regulujących postępowanie rozwodowe preferowane są interesy rodziców czy też małoletniego dziecka, odniesiono się do konfliktu dobra wspólnego dziecka małżonków z dobrem dziecka wspólnie wychowywanego (pozamałżeńskiego) i wskazano, jak posiadanie małoletniego dziecka wpływa na szybkość postępowania rozwodowego. Zwrócono również uwagę na to, jaki powinien być udział dziecka w postępowaniu okołorozwodowym.

W publikacji czytelnik znajdzie także odpowiedzi na pytania:
• czy przepisy regulujące sytuację dziecka rozwodzących się rodziców pozwalają odseparować małoletniego od konfliktu jego rodziców;
• jaki jest mechanizm kontroli nad urzeczywistnianiem zasady ochrony dobra dziecka;
• kto powinien włączyć się w ochronę dziecka, jeśli nie może ono polegać na swoich rodzicach.

Autorka przedstawiła konkretne rozwiązania zmierzające do poprawy sytuacji dzieci rozwodzących się rodziców. Ich wykorzystanie wzmocni pozycję dzieci, zapewniając im większą ochronę, zarówno w aspekcie prawnym, jak i psychologicznym oraz ekonomicznym.

 Publikacja zainteresuje zarówno prawników praktyków stosujących prawo rodzinne, jak i inne osoby uczestniczące w postępowaniu o rozwód, a także naukowo zajmujące się omawianą tematyką oraz odpowiedzialne za tworzenie prawa.

Wykaz skrótów | str. 11

Przedmowa  | str. 17

Wstęp | str. 21

Rozdział 1

Zagadnienia wstępne  | str. 33

1. Pojęcie dziecka i małoletniego | str. 33
2. Dobro dziecka | str. 38

2.1. Wprowadzenie | str. 38

2.2. Pojęcie dobra dziecka w doktrynie | str. 40

2.3. Dobro dziecka w orzecznictwie  | str. 48

2.4. Dobro dziecka w projekcie RPD z 2018 r.  | str. 53

2.5. Podsumowanie  | str. 56

3. Rozwód | str. 57

3.1. Pojęcie rozwodu | str. 57

3.2. Przesłanki rozwodu  | str. 62

3.3. Etapy postępowania rozwodowego | str. 76

3.4. Elementy wyroku rozwodowego wpływające na sytuację prawną małoletniego | str. 80

4. Dobro dziecka jako negatywna przesłanka rozwodu | str. 87

4.1. Dobro dziecka jako negatywna przesłanka rozwodu w doktrynie | str. 87

4.2. Dobro dziecka jako negatywna przesłanka rozwodu w orzecznictwie | str. 92

4.3. Dobro dziecka jako negatywna przesłanka rozwodu w projekcie RPD z 2018 r.  | str. 97

4.4. Urzeczywistnianie zasady ochrony dobra dziecka  | str. 98

Rozdział 2

Źródła prawa regulujące sytuację prawną małoletniego dziecka rozwodzących się rodziców | str. 113

1. Przepisy krajowe | str. 113
2. Przepisy międzynarodowe | str. 124

Rozdział 3

Władza rodzicielska  | str. 131

1. Pojęcie władzy rodzicielskiej | str. 131
2. Jurysdykcja w sprawach dotyczących władzy rodzicielskiej | str. 144
3. Rozstrzygnięcia sądu rozwodowego w kwestii władzy rodzicielskiej | str. 155

3.1. Wprowadzenie | str. 155

3.2. Piecza naprzemienna | str. 160

3.3. Ograniczenie władzy rodzicielskiej na podstawie art. 58 k.r.o.  | str. 171

3.4. Pozbawienie władzy rodzicielskiej | str. 181

3.5. Zawieszenie władzy rodzicielskiej | str. 186

3.6. Ograniczenie władzy rodzicielskiej na podstawie art. 109 k.r.o.  | str. 189

3.7. Odpowiedzialność rodzicielska w projekcie RPD z 2018 r.  | str. 195

3.8. Uwagi końcowe i prawnoporównawcze | str. 199

Rozdział 4

Kontakty z dzieckiem | str. 205

1. Pojęcie kontaktów z dzieckiem | str. 205
2. Jurysdykcja w sprawach dotyczących kontaktów z dzieckiem | str. 216
3. Rozstrzygnięcia sądu rozwodowego w kwestii kontaktów z dzieckiem | str. 217

3.1. Wprowadzenie | str. 217

3.2. Ograniczenie i zakazanie utrzymywania kontaktów rodziców z dzieckiem  | str. 231

3.3. Relacje osobiste w projekcie RPD z 2018 r. | str. 243

3.4. Podsumowanie  | str. 245

Rozdział 5

Alimenty | str. 251

1. Uwagi wprowadzające | str. 251
2. Potrzeby uprawnionego | str. 259
3. Możliwości zobowiązanego | str. 262
4. Inne czynniki wpływające na zakres realizacji obowiązku alimentacyjnego | str. 266
5. Ochrona roszczeń alimentacyjnych | str. 270
6. Jurysdykcja w sprawach dotyczących roszczeń alimentacyjnych | str. 279
7. Rozstrzygnięcia sądu rozwodowego w zakresie obowiązku ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka | str. 288

7.1. Wprowadzenie | str. 288

7.2. Treść i forma realizacji obowiązku alimentacyjnego | str. 295

7.3. Natychmiastowe świadczenia alimentacyjne w rządowych projektach nowelizacji k.r.o. z 2019 r.  | str. 300

7.4. Obowiązek alimentacyjny w projekcie RPD z 2018 r. | str. 309

7.5. Podsumowanie w ujęciu prawnoporównawczym | str. 310

Rozdział 6

Pozycja małoletniego przed rozpoczęciem postępowania rozwodowego rodziców | str. 313

1. Przygotowanie dziecka do rozwodu rodziców | str. 313
2. Pisemne porozumienie małżonków | str. 315
3. Postępowanie mediacyjne | str. 325
4. Rodzinne postępowanie informacyjne w rządowych projektach nowelizacji k.r.o. z 2019 r. | str. 329
5. Postępowanie pojednawcze i mediacja w projekcie RPD z 2018 r. | str. 337

Rozdział 7

Pozycja małoletniego w postępowaniu rozwodowym rodziców | str. 341

1. Postępowanie zabezpieczające | str. 341

1.1. Wprowadzenie | str. 341

1.2. Piecza i kontakty w postępowaniu zabezpieczającym | str. 360

1.3. Alimenty w postępowaniu zabezpieczającym  | str. 367

1.3.1. Alimenty na rzecz małoletniego  | str. 367

1.3.2. Alimenty na potrzeby rodziny | str. 373

2. Posiedzenie przygotowawcze i inne najważniejsze zmiany wprowadzone nowelizacją k.p.c. z 2019 r. odnoszące się do postępowania w sprawie o rozwód | str. 376
3. Wywiad środowiskowy | str. 386
4. Postępowanie mediacyjne | str. 390
5. Opinia biegłych sądowych | str. 405
6. Wysłuchanie małoletniego | str. 414
7. Prywatna opinia psychologiczna i inne dowody | str. 427

Rozdział 8

Pozycja małoletniego po wydaniu wyroku rozwodowego przez sąd I instancji  | str. 431

1. Postępowanie zabezpieczające | str. 431
2. Postępowanie międzyinstancyjne | str. 434
3. Postępowanie przed sądem II instancji | str. 436
4. Zmiana rozstrzygnięcia po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego | str. 445

Rozdział 9

Ocena obowiązujących regulacji | str. 453

1. Realizacja celów badawczych | str. 453
2. Uwagi delege ferenda | str. 463

Bibliografia  | str. 501