Książka stanowi reedycję klasycznej już publikacji J. Dunina z 1982 r., która wpłynęła na dalszy rozwój badań historycznoliterackich i historycznobibliologicznych w Polsce, w opracowaniu i ze wstępem Jacka Ladoruckiego. Jest odpowiedzią na głosy środowiska naukowego mówiące o jej roli w XX-wiecznym dorobku dyscypliny oraz o potrzebie jej funkcjonowania w dydaktyce badaniach, zwłaszcza w czasach „przełomu cyfrowego”.
„Opracowanie weszło do kanonów lekturowych na studiach bibliologicznych w większości uniwersytetów w Polsce. Opisana w publikacji morfologia udokumentowana charakterystyką ewolucji poszczególnych elementów składowych druków, wzbogacona uwagami o historii czytelnictwa i instytucji wydawniczych, daje obraz przemian form edytorskich i odbioru tekstów w przeszłości. Parateksty opisane przez Dunina tworzą system i odgrywają ważną rolę w społecznym funkcjonowaniu literatury”.
Ze Wstępu Jacka Ladoruckiego
Wprowadzenie. Janusz Dunin – człowiek nauki, badacz kulturowego fenomenu książki 9
I. Wstęp 25
1. Inspiracje 25
2. Realizacja – cel, zakres, metody 30
3. Baza 48
4. Implikacje – pytania dotyczące stosowalności 53
II. Autor oraz inni współtwórcy książki 59
1. Autor 59
2. Współtwórcy 70
3. Wydawnictwa, księgarnie, drukarze 73
III. Tytuł i aparat orientacji wewnętrznej 81
1. Tytulatura 81
2. Aparat orientacji wewnętrznej 92
IV. Znaki polecenia i cenzury 95
1. Polecenia 95
V. Tanie – luksusowe, nowe – klasyczne 107
1. Proces obniżki cen 107
2. Oznaki książki taniej 110
3. Podział dzieła na części 114
4. Różne formy taniej książki 116
5. Uwidocznienie ceny 117
6. Książka luksusowa 119
7. Książka a prestiż społeczny 121
8. Aktualność i tradycja 124
VI. Zdobnictwo wewnątrz książki 127
1. Rola zdobnictwa 127
2. Ilustracja sensu stricto 130
3. Wiek XIX 131
4. Wiek XX 141
VII. Okładka i obwoluta 151
1. Okładki wydawnicze 151
2. Konstrukcja oprawy 161
3. Obwoluty 166
VIII. Książka a genologia literacka 171
1. Struktura gatunkowa tekstu a publikacja 171
2. Książka prozatorska 173
3. Książka poetycka 178
4. Dramat 181
5. Gatunek literacki a odbiorca 182
IX. Wpływ innych środków przekazu i sztuk na cechy książki 185
1. Teatr 186
2. Muzyka 189
3. Film 190
4. Reklama w książce 192
X. Serie i cykle wydawnicze 197
1. Serializacja 197
2. Serie książek standardowych 201
3. Serie zminiaturyzowane 219
4. Nietypowe formaty 230
XI. Formy książkowe a czasopisma 235
1. Czasopismo a literatura 235
2. Beletrystyka w czasopiśmie 237
3. Rozpowszechnianie książek przez czasopisma 240
4. Wpływ formy czasopiśmienniczej na książkę 244
5. Kalendarze i almanachy 245
6. Inne formy pośrednie 249
7. Tygodniki powieściowe 252
XII. Przekład – książka dziecięca i młodzieżowa 259
1. Czwarty obieg literacki 259
2. Kształtowanie się książki dziecięcej 260
3. Cechy książki dziecięcej 263
4. Walka o narodowy styl 269
XIII. Uwagi końcowe 275
The development of the editorial features of the polish literary book in the 19th and 20th centuries 289
Summary 289
Indeks osób, instytucji, czasopism i serii 297
Ilustracje 307