Książka omawia zagadnienia z zakresu prawa pracy w przystępnej formie pytań i odpowiedzi, które najczęściej pojawiają się na egzaminach z tego przedmiotu. Jest to nowoczesny niezbędnik do nauki i powtórki materiału – czytelnik uczy się poprzez zadawanie pytań, formułowanie własnych odpowiedzi, a następnie ich weryfikację z tymi, które znajdują się w książce. Taka forma angażuje czytelnika, który aktywnie zdobywa i weryfikuje swoją wiedzę. Informacje uzyskane za pośrednictwem takiej nauki są lepiej zapamiętywane i utrwalane niż przez wielokrotne czytanie przepisów kodeksu.
Opracowanie uwzględnia najnowsze zmiany kodeksu pracy dotyczące takich zagadnień, jak praca zdalna, kontrola trzeźwości pracowników oraz regulacje z zakresu tzw. work life balance.
Publikacja w szczególności jest przeznaczona dla studentów i aplikantów. Będzie ona również pomocna pracownikom naukowym, którzy mogą ją wykorzystać jako materiały do ćwiczeń.
4 WYKAZ SKRÓTÓW
15 WSTĘP
17 Rozdział I Pojęcie, systematyka i zakres przedmiotowy
prawa pracy
17 1. Definicja i systematyka prawa pracy
18 2. Zatrudnienie niepracownicze
19 Rozdział II Funkcje prawa pracy
21 Rozdział III Zasady prawa pracy
21 1. Zasada prawa do pracy
22 2. Zasada swobody nawiązania stosunku pracy i ustalania jego
treści
23 3. Zasada poszanowania godności i innych dóbr
osobistych pracownika
23 4. Zasada równego traktowania i zakaz dyskryminacji w
zatrudnieniu
25 5. Zasada prawa do godziwego wynagrodzenia za pracę
26 6. Zasada prawa do wypoczynku
26 7. Zasada zapewnienia przez pracodawcę bezpiecznych i
higienicznych warunków pracy
27 8. Zasada zaspokajania bytowych, socjalnych i kulturalnych
potrzeb pracowników
28 9. Zasada ułatwiania pracownikom podnoszenia
kwalifikacji zawodowych
29 10. Zasada uprzywilejowania pracowników
31 11. Podstawowe zasady zbiorowego prawa pracy
33 Rozdział IV Równe traktowanie w zatrudnieniu
33 1. Pojęcie równego traktowania w zatrudnieniu
36 2. Formy dyskryminacji
38 3. Molestowanie i molestowanie seksualne
39 4. Uzasadnione różnicowanie
40 5. Skutki naruszenia równego traktowania w zatrudnieniu
41 6. Ciężar dowodu
43 Rozdział V Źródła prawa pracy
43 1. Pojęcie i hierarchia źródeł prawa pracy
43 2. Powszechne źródła prawa pracy
43 2.1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
44 2.2. Ustawy
44 2.3. Rozporządzenia
45 3. Swoiste źródła prawa pracy
45 3.1. Układy zbiorowe pracy
45 3.1.1. Charakter prawny układów zbiorowych pracy
45 3.1.2. Zakres podmiotowy układów zbiorowych pracy
46 3.1.3. Zakres przedmiotowy układów zbiorowych pracy
46 3.1.4. Tryb zawierania układów zbiorowych pracy
47 3.1.5. Rejestracja układów zbiorowych pracy
48 3.1.6. Wejście w życie układów zbiorowych pracy
49 3.1.7. Przekształcenia układów zbiorowych pracy
49 3.1.8. Rozwiązanie układów zbiorowych pracy
49 3.1.9. Ponadzakładowe układy zbiorowe pracy
50 3.1.10. Zakładowe układy zbiorowe pracy
50 3.2. Porozumienia o stosowaniu układu zbiorowego pracy
51 3.3. Porozumienia w związku z przejściem zakładu pracy na
nowego pracodawcę
52 3.4. Porozumienia o zawieszeniu przepisów prawa pracy
53 3.5. Porozumienia o stosowaniu mniej korzystnych
warunków zatrudnienia
53 3.6. Porozumienia społeczne
54 4. Regulaminy
54 4.1. Regulamin wynagradzania
57 4.2. Regulamin pracy
60 4.3. Inne regulaminy
62 5. Statuty
62 6. Ponadnarodowe prawo pracy
62 6.1. Międzynarodowe prawo pracy
62 6.2. Prawo pracy Rady Europy
63 6.3. Unijne prawo pracy
65 Rozdział VI Stosunek pracy
65 1. Pojęcie i charakter stosunku pracy
68 2. Podmioty stosunku pracy
68 2.1. Pracownik
70 2.2. Pracodawca
73 Rozdział VII Umowa o pracę
73 1. Rodzaje umów o pracę
76 2. Forma umowy o pracę
77 3. Treść umowy o pracę
81 4. Telepraca
83 5. Praca zdalna
90 Rozdział VIII Przekształcenia zobowiązaniowego stosunku
pracy
90 1. Porozumienie zmieniające
92 2. Wypowiedzenie warunków pracy i płacy
96 3. Zmiana stosunku pracy mocą jednostronnej czynności
96 3.1. Powierzenie pracownikowi innej pracy
100 3.2. Przeniesienie pracownika do innej pracy
102 Rozdział IX Ustanie stosunku pracy
102 1. Porozumienie stron
104 2. Powszechna ochrona trwałości stosunku pracy
109 3. Szczególna ochrona trwałości stosunku pracy
119 4. Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem
124 5. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez
pracodawcę
133 6. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez
pracownika
136 7. Skutki prawne wadliwego rozwiązania umowy o pracę
136 7.1. Skutki prawne wadliwego rozwiązania umowy o
pracę za wypowiedzeniem
142 7.2. Skutki prawne wadliwego rozwiązania umowy o pracę
bez wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę
147 7.3. Skutki prawne wadliwego rozwiązania umowy o pracę
bez wypowiedzenia dokonanego przez pracownika
148 8. Rozwiązanie umów o pracę z przyczyn niedotyczących
pracowników
151 9. Wygaśnięcie stosunku pracy
156 Rozdział X Przejście zakładu pracy na innego pracodawcę
160 Rozdział XI Zatrudnianie pracowników tymczasowych
161 1. Ograniczenia w zakresie pracy tymczasowej
161 1.1. Ograniczenia przedmiotowe
162 1.2. Ograniczenie czasu trwania pracy tymczasowej
163 1.3. Ograniczenia podmiotowe
164 2. Zawarcie i treść umowy o pracę tymczasową
167 3. Stosunek pracy tymczasowej
168 4. Ochrona pracownika tymczasowego przed dyskryminacją
170 5. Urlop wypoczynkowy pracownika tymczasowego
172 Rozdział XII Pozaumowne stosunki pracy
172 1. Powołanie
179 2. Wybór
182 3. Mianowanie
185 4. Spółdzielcza umowa o pracę
187 Rozdział XIII Obowiązki pracodawcy i pracownika
187 1. Obowiązki pracodawcy
187 1.1. Obowiązek prowadzenia dokumentacji pracowniczej
189 1.2. Obowiązek przeciwdziałania mobbingowi
194 1.3. Obowiązek wydania świadectwa pracy
197 1.4. Obowiązek ułatwiania podnoszenia kwalifikacji
zawodowych
202 2. Obowiązki pracownika
202 2.1. Obowiązek sumiennego i starannego wykonywania pracy
203 2.2. Obowiązek stosowania się do poleceń przełożonych
204 2.3. Obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy
206 2.4. Obowiązek przestrzegania tajemnicy
207 2.5. Obowiązek przestrzegania zasad współżycia
społecznego
209 Rozdział XIV Ochrona danych osobowych
209 1. Podstawowe pojęcia z zakresu ochrony danych osobowych
210 2. Zasady ogólne przetwarzania danych osobowych
pracowników
211 3. Podstawy prawne przetwarzania danych osobowych
214 4. Monitoring w przepisach Kodeksu pracy
214 4.1. Monitoring wizyjny
216 4.2. Monitoring służbowej poczty elektronicznej
217 4.3. Inne formy monitoringu
217 5. Kontrola trzeźwości pracowników oraz kontrola na
obecność środków działających podobnie do alkoholu
223 Rozdział XV Wynagrodzenie za pracę
223 1. Pojęcie i składniki wynagrodzenia za pracę oraz zasady
ustalania jego wysokości
227 2. Wynagrodzenie za czas nieświadczenia pracy
229 3. Ochrona wynagrodzenia za pracę
235 4. Inne świadczenia związane z zatrudnieniem
238 5. Ochrona roszczeń pracowników w razie
niewypłacalności pracodawcy
241 Rozdział XVI Zakaz konkurencji
241 1. Zasady ogólne
242 2. Zakaz konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy
244 3. Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy
247 Rozdział XVII Odpowiedzialność porządkowa pracowników
247 1. Katalog kar porządkowych i przesłanki
odpowiedzialności porządkowej
249 2. Procedura nakładania kar porządkowych
252 3. Zatarcie kary porządkowej
253 Rozdział XVIII Odpowiedzialność materialna pracowników
253 1. Przesłanki odpowiedzialności materialnej pracowników
255 2. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy
258 3. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej
259 4. Odpowiedzialność za mienie powierzone
261 5. Przedawnienie roszczeń
262 Rozdział XIX Czas pracy
262 1. Podstawowe pojęcia z zakresu czasu pracy
266 2. Okresy odpoczynku
268 3. Systemy i rozkłady czasu pracy
274 4. Praca w godzinach nadliczbowych
279 5. Praca w porze nocnej
281 6. Praca w niedziele i święta
284 Rozdział XX Urlopy pracownicze
284 1. Urlopy wypoczynkowe
284 1.1. Pojęcie urlopu wypoczynkowego
286 1.2. Nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego
287 1.3. Wymiar urlopu wypoczynkowego
290 1.4. Udzielanie urlopu wypoczynkowego
292 1.5. Przesunięcie terminu urlopu wypoczynkowego
293 1.6. Urlop proporcjonalny
295 1.7. Urlop na żądanie
296 2. Urlop opiekuńczy
298 3. Urlopy bezpłatne
300 Rozdział XXI Uprawnienia pracowników związane z
rodzicielstwem
300 1. Ochrona zdrowia pracownic w związku z macierzyństwem
305 2. Urlopy związane z rodzicielstwem
319 3. Inne uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem
323 Rozdział XXII Zatrudnianie i ochrona pracy młodocianych i
dzieci
323 1. Zatrudnianie młodocianych
328 2. Zatrudnianie dzieci do 16. roku życia
330 Rozdział XXIII Powszechna ochrona pracy
330 1. Podstawowe obowiązki pracodawcy z zakresu bhp
336 2. Szkolenia bhp
337 3. Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie
robocze
339 4. Profilaktyczna ochrona zdrowia
343 5. Choroby zawodowe i wypadki przy pracy
349 6. Organy ochrony pracy
353 Rozdział XXIV Zbiorowe prawo zatrudnienia
353 1. Związki zawodowe
361 2. Organizacje pracodawców
363 3. Rozwiązywanie sporów zbiorowych
372 4. Partycypacja pracownicza
375 Rozdział XXV Procesowe prawo pracy
375 1. Terminy dochodzenia roszczeń ze stosunku pracy
377 2. Postępowanie przed komisją pojednawczą
379 3. Postępowanie przed sądem