Kompetencje Unii Europejskiej a działania ustawodawcze w sferze ustalania wynagrodzenia za pracę / Małgorzata Wysocka

W książce omówiono kompetencje Unii Europejskiej w dziedzinie polityki społecznej, a w szczególności dotyczące wynagrodzenia za pracę. Autorka zwraca uwagę, że państwa członkowskie coraz częściej podnoszą argument dotyczący braku kompetencji Unii Europejskiej do podejmowania działań prawodawczych w przedmiocie wynagrodzenia za pracę. W związku z tym kompleksowo przedstawia zakres wyłączenia zagadnienia wynagrodzenia za pracę z uprawnień Unii, odwołując się do orzecznictwa TSUE oraz przepisów TUE i TFUE. Dokonuje w tym kontekście analizy przyjętych w ostatnim czasie aktów prawnych Unii Europejskiej dotyczących wynagrodzenia za pracę, tj. dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych oraz dyrektywy zmieniającej dyrektywę w sprawie delegowania pracowników.

Opracowanie będzie pomocne m.in. przy:
• ustalaniu, jaki jest zakres kompetencji Unii Europejskiej w sferze wynagrodzenia za pracę;
• sporządzaniu stanowisk rządu RP w trakcie unijnego procesu ustawodawczego;
• prowadzeniu negocjacji w trakcie unijnego procesu ustawodawczego;
• przygotowywaniu aktów prawa Unii Europejskiej;
• stosowaniu europejskiego prawa pracy.

Publikacja przeznaczona jest dla sędziów oraz pracowników administracji rządowej państw członkowskich Unii Europejskiej ustalających, jaki jest zakres kompetencji Unii Europejskiej w sferze wynagrodzenia za pracę. Będzie stanowiła istotne źródło informacji dla pracowników naukowych kierunków prawo oraz europeistyka, a także dla studentów tych kierunków.

Wykaz skrótów | str. 9

Wstęp | str. 15

Rozdział I

Rozwój koncepcji wynagrodzenia za pracę | str. 21

1. Akty prawne mające wpływ na rozwój koncepcji wynagrodzenia za pracę | str. 21

1.1. Uwagi wprowadzające | str. 21

1.2. Minimalne a godziwe wynagrodzenie – analiza wybranych aktów prawa międzynarodowego | str. 22

1.3. Zagadnienie wynagrodzenia za pracę w dokumentach Międzynarodowej Organizacji Pracy | str. 25

1.4. Wynagrodzenie za pracę w aktach Rady Europy | str. 28

1.5. Ramy prawne wynagrodzenia za pracę w prawie Unii Europejskiej – prawo pierwotne | str. 31

1.6. Ramy prawne wynagrodzenia za pracę w prawie Unii Europejskiej – prawo wtórne i deklaracje polityczne | str. 33

2. Debata dotycząca unijnej koordynacji wynagrodzenia minimalnego | str. 38
3. Podsumowanie | str. 43

Rozdział II

Kompetencje Unii Europejskiej w zakresie ustalania wynagrodzenia za pracę | str. 45

1. Uwagi wprowadzające | str. 45
2. Polityka społeczna jako kompetencja dzielona | str. 46
3. Podstawy traktatowe polityki społecznej | str. 58

3.1. Społeczna gospodarka rynkowa | str. 58

3.2. Traktatowe wprowadzenie do polityki społecznej: art. 151 TFUE | str. 71

3.3. Podstawa komplementarnego działania Unii w dziedzinach polityki społecznej: art. 153 TFUE | str. 74

3.3.1. Pojęcie warunków pracy | str. 74

3.3.2. Warunki pracy ujęte w art. 153 ust. 1 lit. b TFUE jako uzupełniająca podstawa prawna aktu regulującego wynagrodzenie za pracę | str. 78

3.3.3. Kompetencja do stanowienia prawa wtórnego | str. 79

3.3.4. Kompetencja Unii Europejskiej do ustalania wynagrodzenia za pracę | str. 83

4. Ewentualne podstawy prawne przyjęcia przez Unię Europejską aktu ustawodawczego dotyczącego wynagrodzenia za pracę | str. 93

4.1. Wybór podstawy prawnej | str. 94

4.2. Zbliżenie ustawodawstw: art. 114 TFUE | str. 96

4.3. Stanowienie dyrektyw w celu zbliżenia ustawodawstw: art. 115 TFUE | str. 97

4.4. Klauzula elastyczności: art. 352 TFUE | str. 98

5. Podsumowanie | str. 102

Rozdział III

Od Europejskiego filaru praw socjalnych do dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych | str. 105

1. Uwagi wprowadzające | str. 105
2. Europejski filar praw socjalnych | str. 106

2.1. Historia regulacji | str. 106

2.2. Status Europejskiego filaru praw socjalnych w prawie Unii Europejskiej | str. 109

2.3. Treść Europejskiego filaru praw socjalnych | str. 112

2.4. Dyrektywa w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych a Filar | str. 114

3. Dyrektywa w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych | str. 116

3.1. Uwagi wprowadzające | str. 116

3.2. Analiza podstawy prawnej aktu | str. 119

3.2.1. Odpowiednie postanowienia TFUE | str. 121

3.2.2. Przegląd kluczowego orzecznictwa w przedmiocie wyłączenia zawartego w art. 153 ust. 5 TFUE | str. 122

3.2.3. Odniesienie się projektodawcy do obranej podstawy prawnej i wyłączenia wynagrodzenia z kompetencji Unii | str. 124

3.2.4. Analiza celu i treści dyrektywy w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych | str. 128

3.3. Dyrektywa w sprawie adekwatnych wynagrodzeń a semestr europejski | str. 158

4. Podsumowanie | str. 160

Rozdział IV

Wynagrodzenie pracownika delegowanego | str. 167

1. Uwagi wprowadzające | str. 167
2. Zagadnienia wprowadzające: swoboda przepływu pracowników i swoboda świadczenia usług | str. 173

2.1. Swoboda przepływu pracowników | str. 173

2.2. Swoboda świadczenia usług – podmiot i przedmiot | str. 183

3. Delegowanie pracowników | str. 187

3.1. Zagadnienia wprowadzające | str. 187

3.1.1. Rys historyczny | str. 187

3.1.2. Podmiot delegowania pracowników a swobody przepływu pracowników | str. 190

3.1.3. Cel dyrektywy w brzmieniu pierwotnym oraz dyrektywy 2018/957 | str. 193

3.1.4. Treść dyrektywy 96/71/WE i dyrektywy 2018/957 oraz prawo właściwe | str. 198

4. Wynagrodzenie | str. 206

4.1. Wynagrodzenie pracownika delegowanego | str. 206

4.1.1. Dyrektywa w brzmieniu pierwotnym | str. 206

4.1.2. Dyrektywa 2018/957 | str. 213

4.2. Wynagrodzenie pracownika korzystającego ze swobodnego przepływu pracowników | str. 217

5. Podstawa prawna dyrektywy 2018/957 | str. 219

5.1. Przegląd kluczowego orzecznictwa oraz analiza kontekstu, celu i treści dyrektywy 2018/957 | str. 219

5.2. Przegląd odpowiednich postanowień TFUE | str. 224

5.3. Ocena wybranej podstawy prawnej | str. 225

6. Podsumowanie | str. 228

Zakończenie | str. 235

Bibliografia | str. 245

Spis orzecznictwa | str. 257

Spis aktów prawnych | str. 263