Inwestorzy dążą do minimalizacji obciążeń fiskalnych z jednej strony, a z drugiej do wyłączenia ich osobistej odpowiedzialności. W tym celu wykorzystują konstrukcje spółek osobowych, w których rolę wspólnika ponoszącego pełną odpowiedzialność za zobowiązania spółki pełni spółka kapitałowa. W chwili obecnej szczyt popularności przeżywa spółka komandytowa z udziałem spółki z o.o. (akcyjnej) jako jedynego komplementariusza (sp. z o.o. sp. k. bądź S.A. sp. k.). Następcą tej konstrukcji może być spółka komandytowo-akcyjna, w której jedynym komplementariuszem będzie spółka z o.o. (akcyjna) czyli sp. z o.o. S.K.A. (S.A.S.K.A.). Łączy ona bowiem w sobie wszystkie zalety sp. z o.o. sp. k. (optymalizacja ryzyka gospodarczego, optymalizacja obciążeń podatkowych), a jednocześnie oferuje inwestorom dodatkowe korzyści.
Prezentowana książka jest pierwszą na rynku polskim analizą sp. z o.o. S.K.A. Mając na uwadze potrzeby praktyki, nie jest ona ograniczona tylko do jednej dziedziny prawa, lecz ujmuje zagadnienie całościowo, obejmując szereg kluczowych dla obrotu gospodarczego dziedzin prawa. Publikacja obejmuje stan prawny obowiązujący na dzień 30.04.2011 r.
Przedmowa
Rozdział 1. PRAWO SPÓŁEK
1.1. Reżim prawny sp. z o.o. S.K.A. na gruncie KSH
1.1.1. Przepisy regulujące organizację i funkcjonowanie S.K.A.
1.1.2. Przepisy regulujące organizację i funkcjonowanie sp. z o.o. S.K.A.
1.2. Problematyka sp. z o.o. S.K.A. „w organizacji”
1.3. Spółka z o.o. jako jedyny komplementariusz sp. z o.o. S.K.A.
1.3.1. Wstęp
1.3.2. Spółka z o.o. jako „quasi-zarząd” sp. z o.o. S.K.A.
1.3.2.1. Problemy wynikające z konstrukcji sp. z o.o. S.K.A.
1.3.2.2. Reprezentacja sp. z o.o. S.K.A. przez spółkę z o.o.
1.3.2.3. Reprezentacja sp. z o.o. S.K.A. przez akcjonariuszy
1.3.3. Wydawanie komplementariuszowi wiążących poleceń co do prowadzenia spraw spółki przez organy sp. z o.o. S.K.A.
1.3.4. Sp. z o.o. jako likwidator sp. z o.o. S.K.A.
1.4. Odpowiedzialność sp. z o.o. jako jedynego komplementariusza sp. z o.o. S.K.A.
1.4.1. Subsydiarna odpowiedzialność sp. z o.o. za zobowiązania sp. z o.o. S.K.A.
1.4.2. Odpowiedzialność sp. z o.o. jako quasi-zarządu sp. z o.o. S.K.A. (art. 483–490 KSH w zw. z art. 143 § 3 infine KSH)
1.4.2.1. Wstęp
1.4.2.2. Omówienie wybranych typów roszczeń przeciwko sp. z o.o. jako quasi-zarządowi sp. z o.o. S.K.A
1.4.2.2.1. Artykuł 483 KSH
1.4.2.2.2. Artykuł 490 KSH
1.4.2.3. Absolutorium dla sp. z o.o. jako komplementariusza sp. z o.o. S.K.A.
1.5. Odpowiedzialność członków zarządu komplementariusza za zobowiązania sp. z o.o. S.K.A.
1.5.1. Wstęp
1.5.2. Odpowiedzialność członków zarządu sp. z o.o. w trybie art. 299 KSH za zobowiązania sp. z o.o. S.K.A. (art. 31 KSH)
1.6. Delegowanie członków rady nadzorczej do pełnienia funkcji komplementariusza a konstrukcja sp. z o.o. S.K.A.
1.7. Podsumowanie
Rozdział 2. PRAWO HOLDINGOWE (DOMINACJA – ZALEŻNOŚĆ)
2.1. Wstęp
2.2. Rola umów organizacyjnych dla powstania stosunku dominacji – zależności
2.2.1. Istota dominacji – zależności
2.2.2. Dominacja „faktyczna” nie mniej „umowna” niż dominacja „umowna”
2.2.3. Konsekwencje uznania stosunku dominacji – zależności za stosunek umowny
2.3. Istota dominacji „statutowej” (art. 4 § 1 pkt 4 lit. a–e KSH, art. 4 § 1 pkt 4 lit. f ab initio KSH)
2.3.1. Wstęp
2.3.2. Możliwość realizacji uprawnień wynikających z praw udziałowych jako podstawa dominacji „statutowej”
2.4. Istota dominacji „strukturalnej” (art. 4 § 1 pkt 4 lit. f KSH)
2.5. Systematyzacja przepisów prawa holdingowego zawartych w KSH
2.5.1. Regulacje ogólne dominacji – zależności
2.5.2. Regulacje szczególne dominacji – zależności
2.6. Przepisy prawa holdingowego mogące mieć zastosowanie do sp. z o.o. S.K.A.
2.7. Definicja spółki zależnej a konstrukcja sp. z o.o. S.K.A.
2.7.1. Dominacja „statutowa”
2.7.2. Dominacja „strukturalna” nad S.K.A.
2.8. Regulacje ogólnego prawa holdingowego znajdujące zastosowanie do sp. z o.o. S.K.A.
2.8.1. Obowiązek notyfikacyjny, informacyjny, ogłoszenia w MSiG
2.8.2. Zawierania umów przez spółkę zależną na rzecz funkcjonariuszy spółki dominującej (art. 15 § 2 KSH)
2.9. Regulacje szczególne prawa holdingowego znajdujące zastosowanie do sp. z o.o. S.K.A.
2.9.1. Zakaz nabywania udziałów sp. z o.o. (art. 200 § 1 zd. 2 KSH)
2.9.2. Incompatibilitas
2.9.3. Ograniczenia w nabywaniu mienia od spółki zależnej albo dominującej (art. 394 § 2 KSH w zw. z art. 126 § 1 pkt 2 KSH)
2.9.4. Dopuszczalność kumulacji głosów akcjonariuszy (art. 411 § 4 KSH w zw. z art. 126 § 1 pkt 2 KSH)
2.10. Podsumowanie
Rozdział 3. PRAWO UPADŁOŚCIOWE I NAPRAWCZE
3.1. Wprowadzenie
3.2. Zdolność upadłościowa
3.2.1. Zdolność upadłościowa sp. z o.o. S.K.A. i jej wspólników na gruncie zwykłego postępowania upadłościowego
3.2.1.1. Zdolność upadłościowa sp. z o.o. S.K.A.
3.2.1.2. Zdolność upadłościowa wspólników sp. z o.o. S.K.A.
3.2.2. Zdolność upadłościowa sp. z o.o. S.K.A „w organizacji” oraz jej wspólników
3.2.2.1. Uwagi ogólne
3.2.2.2. Zdolność upadłościowa sp. z o.o. jako jedynego komplementariusza sp. z o.o. S.K.A. „w organizacji”
3.2.3. Upadłość „konsumencka”
3.2.3.1. Wstęp
3.2.3.2. Zakres podmiotowy
3.2.3.3. Należyta staranność (diligentia)
3.2.3.4. Diligentia a przesłanki ogłoszenia upadłości „konsumenckiej”
3.2.3.5. Upadłość „konsumencka” a S.K.A.
3.3. Podmioty legitymowane do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości
3.3.1. Wprowadzenie
3.3.2. Legitymacja komplementariusza do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości S.K.A.
3.3.2.1. Uwagi ogólne
3.3.2.2. Legitymacja sp. z o.o., jako jedynego komplementariusza, do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości sp. z o.o. S.K.A.
3.3.3. Delegowanie członków rady nadzorczej do wykonywania funkcji komplementariuszy (art. 143 § 2 KSH)
3.3.3.1. Legitymacja delegowanych członków rady nadzorczej do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości sp. z o.o. S.K.A.
3.3.3.2. Odpowiedzialność delegowanych członków rady nadzorczej S.K.A. z tytułu nieterminowego złożenia wniosku o upadłość
3.3.4. Odpowiedzialność w trybie art. 21 ust. 3 PrUpN – podsumowanie
3.3.5. Podmioty legitymowane do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości „konsumenckiej”
3.4. Upadłość wspólnika S.K.A. a rozwiązanie spółki
3.4.1. Uwagi ogólne
3.4.2. Upadłość akcjonariusza
3.4.3. Upadłość sp. z o.o. – jedynego komplementariusza S.K.A.
3.4.3.1. Wpływ upadłości jedynego komplementariusza na trwanie S.K.A.
3.4.3.2. Ustanowienie likwidatora w przypadku upadłości jedynego komplementariusza sp. z o.o. S.K.A.
3.5. Postępowanie naprawcze
3.5.1. Zdolność naprawcza (art. 492 PrUpN)
3.5.2. Legitymacja formalna do wszczęcia postępowania (art. 494 PrUpN)
3.5.3. Odpowiedzialność z tytułu braku zgłoszenia wniosku o wszczęcie postępowania naprawczego
3.6. Podsumowanie
Rozdział 4. POSTĘPOWANIE CYWILNE
I. Postępowanie odrębne w sprawach gospodarczych
4.I.1. Wstęp
4.I.2. Pojęcie sprawy gospodarczej w rozumieniu art. 4791 KPC
4.I.3. Sprawy gospodarcze sensu stricto
4.I.4. Sprawy gospodarcze sensu largo
4.I.4.1. Wstęp
4.I.4.2. Sprawy „ze stosunku spółki”
4.I.4.3. Sprawy „dotyczące roszczeń, o których mowa w art. 479–490 KSH”
4.I.5. Konstrukcja sp. z o.o. S.K.A. a postępowanie w sprawach gospodarczych
4.I.5.1. Postępowanie w sprawach gospodarczych sensu stricto
4.I.5.2. Postępowanie w sprawach gospodarczych sensu largo
4.I.5.2.1. Spory „ze stosunku spółki”
4.I.5.2.2. Spory dotyczące roszczeń z art. 143 § 3 KSH w zw. z art. 483–490 KSH
4.I.6. Umowy holdingowe
4.I.6.1. Wstęp
4.I.6.2. Umowy holdingowe a pojęcie sprawy gospodarczej sensu largo
4.I.6.3. Umowy holdingowe a pojęcie sprawy gospodarczej sensu stricto
4.I.7. Formy (postacie) ustrojowe S.K.A. a pojęcie sprawy gospodarczej
4.I.7.1. Wstęp
4.I.7.2. Konstrukcja sp. z o.o. S.K.A. „w organizacji”
4.I.7.2.1. Sprawy gospodarcze sensu stricto
4.I.7.2.2. Sprawy gospodarcze sensu largo – art. 4791 § 2 pkt 1 KPC
4.I.7.2.2.1. Sprawy ze „stosunku spółki” w przypadku sp. z o.o. S.K.A. „w organizacji”
4.I.7.2.2.2. Odpowiedzialność reprezentantów sp. z o.o. S.K.A. „w organizacji” w trybie art. 134 § 2 KSH
4.I.7.3. Konstrukcja sp. z o.o. S.K.A. „w likwidacji”
4.I.8. Podsumowanie
II. Sądownictwo polubowne (arbitrażowe)
4.II.1. Wstęp – charakter zapisu na sąd polubowny
4.II.2. „Zwykły” zapis na sąd polubowny (art. 1161 KPC)
4.II.2.1. Wstęp
4.II.2.2. Zakres podmiotowy
4.II.2.3. Zakres przedmiotowy
4.II.3. Zapis na sąd polubowny w umowie (statucie) spółki prawa handlowego (art. 1163 § 1 KPC)
4.II.3.1. Wstęp
4.II.3.2. Zakres podmiotowy
4.II.3.3. Zakres przedmiotowy
4.II.4. Porównanie „zwykłego” (art. 1161 KPC) i „statutowego” (art. 1163 § 1 KPC) zapisu na sąd polubowny
4.II.4.1. Zdatność arbitrażowa sporu
4.II.4.2. Zakres podmiotowy
4.II.4.3. Zakres przedmiotowy
4.II.5. „Zwykły” bądź „statutowy” zapis na sąd polubowny a wybrane spory ze stosunku S.K.A.
4.II.5.1. Odpowiedzialność komplementariusza w trybie art. 143 § 3 infine KSH
4.II.5.2. Spory wynikające z umów holdingowych (art. 7 KSH)
4.II.6. S.K.A. „w organizacji” a zapis na sąd polubowny dotyczący sporów „ze stosunku spółki”
4.II.6.1. Zapis na sąd polubowny w statucie S.K.A. „w organizacji”
4.II.6.2. „Zwykły” zapis na sąd polubowny dotyczący stosunku prawnego S.K.A. „w organizacji”
4.II.6.3. Odpowiedzialność reprezentantów S.K.A. „w organizacji” w trybie art. 134 § 2 KSH
4.II.7. Uprzednie i następcze dokonanie zapisu na sąd polubowny dotyczącego sporów ze stosunku spółki
4.II.7.1. Zapis na sąd polubowny umieszczony w statucie S.K.A. (art. 1163 § 1 KPC)
4.II.7.2. „Zwykły” zapis na sąd polubowny (art. 1161 KPC) umieszczony w odrębnej od statutu umowie bądź w statucie S.K.A.
4.II.7.2.1. „Zwykły” zapis na sąd polubowny umieszczony w odrębnej od statutu umowie
4.II.7.2.2. „Zwykły” zapis na sąd polubowny umieszczony w statucie S.K.A.
4.II.8. Ustanie stosunku prawnego S.K.A. a „statutowy” zapis na sąd polubowny
4.II.8.1. Likwidacja S.K.A.
4.II.8.2. Inne przypadki ustania stosunku spółki komandytowo-akcyjnej
4.II.9. Wyrażenie zgody na brzmienie statutu S.K.A. przez jej akcjonariuszy bez wyrażenia zgody na „statutowy” zapis na sąd polubowny
4.II.10. Rozwiązanie „statutowego” zapisu na sąd polubowny
4.II.11. Podsumowanie
III. Postępowanie egzekucyjne
4.III.1. Nadawanie klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikom sp. z o.o. S.K.A. w trybie art. 7781 KPC
4.III.1.1. Wstęp
4.III.1.2. Zakres podmiotowy
4.III.1.2.1. Akcjonariusze
4.III.1.2.2. Komplementariusze
4.III.1.3. Zakres przedmiotowy
4.III.1.4. Pozywanie wspólników sp. z o.o. S.K.A. łącznie ze spółką a rozszerzanie klauzuli wykonalności w trybie art. 7781 KPC – zalety i wady
4.III.2. Powództwo opozycyjne wspólników sp. z o.o. S.K.A.
4.III.3. Podsumowanie
Rozdział 5. PRAWO PODATKOWE
Wstęp
I. Ogólne prawo podatkowe (Ordynacja podatkowa)
5.I.1. Wstęp
5.I.2. Odpowiedzialność komplementariusza za zobowiązania podatkowe S.K.A. w trybie art. 115 OrdPU
5.I.2.1. Wstęp
5.I.2.2. Odpowiedzialność w trybie art. 115 OrdPU w brzmieniu do dnia 31.12.2008 r.
5.I.2.2.1. Nabycie albo utrata statusu akcjonariusza jako moment powstania zwolnienia z odpowiedzialności
5.I.2.2.2. Niezależność od regulacji prywatnoprawnych
5.I.2.2.3. Zakres przedmiotowy pojęcia „akcjonariusz”
5.I.2.3. Odpowiedzialność podatkowa w sp. z o.o. S.K.A. „w organizacji”
5.I.2.4. Odpowiedzialność w trybie art. 115 OrdPU w brzmieniu od dnia 1.01.2008 r.
5.I.3. Odpowiedzialność członków zarządu za zaległości podatkowe sp. z o.o. będące następstwem subsydiarnej odpowiedzialności sp. z o.o. jako komplementariusza sp. z o.o. S.K.A. (art. 116 OrdPU w zw. z art. 115 OrdPU)
5.I.4. Odpowiedzialność sp. z o.o. w przypadku wniesienia do S.K.A. aportu w postaci przedsiębiorstwa (art. 112 OrdPU)
II. Podatki dochodowe
5.II.1. Wstęp
5.II.2. Opodatkowanie dochodów akcjonariuszy sp. z o.o. S.K.A.
5.II.2.1. Wstęp
5.II.2.2. Przychody z kapitałów pieniężnych
5.II.2.2.1. Dywidenda z akcji S.K.A.
5.II.2.2.2. Inne rodzaje przychodów z akcji S.K.A.
5.II.3. Liniowe opodatkowanie dochodów akcjonariuszy
5.II.4. Podsumowanie
Rozdział 6. RYNEK KAPITAŁOWY
6.1. Prawo rynku kapitałowego – źródła prawa
6.2. Zorganizowany obrót papierami wartościowymi
6.3. Uzyskanie przez sp. z o.o. S.K.A. statusu spółki publicznej
6.3.1. Oferta publiczna. Dematerializacja akcji. Dopuszczenie do obrotu. Wprowadzenie do obrotu
6.3.2. Dematerializacja akcji jako podstawa uzyskania statusu spółki publicznej
6.3.2.1. Wstęp
6.3.2.2. Dematerializacja akcji S.K.A. (sp. z o.o. S.K.A)
6.3.3. Odpowiednie stosowanie do sp. z o.o. S.K.A. przepisów o dopuszczeniu akcji S.A. do obrotu na rynku regulowanym
6.3.4. Sposoby uzyskania przez sp. z o.o. S.K.A. statusu spółki publicznej
6.3.5. Zalety i mankamenty wynikające z uzyskania przez sp. z o.o. S.K.A. statusu spółki publicznej
6.3.5.1. Zalety
6.3.5.2. Mankamenty
6.4. Rodzaje dokumentów informacyjnych w związku z ubieganiem się o dopuszczenie instrumentów finansowych do obrotu na rynku regulowanym
6.4.1. Wprowadzenie
6.4.2. Obowiązek sporządzenia memorandum informacyjnego a obowiązek sporządzenia prospektu emisyjnego
6.4.2.1. Prospekt emisyjny
6.4.2.2. Memorandum informacyjne
6.4.3. Prospekt emisyjny w przypadku emisji akcji przez sp. z o.o. S.K.A.
6.5. Konsekwencje uzyskania przez sp. z o.o. S.K.A. statusu spółki publicznej
6.5.1. Wstęp
6.5.2. Zmiany w konstrukcji ustrojowej (organizacji i funkcjonowaniu) sp. z o.o. S.K.A.
6.5.2.1. Reżim prawny
6.5.2.2. Systematyzacja regulacji KSH mogących mieć zastosowanie do sp. z o.o. S.K.A. jako spółki publicznej
6.5.2.3. Zwoływanie walnych zgromadzeń akcjonariuszy publicznej sp. z o.o. S.K.A.
6.5.2.4. Modyfikacje statutu publicznej sp. z o.o. S.K.A. zgodnie z art. 80a–80d OfPublU
6.5.2.4.1. Omówienie regulacji art. 80a–80d OfPublU
6.5.2.4.2. Zastosowanie regulacji art. 80a–80d OfPublU do S.K.A. (sp. z o.o. S.K.A)
6.5.3. Szczególne obowiązki informacyjne sp. z o.o. S.K.A. (jako emitenta) i jej akcjonariuszy
6.5.3.1. Wstęp
6.5.3.2. Informacje poufne
6.5.3.3. Informacje okresowe
6.5.3.4. Informacje bieżące
6.5.3.5. Ograniczenia w przekazywaniu informacji określone w art. 66–67 OfPublU
6.5.3.6. Obowiązki informacyjne a konstrukcja sp. z o.o. S.K.A.
6.6. Znaczne pakiety akcji sp. z o.o. S.K.A.
6.6.1. Dominacja, zależność, grupy kapitałowe w OfPublU a konstrukcja sp. z o.o. S.K.A.
6.6.1.1. Defi nicje dominacji – zależności i grupy kapitałowej w OfPublU
6.6.1.2. Zastosowanie definicji dominacji – zależności do sp. z o.o. S.K.A.
6.6.1.2.1. Dominacja udziałowa (głosowa) nad sp. z o.o. S.K.A.
6.6.1.2.2. Dominacja nominacyjna nad sp. z o.o. S.K.A.
6.6.1.2.3. Dominacja personalna nad sp. z o.o. S.K.A.
6.6.2. Znaczne pakiety akcji
6.6.2.1. Wprowadzenie
6.6.2.2. Systematyzacja przepisów dotyczących znacznych pakietów akcji
6.6.2.3. Wybrane pojęcia dotyczące znacznych pakietów akcji
6.6.2.3.1. Ogólna liczba głosów
6.6.2.3.2. Zasady obliczania liczby głosów (art. 87 ust. 5 OfPublU)
6.6.2.3.3. Pośrednie nabycie akcji spółki publicznej
6.6.2.4. Ujawnianie stanu posiadania
6.6.2.4.1. Obowiązki ciążące na podmiocie osiągającym określony procent w ogólnej ilości głosów
6.6.2.4.2. Obowiązki ciążące na spółce publicznej, której znaczne pakiety akcji są przedmiotem transakcji
6.6.2.4.3. Sankcje wynikające z braku ujawnienia informacji o znacznych pakietach akcji
6.6.2.4.4. Obowiązek ujawnienia stanu posiadania akcji spółki publicznej a sp. z o.o. S.K.A.
6.6.2.5. Wezwania
6.6.2.5.1. Charakterystyka poszczególnych typów wezwań
6.6.2.5.2. Wyłączenie obowiązku wezwań, akcje wydawane w zamian, cena akcji proponowanych w wezwaniu
6.6.2.5.3. Stanowisko zarządu (art. 80 OfPublU)
6.6.2.5.4. Wezwania a konstrukcja sp. z o.o. S.K.A.
6.6.2.6. Przymusowy wykup i odkup akcji
6.6.2.6.1. Przymusowy wykup (squeezing out)
6.6.2.6.2. Przymusowy odkup (reverse squeezing out)
6.6.2.6.3. Przymusowy wykup/odkup a konstrukcja sp. z o.o. S.K.A.
6.6.2.7. Rewident do spraw szczególnych (art. 84–86 OfPublU)
6.6.2.7.1. Charakterystyka
6.6.2.7.2. Rewident do spraw szczególnych a konstrukcja sp. z o.o. S.K.A.
6.6.2.8. Regulacje szczególne
6.7. Podsumowanie
Rozdział 7. PODSUMOWANIE
7.1. Konstrukcja sp. z o.o. S.K.A. jako nowa atrakcyjna forma prowadzenia działalności przez inwestorów
7.2. S.A.S.K.A. a sp. z o.o. S.K.A.
WYKAZ LITERATURY