Prokuratura w standardach prawnych Rady Europy / Piotr Turek

W monografii autor wskazuje, jakie konsekwencje dla ustroju, kompetencji i sposobu działania prokuratury wynikają z faktu przynależności państwa do Rady Europy.

Rada Europy – jako jedyna organizacja międzynarodowa na świecie – utworzyła organ opiniodawczy wyspecjalizowany w sprawach prokuratury, tj. Radę Konsultacyjną Prokuratorów Europejskich, i wypracowała obszerny zbiór standardów prawnych odnoszących się do prokuratury. Autor stawia sobie za cel ich całościowe omówienie, a w szczególności udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
• jakie w świetle tych standardów są najważniejsze cechy ustrojowe prokuratury i czy jest nią również niezależność, a jeśli tak, to jak rozumiana;
• jakie kompetencje powinna posiadać prokuratura w państwie członkowskim Rady Europy i jak powinna ona funkcjonować;
• w jakim zakresie wyżej wspomniane standardy stanowią normy prawnie wiążące (hard law), a w jakim – jedynie postulaty i zalecenia (soft law).

Książka jest przeznaczona dla osób zajmujących się szeroko pojętą legislacją, a także prokuratorów, którzy chcieliby dowiedzieć się, jak realizować swoje ustawowe zadania w sposób zgodny ze standardami międzynarodowymi oraz jakie prawa przysługują im w świetle obowiązujących Polskę instrumentów międzynarodowych. Publikacja będzie przydatna również dla każdego uczestnika obrotu prawnego, chcącego wiedzieć, czego może oczekiwać od prokuratury w państwie należącym do Rady Europy, a tym samym zobowiązanym do przestrzegania jej wartości, tj. demokracji, praw człowieka
i rządów prawa.

Wykaz skrótów | str. 9

Wstęp | str. 15

Rozdział I

Uwarunkowania międzynarodowoprawnej standaryzacji prokuratury  | str. 25

1. Uwagi ogólne | str. 25
2. Prokuratura państw europejskich | str. 27

2.1. Francja  | str. 30

2.1.1. Rozwój historyczny | str. 30

2.1.2. Czasy współczesne | str. 35

2.2. Niemcy | str. 42

2.3. Włochy | str. 44

2.4. Hiszpania | str. 46

2.5. Wielka Brytania  | str. 47

2.6. Rosja i Związek Radziecki | str. 49

2.6.1. Rozwój historyczny | str. 49

2.6.2. Czasy współczesne | str. 51

2.7. Polska | str. 52

2.7.1. Rozwój historyczny | str. 52

2.7.2. Czasy współczesne | str. 55

2.8. Cechy wspólne i różnice | str. 57

3. Prokuratura a prawo międzynarodowe | str. 60

3.1. Suwerenność i wyłączna kompetencja wewnętrzna państwa | str. 60

3.2. Międzynarodowa pomoc prawna | str. 64

3.3. Międzynarodowa ochrona praw człowieka  | str. 70

3.4. Międzynarodowe trybunały karne | str. 76

3.5. Przynależność państw do organizacji międzynarodowych  | str. 80

3.5.1. Prokuratura Europejska  | str. 81

3.5.2. Europejski nakaz aresztowania | str. 86

3.6. Soft law | str. 89

4. Podsumowanie | str. 92

Rozdział II

Organy standardotwórcze Rady Europy i ich kompetencje  | str. 99

1. Uwagi ogólne | str. 99
2. Pojęcie standardu prawnego Rady Europy | str. 101
3. Organy traktatowe | str. 116

3.1. Organy statutowe  | str. 117

3.1.1. Komitet Ministrów | str. 117

3.1.2. Zgromadzenie Doradcze (Parlamentarne) | str. 122

3.2. Organy niestatutowe | str. 124

3.2.1. Europejski Trybunał Praw Człowieka | str. 124

3.2.2. Europejski Komitet do Spraw Zapobiegania Torturom | str. 126

4. Organy pozatraktatowe | str. 128

4.1. Rada Konsultacyjna Prokuratorów Europejskich | str. 129

4.2. Europejska Komisja na rzecz Demokracji przez Prawo (Komisja Wenecka)  | str. 132

4.3. Komisarz Praw Człowieka | str. 134

4.4. Grupa Państw Przeciwko Korupcji  | str. 136

4.5. Europejska Komisja przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji  | str. 138

5. Podsumowanie | str. 139

Rozdział III

Kształtowanie się standardów prawnych Rady Europy dotyczących prokuratury | str. 143

1. Uwagi ogólne | str. 143
2. Standardy zawarte w powszechnym prawie międzynarodowym | str. 147
3. Standardy zawarte w traktatach Rady Europy | str. 151

3.1. Prawa człowieka  | str. 152

3.2. Międzynarodowa współpraca w sprawach karnych | str. 159

3.2.1. Ekstradycja  | str. 160

3.2.2. Pomoc prawna w sprawach karnych  | str. 165

3.2.3. Międzynarodowa ważność wyroków karnych | str. 172

3.2.4. Przekazywanie ścigania | str. 174

3.2.5. Zwalczanie niektórych rodzajów przestępczości  | str. 178

4. Standardy tworzone przez organy traktatowe Rady Europy | str. 205

4.1. Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka | str. 205

4.2. Zalecenia organów statutowych | str. 268

4.2.1. Zalecenia Komitetu Ministrów  | str. 268

4.2.2. Zalecenia Zgromadzenia Parlamentarnego  | str. 277

4.3. Standardy Europejskiego Komitetu do Spraw Zapobiegania Torturom | str. 280

5. Standardy tworzone przez organy pozatraktatowe Rady Europy | str. 283

5.1. Opinie Rady Konsultacyjnej Prokuratorów Europejskich  | str. 283

5.2. Standardy Komisji Weneckiej  | str. 307

5.3. Zalecenia Komisarza Praw Człowieka | str. 312

5.4. Zalecenia Grupy Państw Przeciwko Korupcji | str. 317

5.5. Zalecenia Europejskiej Komisji przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji  | str. 323

6. Podsumowanie | str. 327

Zakończenie | str. 351

Bibliografia  | str. 357