W niniejszej książce dokonano syntetycznej analizy 72 najważniejszych pojęć z zakresu podatku akcyzowego, który obowiązuje w naszym kraju na mocy ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. W tym celu odwołano się do prawa pozytywnego uregulowanego w powyższej ustawie, aktach wykonawczych wydanych na jej podstawie, a także w prawie UE. Uwzględniono również poglądy prawne istotne dla zdefiniowania tych pojęć, wynikające z judykatury krajowej i wspólnotowej, interpretacji urzędowych oraz WIA.
Najistotniejszą misją niniejszej książki jest sformułowanie autorskich definicji pojęć, które mają kluczowe znaczenie dla konstrukcji podatku akcyzowego, tym bardziej że mogą one – podobnie jak w przypadku innych podatków – ulegać częstym zmianom w przyszłości.
Autorzy opracowania, będący pracownikami Instytutu Studiów Podatkowych specjalizującymi się w problematyce podatku akcyzowego, wykorzystali ćwierćwiecze doświadczeń praktycznych Instytutu, w tym dorobek piśmiennictwa publikowanego głównie w BISP oraz w publikacjach zwartych, a zwłaszcza wznawiany i aktualizowany od kilkunastu lat komentarz do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. Instytut jest również wydawcą jedynego w kraju publikowanego w formie elektronicznej miesięcznika „Akcyza i Podatek Akcyzowy – Serwis ISP”, który jest poświęcony wyłącznie temu podatkowi.
Podatek akcyzowy bezspornie sprawia podmiotom prawa podatkowego, organom skarbowym i sądom wiele problemów praktycznych i interpretacyjnych, a z jego stosowaniem wiąże się często istotne ryzyko podatkowe dla przedsiębiorców, doradców podatkowych oraz biur rachunkowych. Mamy nadzieję, że niniejsza publikacja przyczyni się do stabilizacji i przewidywalności jego praktyki judykacyjnej.
W pracy uwzględniono stan prawny na dzień 1 stycznia 2024 r., w tym zmiany wprowadzone ustawą z dnia 9 grudnia 2021 r. oraz ustawą z dnia 16 czerwca 2023 r. Wydawca i autorzy będą wdzięczni za wszelkie uwagi Czytelników zainteresowanych tą publikacją, która adresowana jest do podatników, prawników i organów skarbowych. Może również być przydatna dla studentów uczelni prawniczych i ekonomicznych, a zwłaszcza kierunku Prawo Finansowe i Skarbowość, prowadzonego od ponad 10 lat na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Podyplomowego Studium Podatków i Prawa Podatkowego.
Wykaz skrótów................................................................................ 5
Wstęp............................................................................................ 9
Wstęp do wydania V....................................................................... 10
1. Alkohol całkowicie skażony.......................................................... 11
2. Alkohol etylowy.......................................................................... 14
3. Alternatywny dowód dostawy wyrobów akcyzowych przemieszczanych
na podstawie e-SAD........................................................................ 16
4. Alternatywny dowód zakończenia procedury zawieszenia poboru
akcyzy........................................................................................... 17
5. Deklaracja podatkowa................................................................... 19
6. Dokument zastępujący e-AD...........................................................24
7. Dokument zastępujący e-DD.......................................................... 25
8. Dokument zastępujący e-SAD........................................................ 26
9. Dokument zastępujący raport odbioru............................................. 27
10. Dokument zastępujący raport wywozu........................................... 29
11. Dostawa wewnątrzwspólnotowa.................................................... 30
12. Eksport wyrobów akcyzowych....................................................... 31
13. Elektroniczny administracyjny dokument (e-AD).............................. 34
14. Elektroniczny dokument e-DD....................................................... 36
15. e-SAD........................................................................................ 37
16. Faktura...................................................................................... 38
17. Finalny nabywca gazowy.............................................................. 39
18. Finalny nabywca węglowy............................................................ 42
19. Import samochodów osobowych................................................... 45
20. Import wyrobów akcyzowych....................................................... 48
21. Legalizacyjne znaki akcyzy........................................................... 52
22. Miejsce importu.......................................................................... 55
23. Nabycie wewnątrzwspólnotowe..................................................... 58
24. Nabywca końcowy....................................................................... 61
25. Napój alkoholowy........................................................................ 67
26. Napój fermentowany.................................................................... 72
27. Nomenklatura Scalona................................................................. 75
28. Okresowa umowa........................................................................ 80
29. Opłata paliwowa.......................................................................... 84
30. Organy podatkowe właściwe w zakresie akcyzy................................ 90
31. Papierosy elektroniczne................................................................ 97
32. Piwo.......................................................................................... 98
33. Płyn do papierosów elektronicznych.............................................. 101
34. Podatkowe znaki akcyzy.............................................................. 102
35. Podmiot odbierający.................................................................... 105
36. Podmiot pośredniczący................................................................. 107
37. Podmiot prowadzący skład podatkowy............................................ 110
38. Podmiot wysyłający...................................................................... 111
39. Podmiot zużywający..................................................................... 114
40. Podstawa opodatkowania.............................................................. 118
41. Pośredniczący podmiot gazowy....................................................... 125
42. Pośredniczący podmiot olejowy....................................................... 127
43. Pośredniczący podmiot tytoniowy.................................................... 129
44. Pośredniczący podmiot węglowy...................................................... 135
45. Procedura zawieszenia poboru akcyzy.............................................. 137
46. Procesy mineralogiczne.................................................................. 144
47. Przedpłata.................................................................................... 146
48. Raport odbioru.............................................................................. 148
49. Raport wywozu.............................................................................. 150
50. Rejestracja.................................................................................... 151
51. Skład podatkowy............................................................................ 155
52. Sprzedaż...................................................................................... 158
53. Stawki podatku............................................................................. 161
54. Susz tytoniowy.............................................................................. 164
55. System........................................................................................ 166
56. Terytorium UE............................................................................... 168
57. Ubytki wyrobów akcyzowych........................................................... 170
58. Uprawniony odbiorca...................................................................... 175
59. Uprawniony wysyłający................................................................... 176
60. Uproszczony dokument towarzyszący................................................ 177
61. Wiążąca informacja akcyzowa (WIA)................................................. 180
62. Wiążąca informacja taryfowa (WIT).................................................. 184
63. Wino............................................................................................ 186
64. Wyroby akcyzowe.......................................................................... 188
65. Wyroby gazowe............................................................................. 190
66. Wyroby nowatorskie....................................................................... 193
67. Wyroby pośrednie........................................................................... 196
68. Wyroby węglowe............................................................................. 198
69. Wysyłający podmiot zagraniczny........................................................ 201
70. Zabezpieczenie akcyzowe................................................................. 204
71. Zarejestrowany odbiorca.................................................................. 209
72. Zarejestrowany wysyłający............................................................... 211
Bibliografia........................................................................................... 213