Książka uzupełnia cieszącą się uznaniem czytelników serię Komentarze z wokandy . Podstawowym walorem książek z tej serii jest przyjęta konwencja komentowania spraw, a nie przepisów, co umożliwia przedstawienie biegu postępowań sądowych w aspekcie materialnym i procesowym w wielopłaszczyznowym ujęciu.
Zaletą tej publikacji jest również przedstawienie w ramach jednego opracowania zagadnień dotyczących przebiegu spraw o rozwód. Przywołane bogate orzecznictwo Sądu Najwyższego, sądów powszechnych oraz wzory pism powodują, że nie jest to tylko typowy komentarz do przepisów, lecz także kompleksowe omówienie kwestii będących konsekwencją wniesienia pozwu o rozwód, a dotykających spraw całej rodziny.
W publikacji przedstawiono zarówno pozytywne, jak i negatywne przesłanki rozwodu. Omówiono jurysdykcję w sprawach małżeńskich oraz przebieg postępowania rozpoznawczego i zabezpieczającego, a także uwzględniono kwestie kosztów. Wskazano i skomentowano środki zaskarżenia przysługujące w sprawach o rozwód. W poszczególnych rozdziałach zaś zamieszczono przykłady spraw, wzory pism procesowych, formularzy, wyroków sądów, a także wybór tez orzeczeń sądowych. Osobny rozdział poświęcono zagadnieniom ponownego procesu o rozwód. Rozważania zostały zakończone przedstawieniem majątkowych i niemajątkowych skutków orzeczenia rozwodu.
Publikacja jest skierowana do adwokatów, radców prawnych, a także sędziów orzekających w sprawach o rozwód. Zainteresuje ona również aplikantów radcowskich i adwokackich oraz strony spraw o rozwód nieposiadające wykształcenia prawniczego.
Wykaz skrótów 11
Wprowadzenie 15
ROZDZIAŁ 1. Przesłanki rozwodu 21 1.1. Zupełny i trwały rozkład pożycia jako przesłanka pozytywna rozwodu 23 1.1.1. Przyczyny rozkładu pożycia 35 1.1.2. Wina rozkładu pożycia przy orzekaniu rozwodu 49 1.2. Przesłanki negatywne rozwodu 55 1.2.1. Sprzeczność rozwodu z dobrem wspólnych małoletnich dzieci 56 1.2.2. Sprzeczność rozwodu z zasadami współżycia społecznego 60 1.2.3. Żądanie rozwodu przez małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia 64 1.2.3.1. Zgoda na rozwód małżonka niewinnego 66 1.2.3.2. Odmowa zgody na rozwód małżonka niewinnego 68
ROZDZIAŁ 2. Postępowanie w sprawach małżeńskich 77 2.1. Jurysdykcja w sprawach małżeńskich 78 2.1.1. Jurysdykcja uregulowana w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. 79 2.1.2. Jurysdykcja krajowa w sprawach małżeńskich rozpoznawanych w procesie 85 2.1.3. Jurysdykcja krajowa w sprawach małżeńskich rozpoznawanych w postępowaniu nieprocesowym 87 2.2. Uznanie orzeczeń sądów państw obcych w sprawach małżeńskich 88 2.2.1. Wzór wniosku o uznanie zagranicznego orzeczenia rozwodowego 92
ROZDZIAŁ 3. Postępowanie w sprawie o rozwód 95 3.1. Legitymacja procesowa 98 3.2. Właściwość i skład sądu 102 3.3. Treść pozwu o rozwód 104 3.3.1. Wzór pozwu o rozwód 115 3.4. Przebieg postępowania 118 3.4.1. Posiedzenia sądu; protokół rozprawy 125 3.4.2. Mediacja w sprawie o rozwód 130 3.4.3. Zawieszenie postępowania 131 3.4.4. Umorzenie postępowania 135 3.5. Postępowanie zabezpieczające w sprawie o rozwód 137 3.5.1. Wzór wniosku o zabezpieczenie roszczeń alimentacyjnych przed wszczęciem sprawy o rozwód 146 3.5.2. Wzór wniosku powoda o zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem na czas toczącego się postępowania o rozwód 148 3.5.3. Wzór postanowienia w przedmiocie wniosku o zabezpieczenie kontaktów 150 3.6. Wpływ postępowania o rozwód na inne postępowania 151 3.7. Rozstrzygnięcia w wyroku rozwodowym 154 3.7.1. Rozstrzygnięcie o winie 155 3.7.2. Rozstrzygnięcie o władzy rodzicielskiej, o kontaktach rodzica z dzieckiem i alimentach 160 3.7.3. Rozstrzygnięcie o wspólnym mieszkaniu małżonków 169 3.7.4. Podział majątku wspólnego w wyroku rozwodowym 174 3.7.5. Roszczenia alimentacyjne między małżonkami 176 3.7.6. Wzór wyroku sądu pierwszej instancji 185
ROZDZIAŁ 4. Środki zaskarżenia 189 4.1. Środki odwoławcze 190 4.1.1. Apelacja 190 4.1.1.1. Rozstrzygnięcia sądu po rozpoznaniu apelacji 198 4.1.1.1.1. Wzór wyroku sądu drugiej instancji 204 4.1.2. Zażalenie 209 4.1.3. Zażalenie do Sądu Najwyższego 213 4.2. Skarga kasacyjna 214 4.3. Wznowienie postępowania 215 4.4. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia 220
ROZDZIAŁ 5. Ponowny proces o rozwód 225 5.1. Ponowny proces o rozwód po odrzuceniu pozwu o rozwód 225 5.2. Ponowny proces o rozwód po uprzednim umorzeniu 226 5.3. Ponowny proces o rozwód po prawomocnym oddaleniu poprzedniego powództwa o rozwód 230 5.4. Ponowny proces o rozwód po oddaleniu powództwa w tzw. fikcyjnym procesie rozwodowym 234
ROZDZIAŁ 6. Koszty procesu w sprawie o rozwód 238 6.1. Zwolnienie od kosztów sądowych 245 6.2. Wzór wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych w całości 247 6.3. Wzór oświadczenia o stanie majątkowym 248
ROZDZIAŁ 7. Skutki rozwodu 253 7.1. Skutki rozwodu o charakterze niemajątkowym 254 7.1.1. Ustanie małżeństwa 254 7.1.2. Możliwość zawarcia nowego małżeństwa 254 7.1.3. Powrót do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa 254 7.1.4. Ustanie praw i obowiązków małżeńskich 256 7.1.5. Domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki 256 7.1.6. Skutki rozwodu dotyczące przysposobienia 257 7.2. Skutki o charakterze majątkowym 258 7.2.1. Ustanie ustawowej wspólności majątkowej 258 7.2.2. Możliwość podziału majątku wspólnego 260 7.2.3. Obowiązek dostarczenia środków utrzymania między rozwiedzionymi małżonkami 263 7.2.4. Wyłączenie od dziedziczenia ustawowego 266 7.2.5. Wygaśnięcie uprawnień i obowiązków określonych w art. 28-30 k.r.o. 267 7.2.6. Prawo do renty rodzinnej 268 7.2.7. Skutki podatkowe 271 7.2.8. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego po rozwodzie 274 7.2.9. Wyrok rozwodowy jako podstawa wpisu w księdze wieczystej 276 7.2.10. Ustanie wspólności najmu lokalu mającego służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych rodziny 279 7.2.11. Prawo do kwatery wojskowej po rozwodzie 280 7.2.12. Prawo odmowy zeznań w kodeksie postępowania cywilnego i kodeksie postępowania karnego 292 7.2.13. Prawo do świadczenia wychowawczego w ramach programu "Rodzina 500 plus" po rozwodzie 292 7.2.13.1. Postępowanie w sprawach o świadczenie wychowawcze 295 7.2.13.2. Wzór wniosku o świadczenie wychowawcze 296
Wybór orzecznictwa 315
Wykaz orzeczeń 321
Podstawa prawna 329
Literatura 331
Aneks 337 Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2082 z późn. zm.) 337 Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn.: z 2014 r. poz. 101 z późn. zm.) 340